Farklı ambalaj materyallerinin olgunlaşma sürecinde Şavak tulum peynirinin biyoaktif özellikleri ve kalite parametreleri üzerine etkisinin araştırılması
Investigation of the effects of different packaging materials on bioactive properties and quality parameters of Savak tulum cheese in the ripening process
- Tez No: 957558
- Danışmanlar: DOÇ. DR. DİDEM ŞAHİNGİL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Gıda Mühendisliği, Food Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İnönü Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Gıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 107
Özet
Şavak Tulum peyniri tüketiciler tarafından oldukça beğenilen ve Türkiye'de sosyal, ekonomik ve kültürel açıdan önemli bir peynir çeşididir. Ürünün kalitesi ambalaj türünden etkilenebilmektedir. Bu nedenle, bu çalışmanın amacı, üç farklı ambalaj materyali (vakumlu paket: VP, plastik bidon: PB ve sosis kılıfı: SK) ile paketlenen Şavak Tulum peynirinin 150 gün boyunca fizikokimyasal, proteoliz, lipoliz, uçucu profil, mikrobiyolojik, tekstürel ve duyusal değişimlerinin peynirin kalitesi üzerine olan etkisini değerlendirmektir. Şavak Tulum peynirinin olgunlaşmasında kullanılan ambalaj tipi, fizikokimyasal, proteoliz ve lipoliz özelliklerini desteklemiştir. VP ve SK ambalajı PB ambalaja göre daha az gözenekli yapıya sahip olması Tulum peynirlerin kuru madde, tuz, pH, laktik asit, yağ ve protein değerlerine önemli etkisi olmuştur. Oksijen geçirgenliği daha az olan SK ambalajlı örnekler daha düşük kuru madde ve tuz oranına sahip iken daha yüksek proteolitik aktiviteye sahip olmuştur. Uçucu aroma bileşen düzeyleri, incelenen faktörlere bağlı olarak peynirler arasında büyük ölçüde değişmiştir. Peynirlerdeki farklı bileşenleri (serbest amino asitler, uçucu bileşikler) olgunlaşma süresine ve ambalaj tipine göre ayırt etmek için temel bileşen analizi, kısmi en küçük kareler-ayırıcı analizi ve ısı haritası kümeleme analizi yapılmıştır. Toplam serbest amino asitler SK ve VP peynirlerinde depolamanın 120. gününden itibaren PB peynirlerine göre daha yüksek bulunmuştur. Depolama süresince sertlik, sakızımsılık ve çiğnenebilirlik değerleri VP peynirlerinde daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Yarı sert yapısı ile SK ambalajlı örnekler daha fazla öne çıkmıştır. Sosis kılıfıyla paketlenen peynirler, duyusal özellikleri (tat hariç) en yüksek ortalama değerleriyle karakterize edilmiştir. VP ambalajlı örnekler tat bakımından en beğenilen örnekler olmuştur. Koliform grubu mikroorganizmaların sayısı, vakum ve sosis kılıfıyla paketlenen peynirlerde olgunlaşmanın 90. gününden itibaren tespit edilmemiştir. Toplam maya-küf sayısı tüm örneklerde depolama boyunca azalmıştır. Toplam mezofilik aerobik bakteri sayısı ise depolama boyunca PB örneklerinde azalırken VP örneklerinde artmış, SK örneklerinde ise istatistiksel olarak fark gözlemlenmemiştir. Sonuç olarak, SK ve VP ambalaj materyali ile olgunlaştırılan peynirlerinin biyoaktif özellikleri ve kalite parametreleri açısından daha etkin sonuçlar verdiği, Şavak Tulum peynirinin ambalajlanmasında yaygın olarak kullanılan plastik bidona iyi bir alternatif olarak kullanılabilecekleri sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
Şavak Tulum cheese is a cheese variety that is highly appreciated by consumers and is socially, economically and culturally important in Turkey. The quality of the product can be affected by the type of packaging. Therefore, the aim of this study was to evaluate the effect on the quality of Şavak Tulum cheese packaged with three different packaging materials (vacuum package: VP, plastic container: PC and sausage casing: SC) as reflected physicochemical, proteolysis, lipolysis, volatile profile, microbiological, and sensory changes during 150 days. The type of packaging used in the ripening of Şavak Tulum cheese supported physicochemical, proteolysis and lipolysis characteristics. VP and SC packaging had a less porous structure compared to PB packaging, which had a significant effect on dry matter, salt, pH, lactic acid, fat, and protein values in Tulum cheeses. SC packaged samples, which had less oxygen permeability, had lower dry matter and salt content, but higher proteolytic activity. The levels of volatile aroma compounds varied greatly among the cheeses depending on the factors studied. Principal component analysis (PCA), partial least squares-discriminant analysis (PLS-DA), and heat map cluster analyses were performed to distinguish the different components (free amino acids and volatile compounds) in the cheeses according to ripening time and packaging type. Total free amino acids (TFAAs) were higher in SC and VP cheeses than in PC cheeses from the 120th day of storage. During storage, hardness, gumminess, and chewiness values were higher in the VP cheeses. The SC packaged samples stood out more with their semi-hard structure. The cheeses packed with sausage casing were characterized by the highest mean values of sensory attributes (except taste). VP packaged samples were the most popular in terms of taste. Counts of coliform group microorganisms were not detected in vacuum and sausage casing-packed cheeses from the 90th day of ripening. Total yeast-mold count decreased in all samples during storage. Total mesophilic aerobic bacteria counts decreased in PB samples, increased in VP samples, and no statistically significant difference was observed in SK samples. As a result, it was concluded that cheeses ripened with SC and VP packaging materials gave more effective results in terms of bioactive properties and quality parameters and could be used as a good alternative to the plastic container commonly used in the packaging of Şavak Tulum cheese.
Benzer Tezler
- Farklı ambalaj materyali ve probiyotik kültürle üretilen erzincan tulum peynirlerinin depolama sürecindeki kalite özellikleri
Quality properties of erzincan tulum cheese produced with different packaging materials and probiotic culture during storage period
MEHMET BEYKAYA
Doktora
Türkçe
2018
Gıda MühendisliğiAfyon Kocatepe ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULLAH ÇAĞLAR
- İnek, koyun ve keçi sütlerinden üretilen ve farklı materyallerde olgunlaştırılan tulum peynirlerinin özellikleri üzerinde karşılaştırmalı bir araştırma
Başlık çevirisi yok
MEHMET GÜVEN
Doktora
Türkçe
1993
Gıda MühendisliğiÇukurova ÜniversitesiGıda Bilimi ve Teknolojisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ATİLLA KONAR
- Farklı ambalaj materyallerinin tulum peynirinin çeşitli kalite özellikleri üzerine etkisi
Compare of tulum cheese by traditional methods and it?s production as technologically with using of different package materials
NAZİF BAYAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Gıda MühendisliğiYüzüncü Yıl ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ELVAN ÖZRENK
- Çanakkale-Lapseki koşullarında yetiştirilen Trabzon hurmalarında meyve gelişimi, olgunlaşma ve depolama karakteristikleri üzerinde araştırmalar
Researches on fruit development, maturity and storage characteristics of the persimmons which grown in Çanakkale-Lapseki
FATİH CEM KUZUCU
Doktora
Türkçe
2003
ZiraatTrakya ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SALİH ÇELİK
PROF. DR. KENAN KAYNAŞ
- Çiğ ve pastorize inek sütünden yapılan ve farklı ambalaj materyallerinde olgunlaştırılan tulum peynirlerinin bazı kalite kriterlerinin tespiti
Başlık çevirisi yok
MUSTAFA ŞENGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
1995
Gıda MühendisliğiAtatürk ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SONGÜL ÇAKMAKÇI