Emniyetli davranışta örgütsel güvenin ve örgütsel sessizliğin rolü: Havacılık sektöründe bir araştırma
The role of organizational trust and organizational silence in safe behavior: A study in aviation Industry
- Tez No: 955357
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İNAN ERYILMAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sivil Havacılık, İşletme, Civil Aviation, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yönetim ve Organizasyon Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 164
Özet
Güvenlik açısından kritik sektörler arasında yer alan havacılık endüstrisinde, çalışanların sergilediği emniyetli davranışlar hem operasyonel güvenliğin sağlanmasında hem de insan faktörüne bağlı risklerin azaltılmasında hayati bir rol oynamaktadır. Bu araştırmanın amacı, havacılık sektörü çalışanlarının emniyetli davranışlarının, örgütsel güven ve örgütsel sessizlik ile olan ilişkisini incelemek ve örgütsel sessizliğin bu ilişkideki aracı rolünü değerlendirmektir. Bu kapsamda, örgütsel güvenin alt boyutları olan yöneticiye güven ve örgüte güven ile örgütsel sessizliğin alt boyutları olan kabullenici pasif sessizlik, fırsatçı sessizlik ve örgüt yararına sessizlik dikkate alınarak, bu değişkenlerin emniyetli davranış üzerindeki etkileri analiz edilmiştir. Araştırmanın örneklemini, Türkiye'de havacılık sektöründe görev yapan toplam 392 çalışan oluşturmaktadır. Verilerin analizinde betimsel istatistiklerin yanı sıra bağımsız örneklemler için t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), korelasyon analizi ve Yapısal Eşitlik Modellemesi (YEM) tekniklerinden yararlanılmıştır. İstatistiksel analiz süreçleri SPSS 27, AMOS 22 ve Jamovi 2.6.26 yazılımları kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Elde edilen bulgular, örgütsel güvenin emniyetli davranış üzerinde anlamlı ve pozitif bir etkisi olduğunu ortaya koymuştur. Çalışanların yöneticilerine ve örgütlerine duyduğu güven arttıkça, emniyetli davranış sergileme eğilimlerinin de yükseldiği görülmektedir. Örgütsel sessizlik değişkenlerinin emniyetli davranış üzerindeki etkisi sınırlı düzeyde olmakla birlikte, özellikle fırsatçı sessizlik ile emniyetli davranış arasında negatif yönlü ve anlamlılığa yakın bir ilişki saptanmıştır. Yapısal eşitlik modeli bulguları ise, örgütsel sessizlik türlerinin, örgütsel güven ile emniyetli davranış arasındaki ilişkide kısmi bir aracı rol oynadığını göstermektedir. Sonuç olarak, çalışma bulguları havacılık gibi güvenlik açısından kritik sektörlerde emniyetli davranışların teşvik edilmesinde örgütsel güvenin belirleyici bir unsur olduğunu; örgütsel sessizlik biçimlerinin ise bu ilişkiyi etkileyebilecek önemli psikososyal dinamikler arasında yer aldığını ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
In the aviation industry, which is among the safety-critical sectors, the safe behaviors exhibited by employees play a vital role both in ensuring operational safety and in reducing risks related to human factors. The aim of this research is to examine the relationship between the safe behaviors of aviation sector employees and organizational trust and organizational silence, and to evaluate the mediating role of organizational silence in this relationship. In this context, the effects of these variables on safe behavior were analyzed by considering the sub-dimensions of organizational trust, namely trust in the manager and trust in the organization, and the sub-dimensions of organizational silence, namely acquiescent passive silence, opportunistic silence and silence for the benefit of the organization. The sample of the research consists of a total of 392 employees working in the aviation sector in Turkey. In the analysis of the data, descriptive statistics, as well as t-test for independent samples, one-way analysis of variance (ANOVA), correlation analysis and Structural Equation Modeling (SEM) techniques were used. Statistical analysis processes were carried out using SPSS 27, AMOS 22 and Jamovi 2.6.26 software. The findings have shown that organizational trust has a significant and positive effect on safe behavior. As employees' trust in their managers and organizations increases, their tendency to exhibit safe behavior also increases. Although the effect of organizational silence variables on safe behavior is limited, a negative and nearly significant relationship has been determined, especially between opportunistic silence and safe behavior. The structural equation model findings show that organizational silence types play a partial mediating role in the relationship between organizational trust and safe behavior. As a result, the study findings reveal that organizational trust is a decisive factor in encouraging safe behaviors in safety-critical sectors such as aviation; and organizational silence types are among the important psychosocial dynamics that can affect this relationship.
Benzer Tezler
- Örgütlerde güven olgusu: İstanbul Emniyet Müdürlüğü'nde uygulama çalışması
A case of trust in organizations: Istanbul Security Directorate application study
SÜLEYMAN ŞİMŞEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
İşletmeDumlupınar Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ERCAN TAŞKIN
- Polisin işle bütünleşme düzeyinin temel kişilik özellikleri ve amire duyulan güvenle ilişkisi
The relationship of police officers?s work engagement level and basic personality traits and trust to police chief
ADEM DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Kamu Yönetimiİstanbul Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERDAL TEKARSLAN
- Performans değerleme uygulamaları ve çalışma koşullarının kabin görevlileri emniyetli davranışı üzerindeki etkileri
The effects of performance evaluation practices and working conditions on the safety behaviour of flight crew members
TUNCEL ÖZ
Doktora
Türkçe
2020
Sivil HavacılıkAnadolu ÜniversitesiSivil Havacılık Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ EMRE SARILGAN
- Denizcilikte ve havacılıkta örgütsel kültürün ekip kaynak yönetimi üzerine etkisinin karşılaştırmalı analizi
A comparative analysis of the effect of organizational culture in maritime and aviation on crew resource management
BİLGEHAN ÇAKIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Deniz Bilimleriİstanbul Teknik ÜniversitesiDeniz Ulaştırma Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LEYLA TAVACIOĞLU
- Havayolu taşımacılığında çalışanlara yönelik örgütsel uygulamaların etiksel algılanışı ve havaaracı bakım ünitesinde bir uygulama
Ethical perception of organizational practices towards employees in air transportation and a case study in aircraft maintenance unit
NALAN ERGÜN
Doktora
Türkçe
2008
Sivil HavacılıkAnadolu ÜniversitesiSivil Havacılık Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. A. ÇİĞDEM KIREL