Geri Dön

Molla Şeyh el-Kürdî ve Şerhu'l-Havrâ ve'z-Zevrâ adlı eseri - tahkik-inceleme -

Mullā Shaykh al-Kurdī and His Sharḥ al-Ḥawrāʾ wa-l-Zawrā -Critical edition and analysis-

PDF İndir

  1. Tez No: 959749
  2. Yazar: REMZİ UYĞUZ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ULVİ MURAT KILAVUZ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Din, Religion
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Bursa Uludağ Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Kelam Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 233

Özet

17. yüzyıl Osmanlı âlimlerinden Molla Şeyh el-Kürdî, Devvânî'nin mebde (başlangıç) ve meâd (âkıbet) konularına ilişkin görüşlerini yansıtan ez-Zevrâ' ve el-Havrâ' adlı eserleri üzerine bir şerh kaleme almıştır. Kürdî bu şerhinde, özellikle başlangıç seviyesindeki öğrencilerin anlayış düzeyine uygun biçimde, Devvânî ve onun eserlerinin bir başka şârihi olan Kemâleddin el-Lârî'nin açıklamalarını tasvir, tahlil ve kritiklere tâbi tutmaktadır. Ayrıca eserde, vahdet-i vücûd (varlığın birliği) ilkesini merkeze alan tartışma ve açıklamalara da yer verilmektedir.Bu tezde, Kürdî'nin özelde ez-Zevrâ' ve el-Havrâ' şerhleri, bu bağlamda da İslâm ilim geleneği içerisindeki yeri, şerhinde kullandığı yöntem ve metotlar, Devvânî ve Lârî'ye karşı takındığı entelektüel tutum ile Lârî'nin kaleme aldığı şerhle arasındaki ilişki araştırılarak bu sorulara cevap bulunması amaçlanmaktadır. Çalışmada öncelikle kaynaklarda hakkında yeterli bilgi bulunmayan el-Kürdî'nin hayatı ve eserleri tespit edilerek tanıtmaya çalışılmıştır. Ardından, onun kaleme almış olduğu şerh ve bu şerh çerçevesinde yer alan metinlerle ilgili veriler sunulmaktadır. Araştırmanın önemli bir bölümünü, henüz yazma halinde bulunan Şerhu'l-Havrâ' ve'z-Zevrâ' adlı eserin edisyon kritiği oluşturmaktadır. Ayrıca risâlenin muhtevası betimlenip tahlil edilerek çalışmanın başında yöneltilecek sorulara cevaplar aranmaktadır.Molla Şeyh el-Kürdî, gelenek içerisinde özgün görüşler ortaya koymaktan ziyade, mevcut doktrinleri açıklayıcı yaklaşımı, kullandığı yöntem ve tekniklerle dikkat çekmektedir. Ayrıca gelenekteki benzer şerh örneklerine kıyasla dil tefsirlerine daha fazla yer vermesi ve bu alanda eleştirel yorumlarda bulunması bakımından da ayırt edici bir nitelik arz etmektedir. Bununla birlikte, eserde varlığın birliğini benimsediğine dair açıklamaları, tenkitleri ve itirazları, onun vahdet-i vücûd anlayışını sahiplendiğini açıkça ortaya koymaktadır. Bu doğrultuda, kelâmcıları ve filozofları eleştirmekten de geri durmadığı görülmektedir.

Özet (Çeviri)

Mullā Shaykh al-Kurdī, a 17th-century Ottoman scholar, authored a commentary on the works titled al-Zawrāʾ and al-Ḥawrāʾ, which reflects al-Dawwānī's views on the concepts of mabdaʾ (origins) and maʿād (ultimate return). In this commentary, al-Kurdī analyzes, describes, and critically evaluates the explanations of al-Dawwānī and al-Lārī, particularly in a manner suited to the intellectual level of beginner students. Moreover, the work includes discussions and elucidations centered around the principle of waḥdat al-wujūd (the unity of being).This thesis aims to explore al-Kurdī's position within the Islamic intellectual tradition, the methods and approaches he employs in his commentary, his intellectual stance toward al-Dawwānī and al-Lārī, as well as the relationship between his commentary and that of al-Lārī.The methodological approach of this study begins by identifying and introducing the life and works of al-Kurdī, about whom limited biographical information is available in the sources. Subsequently, the study presents data concerning his commentary and the texts it engages with. A significant portion of the research is devoted to the critical edition of Sharḥ al-Ḥawrāʾ wa-l-Zawrāʾ, which remains in manuscript form. Following this, the content of the treatise is described and analyzed in order to address the research questions posed at the outset.Rather than offering original doctrinal positions, Mullā Shaykh al-Kurdī draws attention with his explanatory approach to established doctrines, as well as with the methodological and technical strategies he employs. Additionally, his work distinguishes itself from similar examples in the tradition by placing greater emphasis on linguistic analyses and by offering critical commentary in this area. Furthermore, his statements, critiques, and objections in support of the unity of being indicate his clear adoption of the waḥdat al-wujūd doctrine. In this context, it is evident that he does not hesitate to critique both theologians and philosophers.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    844155

    تعليقات الشَّيخ إسماعيل بن محمد الجديدي الكردي (ت 1389هـ) على تفسير مدارك التَّنزيل للإمام النَّسفي من سورة مريم إلى نهاية سورة القصص (دراسةً وتحقيقاً)

    Şeyh İsmail bin Muhammed el-Cedidî el-Kurdî'nin (ö. 1389 H) İmam en-Nesefî'nin Medârikü't-Tenzîl isimli tefsirinin Meryem Suresi'nden Kasas Suresi'nin sonuna kadar âyetlerinin tefsiri (Tâlikat bağlamında bir araştırma ve tahkik) / Comments of Sheikh Ismail bin Muhammad al-Jadidi al-Kurdi (d. 1389 AH) on Madarik al-Tanzeel by Imam al-Nasafi from Surat Maryam to the end of Surat al-Qasas (Study and investigation)

    OMED ASAAD AZEEZ AZEEZ

    Yüksek Lisans

    Arapça

    Arapça

    2024

    DinTokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ENVER BAYRAM

  2. Tez No

    480490

    Kürt alimlerin sahihayn üzerine yaptıkları çalışmalar

    On Kurt alimler's owner staff works

    IHSAN IBRAHIM ISMAEL

    Yüksek Lisans

    Arapça

    Arapça

    2017

    DinYüzüncü Yıl Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ARİF GEZER

  3. Tez No

    652085

    Mewlûda Heyderî (Şêx Muhemmed Emînê Heyderî) û berawirdkirinawê bi mewlûda Bateyî re

    Heyderî'nîn (Şêx Muhemmed Emînê Heyderî) mevlîdî ve Bateyî'nîn mevlîdî île karşılaştırılması / The mawlid of Heyderî (Şêx Muhemmed Emînê Heyderî) and the comparison of the mawlid of himand Bateyî's

    MUSTAFA ERTAŞ

    Yüksek Lisans

    Kürtçe

    Kürtçe

    2020

    Doğu Dilleri ve EdebiyatıMardin Artuklu Üniversitesi

    Kürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ABDURRAHMAN ADAK

  4. Tez No

    838998

    تعليقات الشَّيخ إسماعيل بن محمد الجديدي الكردي (ت 1389هـ) على تفسير مدارك التَّنزيل للإمام النَّسفي من سورة الفاتحة إلى نهاية سورة آل عمران (دراسةً وتحقيقاً)

    Şeyh İsmail b. Muhammed el-Cedîdî el-Kürdî'nin (Ö. 1389) İmam Nesefî'nin Medârikü't-tenzîl'ine ta'likleri -Fatiha'dan Âl-i İmrân Suresi'nin sonuna kadar (Dirase ve tahkîk)

    MANAF NAWKHOSH KHALID

    Yüksek Lisans

    Arapça

    Arapça

    2023

    DinTokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ FAYSAL ARPAGUŞ

  5. Tez No

    785941

    ملا حسين المارونسي وجهوده اللغوية

    Molla Hüseyin el-Mârûnisî ve dilciliği

    ABDULSALAM HAJI ALI ALI

    Doktora

    Arapça

    Arapça

    2022

    DilbilimVan Yüzüncü Yıl Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ABDULHADİ TİMURTAŞ

Geri Dön