Yönetici desteğinin örgütsel sinizm üzerindeki etkisinde psikolojik dayanıklılığın aracılık rolü
The mediating role of psychological resilience in the effect of managerial support on organizational cynicism
- Tez No: 959745
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ENGİN ÜNGÜREN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 141
Özet
Bu tez çalışması, işletme yönetiminde öne çıkan bir mesele olan örgütsel sinizm ve bu olgunun çeşitli etkenleri üzerine odaklanmaktadır. Bu bağlamda araştırmanın sorunsalı; yönetici desteğinin örgütsel sinizm üzerindeki etkisini analiz etmek ve bu ilişkide psikolojik dayanıklılığın aracılık etkisini test etmektir. Literatür taraması yapıldığında, işletme yönetimi ve psikoloji alanlarında, iş yaşamıyla ilişkilendirilen değişkenlerin ele alındığı birçok araştırmaya rastlamak mümkündür. Özellikle, yönetici desteği ve psikolojik dayanıklılık gibi kavramların, çalışanların iş stresiyle başa çıkma yeteneklerini önemli ölçüde etkilediği bilinmektedir. Bu doğrultuda, araştırmanın sonuçlarının işletme ve psikoloji literatürüne katkı sağlayarak, iş yaşamında etkili yönetim stratejilerinin geliştirilmesine katkıda bulunması hedeflenmektedir. Araştırmanın kuramsal alt yapısını“sosyal değişim (mübadele) teorisi”ve teorinin temelinde yer alan“karşılıklılık”ilkesi ile“kaynakların korunması teorisi”oluşturmaktadır. Zira mevcut literatür incelemesi sonucunda, araştırmacılar tarafından yönetici-çalışan bağlantısındaki ilişkilerin çoğu kez sosyal değişim perspektifinde değerlendirildiği görülmüştür. Yine bu çalışmada aracı rolüne vurgu yapılan psikolojik dayanıklılık, kaynakların korunması teorisi kapsamında ele alınmıştır. Çünkü, kaynakların korunması teorisi, psikolojik dayanıklılığı bireyler için kritik bir kaynak olarak değerlendirmektedir. Nitekim yönetici desteğinin ve psikolojik dayanıklılığın çalışanların iş ortamında yaşadıkları strese ve çeşitli olumsuzluklara uyum sağlama becerileri üzerinde kritik bir etki oluşturdukları bilinmektedir. Bu bağlamda mevcut literatür dikkate alınarak araştırma hipotezleri oluşturulmuş, teorik model ortaya konmuştur. Bu araştırma, teorik modelin ve bu modele dayalı olarak formüle edilen hipotezlerin değerlendirilmesi amacıyla nicel bir metodoloji kullanılarak tasarlanmıştır. Kesitsel tasarım, bu çalışmanın temelini oluşturmakta olup, veriler anket yöntemi ile elde edilmiştir. Araştırmada nicel bir yaklaşım benimsenerek, Alanya'da bulunan beş yıldızlı otellerde çalışan personel hedef alınmış, katılımcılara ulaşmak için,“kolayda örnekleme”yöntemi tercih edilmiştir. Araştırma kapsamında gönüllü katılımcılardan elde edilen verilerin istatiksel analizleri SPSS 26 ve SmartPLS 4 yazılımları kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Katılımcıların demografik özelliklerini betimlemek amacıyla frekans ve yüzde dağılımları hesaplanmış; elde edilen bulgular tablo formatında sunularak betimsel istatistikler aracılığıyla yorumlanmıştır. Araştırmanın temel amacını oluşturan teorik modelin ve hipotezlerin test edilme sürecinde, nedensel ilişkileri açıklamaya imkân sağlayan yapısal modelleme tekniklerinden biri olan Kısmi En Küçük Kareler - Yapısal Eşitlik Modellemesi (PLS-SEM) yöntemi tercih edilmiştir. Bu çalışmanın hipotezlerini test etmek için Kısmi En Küçük Kareler-Yapısal Eşitlik Modellemesi (PLS-SEM) gerçekleştirmek üzere SmartPLS-4 yazılımı kullanılmıştır. Teorik modelin ve hipotezlerin test edilmesine yönelik araştırma bulgularının incelenmesi neticesinde; yönetici desteği ile psikolojik dayanıklılık arasında anlamlı ve pozitif bir ilişki olduğu (H1), psikolojik dayanıklılığın örgütsel sinizm üzerinde anlamlı ve negatif bir etki yarattığı (H2), yönetici desteğinin örgütsel sinizmin bilişsel ve duygusal boyutunu negatif yönde etkilediği ancak davranışsal boyut üzerindeki etkisinin anlamsız olduğu (H3) bulunmuştur. Ayrıca psikolojik dayanıklılığın, yönetici desteği-örgütsel sinizm ilişkisinde tam aracılık rolüne sahip olduğu (H4) tespit edilmiştir. Bu sonuçlara göre,“Hipotez-1”,“Hipotez-2”,“Hipotez-4”, desteklenmiş“Hipotez-3”kısmen desteklemiştir. Bu sonuçlar yönetici desteği ve psikolojik dayanıklılığın, olumsuz tutum ve davranışlarla özdeşleşen aynı zamanda güvensizliği, kuşkuculuğu ve alaycılığı temsil eden örgütsel sinizm üzerindeki etkilerini anlama noktasında son derece önemlidir. Bu tez çalışmasının sonuçları, yönetici desteğinin hayati faktör olduğunu aynı zamanda psikolojik dayanıklılığın da çalışanlar için kişisel bir kritik kaynak oluşturduğunu göstermiştir. Nitekim araştırma sonuçlarının hem mevcut geçmiş çalışmalarla uyumu yönünden hem de sosyal değişim (mübadele) teorisi ve kaynakların korunması teorisine atıfta bulunması açısından değerli olduğu düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
This thesis focuses on organizational cynicism, a prominent issue in business management, and its various causes. In this context, the research question is to analyze the effect of managerial support on organizational cynicism and to test the mediating effect of psychological resilience in this relationship. A literature review reveals numerous studies in the fields of business administration and psychology that examine variables related to work life. In particular, it is known that concepts such as managerial support and psychological resilience significantly affect employees' ability to cope with work stress. In this regard, it is aimed that the results of the research will contribute to the business and psychology literature and to the development of effective management strategies in the workplace. The theoretical framework of the research is based on the“social exchange theory”and the 'reciprocity' principle underlying the theory, as well as the“resource conservation theory.”Indeed, a review of the existing literature reveals that researchers often evaluate the relationships between managers and employees from a social exchange perspective. In this study, psychological resilience, which is emphasized as a mediating factor, is addressed within the framework of the resource conservation theory. This is because the resource conservation theory considers psychological resilience to be a critical resource for individuals. Indeed, it is known that managerial support and psychological resilience have a critical impact on employees' ability to adapt to stress and various adversities in the workplace. In this context, research hypotheses were formulated and a theoretical model was developed based on the existing literature. This research was designed using a quantitative methodology to evaluate the theoretical model and the hypotheses formulated based on this model. The cross-sectional design forms the basis of this study, and the data was obtained through a survey method. A quantitative approach was adopted in the study, targeting personnel working in five-star hotels in Alanya. The“convenience sampling”method was preferred to reach the participants. Statistical analyses of the data obtained from the volunteer participants were performed using SPSS 26 and SmartPLS 4 software. Frequency and percentage distributions were calculated to describe the demographic characteristics of the participants; the findings were presented in tabular format and interpreted using descriptive statistics. In the process of testing the theoretical model and hypotheses that formed the main objective of the study, the Partial Least Squares Structural Equation Modeling (PLS-SEM) method, one of the structural modeling techniques that enables the explanation of causal relationships, was preferred. To test the hypotheses of this study, the Partial Least Squares-Structural Equation Modeling (PLS-SEM) was conducted using the SmartPLS-4 software. As a result of examining the research findings related to testing the theoretical model and hypotheses; a significant and positive relationship was found between managerial support and psychological resilience (H1), psychological resilience had a significant and negative effect on organizational cynicism (H2), managerial support negatively affected the cognitive and emotional dimensions of organizational cynicism but had no significant effect on the behavioral dimension (H3). Additionally, it was determined that psychological resilience plays a full mediating role in the relationship between managerial support and organizational cynicism (H4). Based on these results,“Hypothesis-1,”“Hypothesis-2,”and“Hypothesis-4”were supported, while“Hypothesis-3”was partially supported. These results are extremely important in understanding the effects of managerial support and psychological resilience on organizational cynicism, which is associated with negative attitudes and behaviors and represents insecurity, skepticism, and sarcasm. The results of this thesis study show that managerial support is a vital factor and that psychological resilience is also a critical personal resource for employees. Indeed, the research results are considered valuable both in terms of their consistency with existing past studies and their reference to social exchange theory and resource conservation theory.
Benzer Tezler
- Kişilik sinizmi ve algılanan üst yönetim desteğinin örgütsel sinizm üzerindeki etkisini incelemeye yönelik bir araştırma
A research on the impact of personality cynicism and percevied top management support on organizational cynicism
CEREN İREM KORKMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
İşletmeMarmara Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. REŞİT ŞADİ CAN SARUHAN
- Algılanan toksik liderlik ile sosyal desteğin çalışan duygusal tükenmişlik ve örgütsel sinizm seviyeleri üzerindeki etkileri
The effects of perceived toxic leadership and social support on employees' levels of emotional exhaustion and organizational cynicism
MEHMET OĞUZHAN KALEM
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
İşletmeHacettepe Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. PINAR BAYHAN KARAPINAR
- Örgütsel değişim sinizmi ile işten ayrılma niyeti arasındaki ilişkisinde örgütsel bağlılık ve yönetici desteğinin aracılık rolü
The mediating effects of organizational commitment and supervisor support on the relationship between organizational change cynicism and intention quitting job
HÜLYA TAYFUR
- Kamu sektöründe örgütsel sinizm ve üretkenlik karşıtı iş davranışlarının incelenmesi
The examination of organizational cynicism and counter productive work behaviors in public sector
TOLGA BAL
Doktora
Türkçe
2019
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriAnkara ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NÜKHET MÜGE KART
- Örgütsel sinizmin hasta güvenliği kültürü üzerine etkisi
The effect of organizational cinism on the patient safety culture
MERVE ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Sağlık Kurumları YönetimiUfuk Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BERKAY EKİCİ