Almanya Federal Cumhuriyeti'nin göç-göçmen politikasında değişim dinamikleri (1955-2005): Süreklilikler ve farklılaşmalar
Dynamics of transformation in Germany's migration and immigrant policy (1955-2005): Continuities and changes
- Tez No: 959281
- Danışmanlar: PROF. DR. İSMAİL COŞKUN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Almanya, yabancılar yasası, göç politikaları, süreklilik, kırılma, göçmen stratejileri, tarihsel sosyoloji, misafir işçi, Germany, Aliens Act, migration policies, continuity, rupture, migrant strategies, historical sociology, guest worker
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 268
Özet
İkinci Dünya Savaşı sonrası yeniden yapılanma sürecinde Almanya Federal Cumhuriyeti, belirlediği sekiz ülkenin vatandaşlarını uluslararası ikili anlaşmalarla ülkesine davet ederek“misafir işçi”(Gastarbeiter) alımına başlamıştır. Almanya Federal Cumhuriyeti'nin göçle ilgili kararları ve dolayısıyla göç politikası Yabancılar Yasası (Ausländergesetz) temelinde şekillenmiştir. Bu yasa kapsamında Almanya Federal Cumhuriyeti göçü, iş gücü talebine getirilen geçici bir çözüm olarak değerlendirmiştir. Bu süreçte Almanya'da“Göç Ülkesi Değiliz!”söylemi hem politik hem gündelik hayatın merkezinde yerleşik hale gelmiştir. 2005'te yürürlüğe giren Göç Yasası (Zuwanderungsgesetz) ile Almanya, öncesinde izlediği geçicilik politikasından radikal bir biçimde ayrılarak bir göç ülkesi olduğunu resmen kabul etmiş ve göç olgusuna yönelik bir paradigma değişimi yaşanmıştır. Bu tez, Almanya Federal Cumhuriyeti'nin 1955-2005 yılları arasındaki göç politikasını bütün halinde süreklilikler ve kırılmalar özelinde farklılaşmalar üzerinden tarihsel sosyolojik bir perspektifle analiz etmektedir. Tez, Almanya'nın göç politikasını üç dönemde izah ederek (1955-1973, 1973-1991 ve 1991-2005) her dönemin belirleyici yasa değişiklikleri, ekonomik ve siyasal gelişmeleri ve göçmenlerin bunlara yönelik geliştirdiği stratejiler ekseninde tartışmaktadır. Göçmen gruplar içinde sayıca en fazla olan Türk göçmenler, Almanya'nın göç politikalarının temel aktörü olarak ele alınmış, Türk göçmenlerin Almanya'nın“misafir işçi”yaklaşımının karşısında geliştirdikleri stratejiler bağlamında incelenmiştir. Almanya'nın göç politikalarının göçmen gruplarıyla sürekli etkileşim içerisinde şekillendiği, bu süreçte göçmenlere yönelik geliştirilen yasal düzenlemeler göç politikasının temel unsurunu oluşturduğu hususu tez bağlamında öne sürülmektedir. 1955-2005 tarihleri aralığındaki göç süreci değerlendirildiğinde, Almanya'nın göç politikası 1990'ların başına kadar politika ve yasal düzlemlerde göçmen varlığının sürekli biçimde dışlanması şeklinde tezahür etmiştir. 1990'lardan itibaren ise gerek iki Almanya'nın birleşmesi gerekse dünyada yaşanan makro dönüşümler Almanya'nın göç politikasında“uygulamada”göçmen olgusunun tanınması ve göçmenlerin sisteme entegre edilmesi yönünde bir yönelimle ilerlemiştir. Göçmen ve göç uygulamaları ilişkisinin Almanya üzerinden analizi vasıtasıyla bu tezde, göç politikasının sadece tek taraflı bir olgu olmadığı karşılıklı ilişki ile uzun süreçlerde dinamik biçimde şekillendiğini izah edilmektedir.
Özet (Çeviri)
In the post-World War II reconstruction period, the Federal Republic of Germany initiated the recruitment of“guest workers”(Gastarbeiter) by signing bilateral agreements with eight countries, inviting their citizens to work in Germany. The migration-related decisions and overall immigration policy of the Federal Republic were shaped primarily within the framework of the Aliens Act (Ausländergesetz). Under this legislation, migration was regarded as a temporary solution to the labor shortage, not as a structural or long-term social phenomenon. The slogan“We are not a country of immigration”(Wir sind kein Einwanderungsland!) was placed at the heart of both political discourse and everyday life. However, with the enactment of the Immigration Act (Zuwanderungsgesetz) in 2005, Germany officially abandoned this temporary approach and recognized itself as a country of immigration, marking a paradigmatic shift in its perception of migration. This thesis analyzes the migration policy of the Federal Republic of Germany between 1955 and 2005 from a historical-sociological perspective, focusing on continuities and changes. The study divides German migration policy into three distinct periods (1955–1973, 1973–1991, and 1991–2005), examining each phase in relation to key legislative changes, economic and political developments, and the strategies devised by migrants in response. Among various migrant groups, Turkish migrants, who constitute the largest population in Germany, are treated as central actors within Germany's migration policy. The thesis explores the strategies Turkish migrants developed in response to Germany's“guest worker”approach. This thesis argues that Germany's migration policies have been continuously shaped through interaction with migrant groups, whereby the legal regulations developed in relation to migrants have constituted the core element of migration policy. When assessing the migration process between 1955 and 2005, it becomes evident that until the early 1990s Germany's migration policy was characterized by the persistent exclusion of migrants at both the political and legal levels. From the 1990s onwards, however, both the unification of the two German states and global macro-level transformations brought about a shift in practice: the recognition of migrants as a social reality and a policy orientation toward their integration into the system. By analyzing the relationship between migrants and migration policies in the German context, this thesis demonstrates that migration policy is not a unilateral construct but rather a dynamic phenomenon shaped over long periods through reciprocal interaction.
Benzer Tezler
- Türk işgücü göçünün Türkiye ekonomisine sosyo-ekonomik anlamda yansımaları: Almanya örneği
Socio-economic reflections of Turkish labor migration to the Turkish economy: The example of Germany
TUANA KARAYEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
EkonomiUfuk ÜniversitesiUluslararası Ticaret Ve Finansman Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÇAĞLAR DOĞRU
- Almanya'daki Türklerin Türkiye seçimlerindeki seçmen davranışları
Voting behavior of German Turks in Turkish election
İLKER YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Siyasal BilimlerBeykent ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. PINAR BAL
- Psychosoziale und psychosomatische folgen der migration am beispiel Türkischer frauen in der bundesrepublik Deutschland
Federal Almanya Cumhuriyeti'ndeki Türk kadınları örneğinde göçün psikososyal ve psikosomatik etkileri
LEYLA ERCAN
Yüksek Lisans
Almanca
1990
PsikolojiUniversität Gesamthochschule EssenEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BERNHARD SCHLAG
- Fremde, staatsvolk, bevölkerung – Völkerrechtliche grundbegriffe im wandel durch migration und integration
Yabancılar, millet, nüfus – Göç ve entegrasyon bağlamında uluslararası hukuk terimlerinin değişimi / Foreigners, national people, population – Basic terms of international law in change due to migration and integration
ERTUĞRUL SABUNCU
Yüksek Lisans
Almanca
2023
HukukTürk-Alman ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. H. C. PHILIP KUNIG
- Almanya'da yaşayan göçmen Türk kadınlarının çalışma hayatına entegrasyonu: Kuzey Ren Vestfalya Eyaleti örneği
The integration of business life of the migrant Turkish women who are living in Germany: the case of North Rhine Westphalia State
SELİN TUĞÇE ÇİÇEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SUAT UĞUR