Psikotik bozukluk tanılı hastalarda ve sağlıklı kontrollerde aşırı önem atfetme ölçeği'nin türkçe geçerlik ve güvenirlik çalışması
Validation of the turkish version of the aberrant salience inventory in patients with psychosis and non-clinical participants
- Tez No: 954929
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BUKET GÜNGÖR
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Psikiyatri, Psychiatry
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: İstanbul Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Has. Eğt. ve Arş. Hastanesi
- Ana Bilim Dalı: Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 90
Özet
AMAÇ: Kapur'un“önem atfetme”hipotezi, psikozun dopaminerjik sistemdeki düzensizliklerden kaynaklandığını öne sürer. Dopaminin anormal salınımı, önemsiz uyaranlara aşırı anlam yüklenmesine ve bunun sonucunda hezeyan ve psikotik belirtilerin gelişmesine yol açar. Bu süreci değerlendirmek amacıyla Cicero ve arkadaşları tarafından geliştirilen Aberrant Salience Inventory (ASI), önem atfetme süreçlerini ölçen öz-bildirim ölçeğidir. Çeşitli dillerde yapılan psikometrik çalışmalar, ölçeğin psikozun erken tanısında kullanılabileceğini göstermektedir. Bu çalışmada, ASI'nin Türkçe'ye uyarlanarak geçerlik ve güvenilirliğinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. GEREÇ VE YÖNTEM: Çalışmaya DSM-5-TR tanı ölçütlerine göre şizofreni tanısı almış remisyondaki 75 hasta ve hasta grubuyla yaş, cinsiyet ve eğitim düzeyi açısından eşleştirilmiş 75 sağlıklı birey olmak üzere toplam 150 katılımcı dahil edilmiştir. Katılımcılara Aşırı Önem Atfetme Ölçeği (ASI), Pozitif ve Negatif Sendrom Ölçeği (PANSS), Büyüsel Düşünce Ölçeği (BDÖ), Toplumda Psişik Yaşantıları Değerlendirme Ölçeği (CAPE) ve Global Değerlendirme Ölçeği (GAS) uygulanmıştır. Geçerlik analizleri Açıklayıcı Faktör Analizi (AFA) ve Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) ile değerlendirilmiş; güvenirlik Test-Tekrar Test yöntemi ve Cronbach's α katsayısı ile belirlenmiştir. ASI'nin ayırt ediciliği Eğri Altında Kalan Alan (AUC) değerinin hesaplandığı ROC analizi ile incelenmiştir. BULGULAR: Hasta grubunun yaş ortalaması (43,67 ± 11,76), eğitim süresi (10,75 ± 3,69) ve cinsiyet dağılımı (K/E: 25/50), kontrol grubuyla karşılaştırıldığında anlamlı bir farklılık göstermemiştir (p >0,05). Şizofreni tanılı bireylerin ASI puanları (11,47 ± 6,06), kontrol grubuna (6,51 ± 5,34) kıyasla anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur. Faktör yapısını güçlendirmek amacıyla 8. ve 15. maddeler ölçekten çıkarılmış; bu düzenlemenin ardından modelin uyum iyiliği ve güvenirlik düzeylerinde artış gözlenmiştir. Faktör analizleri, ölçeğin tek faktörlü yapısının model uyum iyiliği açısından yeterli olduğunu ortaya koymuştur (CFI = 0,99, TLI = 0,99, RMSEA = 0,01, SRMR = 0,05). İç tutarlılık analizinde Cronbach's α = 0,89 olarak hesaplanmış ve bu, ölçeğin yüksek iç tutarlılığa sahip olduğunu göstermektedir. Korelasyon analizleri, ASI puanlarının hasta grubunda PANSS pozitif belirtileri ile anlamlı düzeyde ilişkili olduğunu ortaya koymuştur (r = 0,232, p = 0,045). Test-tekrar test güvenirliği de yüksek bulunmuştur (r = 0,939, p
Özet (Çeviri)
AIM: Kapur's“salience”hypothesis suggests that psychosis results from dysregulation in the dopaminergic system. Abnormal dopamine release leads to the excessive attribution of meaning to irrelevant stimuli, contributing to delusions and psychotic symptoms. The Aberrant Salience Inventory (ASI), developed by Cicero et al., is a self-report scale that assesses salience attribution processes. Psychometric studies in various languages indicate that ASI may be useful in the early diagnosis of psychosis. This study aimed to adapt the ASI into Turkish and evaluate its psychometric properties, including validity and reliability. MATERIALS AND METHODS: The study included a total of 150 participants, comprising 75 patients diagnosed with schizophrenia in accordance with DSM-5-TR criteria who were clinically in remission, and 75 healthy individuals matched with the patient group in terms of age, gender, and educational level.Participants completed the Aberrant Salience Inventory (ASI), Positive and Negative Syndrome Scale (PANSS), Magical Ideation Scale (MIS), Community Assessment of Psychic Experiences (CAPE), and Global Assessment Scale(GAS).Validity was assessed using Exploratory Factor Analysis (EFA) and Confirmatory Factor Analysis (CFA), while reliability was determined through the Test-Retest method and Cronbach's α coefficient. The discriminative ability of the ASI was examined using Receiver Operating Characteristic (ROC) analysis. RESULTS: The mean age (43.67 ± 11.76), duration of education (10.75 ± 3.69), and gender distribution (F/M: 25/50) of the patient group did not significantly differ from the control group (p>0.05). Participants diagnosed with schizophrenia had significantly higher ASI scores (11.47 ± 6.06) compared to controls (6.51 ± 5.34). To improve the factor structure of the ASI, items 8 and 15 were removed from the scale; this adjustment resulted in improved model fit and reliability. Factor analyses demonstrated that the ASI's single-factor structure exhibited adequate goodness-of-fit indices (CFI = 0.99, TLI = 0.99, RMSEA = 0.01, SRMR = 0.05). Internal consistency analysis indicated Cronbach's α = 0.89, suggesting high internal consistency. Correlation analyses revealed a significant association between ASI scores and PANSS positive symptom scores in the patient group (r = 0.232, p = 0.045). Test-retest reliability was also high (r = 0.939, p
Benzer Tezler
- İlk epizod psikoz tanılı hastalarda çocukluk çağı travmasının, üst biliş ve sosyal biliş ile ilişkisi
The relationship between childhood trauma and metacognition and social cognition in patients with first episode psychosis
ÖZGE SELİN ÖZEN SEKMEK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
UZMAN GÜLSÜM ZUHAL KAMIŞ
- Şizofreni ve maddeye bağlı psikotik bozukluk tanılı hastaların zihin kuramı açısından karşılaştırılmalı incelenmesi
Comparative investigation of patients with schizophrenia and substance-related psychotic disorder in TERS of theory of mind
NEDİM UÇAK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Psikiyatriİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYBALA SARIÇİÇEK AYDOĞAN
- Bipolar bozukluk hastalarında adenozin deaminaz ve serum ürik asit düzeylerinin psikolojik dayanıklılık ile ilişkisi
The relationship between adenosine deaminase and serum uric acid levels with psychological resilience in patients with bipolar disorder
SERRA SARI
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
PsikiyatriKaradeniz Teknik ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYKUT KARAHAN
- Şizofreni ve bipolar bozukluk tanılı hastalarda cisterna magna ve cerebellum hacimlerinin değerlendirilmesi
Evaluation of cisterna magna and cerebellum volumes in patients diagnosed with schizophrenia and bipolar disorder
ESMA DERİNÖZ
Doktora
Türkçe
2025
AnatomiBalıkesir ÜniversitesiAnatomi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMRAH ÖZCAN
DR. ÖĞR. ÜYESİ MERVE ŞAHİN CAN
- Şizofreni tanılı hastalar ve ilk atak psikoz hastaları ile hastaların sağlıklı kardeşlerindeki CRP ve D vitamini düzeylerinin bilişsel işlevler açısından sağlıklı kontrol grubu ile karşılaştırılması
Comparison of crp and vitamin D levels in patients with schizophrenia and first attack psychosis, healthy siblings of patients and healthy control group in terms of cognitive functions
NEFİSE KAYKA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2016
PsikiyatriAbant İzzet Baysal ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OSMAN YILDIRIM