Şanlıurfa ilinde tüketime sunulan isot baharatlarında bisfenol A (BPA) düzeyinin belirlenmesi
Determination of bisphenol A (BPA) level in isot spices consumption in Şanlıurfa province
- Tez No: 959827
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET EMİN AYDEMİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Besin Hijyeni ve Teknolojisi, Food Hygiene and Technology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Harran Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Besin Hijyeni ve Teknolojisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 51
Özet
Baharatlar, lezzet verici özelliklerinin yanı sıra doğal koruyuculukları nedeniyle gıda endüstrisinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Türkiye'nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde geleneksel yöntemlerle üretilen isot baharatı, hem kültürel hem ekonomik açıdan önemli bir üründür. Önceleri evsel ölçekte üretilen bu ürün, artan talep doğrultusunda endüstriyel ölçekte de üretilmeye başlanmıştır. İsot baharatı halk tarafından sevilerek tüketilmesi ve sağlık açısından birçok faydası olmasına rağmen üretim ve muhafaza aşamasında Bisfenol A (BPA) gibi kimyasallar ile kontamine olabilmektedir. Bu tez çalışmasında da Şanlıurfa ilinde tüketime sunulan ev yapımı ve fabrikasyon isot baharatlarında BPA düzeylerinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Araştırmada 2024 Kasım-2025 Mart ayları arasında Şanlıurfa'daki market ve yöresel ürün satıcılarından 23 ev yapımı ve 23 fabrikasyon olmak üzere toplam 46 isot örneği toplanmıştır. BPA düzeylerinin tespitinde ELISA (Enzyme-Linked Immunosorbent Assay) yöntemi kullanılmıştır. Ev yapımı isotlarda BPA düzeyleri 0,40–361,30 µg/kg, fabrikasyon örneklerde ise 0,49–285,39 µg/kg arasında değişmiştir. Ortalama BPA düzeyi ev yapımı örneklerde 73,88±19,15 µg/kg, fabrikasyon örneklerde 67,15±14,87 µg/kg olarak bulunmuş; aralarındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır (P >0,05). Her iki türde de BPA tespit edilmesi, üretim ve ambalajlama süreçlerinin kontaminasyon riski taşıdığını göstermektedir. Özellikle ev yapımı ürünlerde tespit edilen yüksek maksimum değer, geleneksel üretim ve depolama koşullarında BPA maruziyeti olasılığına işaret etmektedir. Elde edilen bulgular, isot üretim süreçlerinde BPA maruziyetinin azaltılmasına yönelik önlemlerin gerekliliğini ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
Spices are widely used in the food industry, both for their flavour-enhancing properties and their natural preservative effects. Isot pepper, which is traditionally produced in Turkey's southeastern Anatolia region, is a product of significant cultural and economic value. Initially produced on a household scale, it is now being manufactured industrially due to increasing demand. Although isot is widely consumed and offers several health benefits, it can become contaminated with chemicals such as Bisphenol A (BPA) during the production and storage processes. This thesis aims to determine the levels of BPA in homemade and industrially produced isot peppers available for purchase in the Şanlıurfa province. For this study, 46 isot samples (23 homemade and 23 industrially produced) were collected from markets and local vendors in Şanlıurfa between November 2024 and March 2025. BPA levels were determined using the ELISA (enzyme-linked immunosorbent assay) method. The BPA concentration ranged from 0.40 to 361.3 µg/kg in homemade isot and from 0.49 to 285.39 µg/kg in industrial samples. The average BPA level was found to be 73.88 ± 19.15 µg/kg in the homemade samples and 67.15 ± 14.87 µg/kg in the industrial samples. The difference between the two was not statistically significant (P > 0.05). The presence of BPA in both types of sample indicates potential contamination risks during production and packaging. The high maximum value detected in homemade samples suggests that traditional production and storage practices may increase BPA exposure. These results emphasise the importance of implementing preventive measures to minimise BPA exposure during the production of isot.
Benzer Tezler
- Şanlıurfa ilinde tüketime sunulan geleneksel yoğurtların mikrobiyotası ve mevzuat açısından değerlendirilmesi
The microbiota of traditional yoghurts consumed in Sanliurfa and evaluation of the yoghurt in terms of legislation
ESRA ÇETİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Gıda MühendisliğiHarran ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞERAFETTİN ÇELİK
- Şanlıurfa ilinde tüketime sunulan sakatatlarda moleküler teknikler ile orijin tespiti
Determination of origin with molecular techniques in offals presented to consumer in Sanliurfa
ÖZLEM DURĞUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatHarran ÜniversitesiZootekni Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SELAHADDİN KİRAZ
- Şanlıurfa ilinde tüketime sunulan yöresel peynirlerde Listeria monocytogenes izolasyonu ve identifikasyonu
The isolation and identification of Listeria monocytogenes consumption of local cheese in Sanliurfa province
İBRAHİM HALİL DENİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Veteriner HekimliğiHarran ÜniversitesiBesin Hijyeni ve Teknolojisi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SERAP KILIÇ ALTUN
- Şanlıurfa bölgesinde tüketilen ambalajlı suların kalitesinin araştırılması
Investigation of quality of packaged water consumed in Sanlıurfa area
YAŞAR KOÇER
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Çevre MühendisliğiHarran ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET İRFAN YEŞİLNACAR
- Gıda ve klinik örneklerinden izole edilen Escherıchıa colı suşlarının direnç genlerinin PCR ile karakterizasyonu
Using PCR for characterization of resistance genes of Escherichia coli strains isolated from food and clinical samples
BİRGÜL YELİMLİBAĞ