İlk okuma öğretiminde yapay zeka: Bir program tasarısı geliştirme örneği
Artificial intelligence in primary literacy teaching: A program design development case
- Tez No: 958768
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖZLEM BAŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sınıf Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 225
Özet
Bu çalışma, ilk okuma öğretimi sürecinde kullanılabilecek yapay zekâ programına ilişkin ihtiyaç analizi yapmak ve program tasarım önerisi geliştirmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın ihtiyaç analizi aşamasında araştırmacı tarafından hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formuyla sınıf öğretmenlerinin okuma öğretiminde kullanılabilecek yapay zekâ programına ilişkin ihtiyaç analizleri yapılmıştır. Tasarım ve gelişim aşamasında ise alan uzmanlarının görüşleri değerlendirilerek ilk okuma öğretimine yönelik hazırlanabilecek bir yapay zekâ programının tasarım önerisi geliştirilmiştir. Araştırmanın ihtiyaç analizine yönelik çalışma grubunu; amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme tekniği kullanılarak belirlenen 10 sınıf öğretmeni, tasarım aşamasının çalışma grubunu ise yine aynı teknik kullanılarak belirlenen 7 alan uzmanı oluşturmaktadır. Araştırmanın; analiz, gelişim ve değerlendirme aşamalarındaki verileri içerik analizi tekniğiyle; tasarım aşamasına ait verileri ise istatistiksel analiz yöntemleriyle çözümlenmiştir. Bu amaçlar doğrultusunda çalışmanın yöntemi; ilk okuma öğretimi sürecinde kullanılabilecek bir yapay zekâ programı geliştirilmesi ve bu programın uygulanabilirliğinin ortaya konulması bakımından tasarım ve geliştirme araştırma modelinde planlanmıştır. Araştırmanın program geliştirme sürecinin temelini Taba-Tyler modeli oluşturmaktadır. Programın içeriksel özelliklerinin belirlenmesinde ise modüler programlama yaklaşımı esas alınmıştır. Araştırma bulguları doğrultusunda, ilk okuma öğretiminde kullanılmak üzere geliştirilen yapay zekâ programı tasarım önerisinin; öğretimsel gereksinimlere uygun modüler yapısı, pedagojik tasarım ilkeleriyle uyumlu içeriksel öğeleri ve kullanıcı deneyimini destekleyen işlevsel tasarım özellikleri belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
This study was conducted with the aim of conducting a needs analysis for an artificial intelligence (AI) program that can be used in the early reading instruction process and to develop a program design proposal. In the needs analysis phase of the study, the needs related to an AI-based program that can be used in reading instruction were examined through a semi-structured interview form developed by the researcher and administered to primary school teachers. In the design and development phase, expert opinions were evaluated to develop a program design proposal for an AI-based instructional tool tailored to early reading and writing instruction. The study group for the needs analysis phase consisted of 10 primary school teachers selected through criterion sampling, one of the purposeful sampling methods. The study group for the design phase included 7 field experts, also selected using the same sampling technique. The data from the analysis, development, and evaluation phases were analyzed using content analysis, while the data from the design phase were subjected to statistical analyses. In line with these objectives, the study was designed using the design and development research model to both develop an AI-based instructional program for early reading instruction and examine its applicability. The foundation of the program development process was based on the Taba-Tyler model, and the modular programming approach was adopted to determine the program's content features. In line with the research findings, the proposed design of the artificial intelligence-based program developed for early literacy instruction was defined in terms of its modular structure aligned with instructional requirements, content components compatible with pedagogical design principles, and functional design features that support user experience.
Benzer Tezler
- Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde başarının ölçülmesi: Çevrim içi ölçme ve değerlendirme araçlarının kullanımı
Assessing success in teaching Turkish as a foreign language: Use of online assessment tools
HALİL KARAGÜLLE
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve Öğretimİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İBRAHİM AKIŞ
- The impact of the use of artificial intelligence-generated materials on reading motivation among EFL learners
Yapay zeka ile geliştirilmiş materyal kullanımının yabancı dil olarak İngilizce okuma motivasyonu üzerindeki etkileri
ÖZGE KÜBRA YILMAZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Eğitim ve Öğretimİstanbul Medeniyet ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELAMİ AYDIN
- İlk okuma-yazma öğretiminde bireşim ve çözümleme metodunun öğretmen görüşlerine dayalı olarak incelenmesi
Teaching of prereading and writting in methods of synthesis and analysis depends on the opinnions of the teacher's studies
FİGEN BULUT (ÖZCANLI)
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Eğitim ve ÖğretimÇukurova ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADİL TÜRKOĞLU
- Speeding up branch and bound algorithm for airline Crew scheduling problem by using machine learning techniques
Makine öğrenme teknikleri kullanarak Crew programlama sorunu için şube ve sınava algoritmasının hızlanması
LEILA GHASEMZADEH
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Havacılık Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiUçak ve Uzay Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NAZIM KEMAL ÜRE
- Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenler için metin değiştirimi: Mustafa Kutlu'nun 'Rüzgârın Oğlu' hikâyesi örneği
Text exchange for those learning Turkish as a foreign language: The story of Mustafa Kutlu's 'Son of the Wind'
DEMET DÖNE IŞIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKÇEN GÖÇEN ÖZDEMİREL