Geri Dön

Zihnî varlık bağlamında görme ve bilme ilişkisi

The relationship between seeing and knowing in the context of mental existence

  1. Tez No: 959979
  2. Yazar: MELİKE BARS
  3. Danışmanlar: PROF. DR. NECMİ DERİN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Din, Religion
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Dicle Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 98

Özet

Bu çalışma Meşşâî gelenekte ve klasik kelam geleneğinde zihnî varlık anlayışının görme ve buna bağlı olarak bilme süreçlerini dikkate alarak elde edilen farklılıkları ortaya koymaktadır. Birinci bölümde İslam filozoflarının ve kelam düşünürlerinin görme teorileri ve buna paralel olarak bilme teorileri ele alındı. Ancak onun öncesinde Meşşâî gelenekte bu süreçlere kaynaklık etmesi sebebiyle Aristoteles'in mevzu hakkındaki görüşleri, kelam geleneğinde ise nefs teorisine kaynaklık etmesi sebebiyle Platon'un görüşleri ele alındı. İkinci bölümde ise birinci bölümdeki idrak süreçlerine atıflarda bulunularak zihnî varlık anlayışlarındaki farklılıklar irdelendi. Meşşâî filozoflar ve kelam düşünürleri iki farklı düşünce sistemini temsil ettikleri için görme-bilme ve zihnî varlık süreçlerini bütünlüklü bir şekilde serdetmek en azından sistemlerine dair birbirlerine yönelttikleri eleştirileri izlemek açısından önem arz etmektedir. Bu çalışmanın neticesinde her iki geleneğin birbirinden farklı çizgilerde duruyor olmalarındaki ana sebep varlık anlayışlarındaki farklılık ve buna paralel olarak bilme anlayışlarında kilit bir noktada duran nefs görüşlerindeki farklılıktır. Dolayısıyla nefsin bilgi elde etmedeki işlevi her iki geleneğin de görme anlayışlarını farklı ölçüde etkilemiştir.

Özet (Çeviri)

This study reveals the differences in the understanding of mental existence within the Peripatetic tradition and the classical kalām tradition by considering the processes of vision and, consequently, knowledge. In the first chapter, the theories of vision and, in parallel, the theories of knowledge developed by Islamic philosophers and kalām thinkers are examined. However, prior to that, the views of Aristotle—due to his influence on these processes in the Peripatetic tradition—and the views of Plato—due to his influence on the soul theory in the kalām tradition—are discussed. In the second chapter, the differences in the conceptions of mental existence are analyzed with references to the perceptual processes discussed in the first chapter. Since Peripatetic philosophers and kalām thinkers represent two distinct intellectual systems, presenting the processes of vision, knowledge, and mental existence in a comprehensive manner is important, at the very least, for understanding the criticisms they directed at each other's systems. As a result of this study, the main reason why these two traditions stand on distinctly different lines lies in their differing understandings of existence, and accordingly, in the differences in their views of the nafs, which occupy a key position in their conceptions of knowledge. Therefore, the function of the nafs in acquiring knowledge has influenced the understanding of perception in both traditions to varying degrees.

Benzer Tezler

  1. L'intentionnalité et l'individuation chez Brentano et Husserl

    Brentano ve Husserl'de yönelimsellik ve bireyleşme

    YUSUF YILDIRIM

    Doktora

    Fransızca

    Fransızca

    2024

    FelsefeGalatasaray Üniversitesi

    Felsefe Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ALİYE KOVANLIKAYA

    PROF. DR. CHRISITAN BONNET

  2. İbn Sînâ'da tümeller ve Gazzâlî'nin eleştirileri

    Universals in Avicenna (Ibn Sînâ) and Ghazâlî's criticism

    MUSTAFA SELMAN TOSUN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    DinAnkara Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. GÜRBÜZ DENİZ

  3. اإلعجاز البياني في اآليات التي وردت فيها كلمتا الخوف والحزن

    Rhetorical miraculousness in the verses that containedthe words fear and sadness el-iʻcâzu'l-beyânî fi'l-âyâti'lleti veradet fihâkelimetâ el-havfi ve'l-hüzni (Havf ve hüzn kelimelerinin geçtiği âyetlerdeki beyânî iʻcâz)

    ABDURRAHMAN ELHACHASAN

    Yüksek Lisans

    Arapça

    Arapça

    2021

    DinVan Yüzüncü Yıl Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ABDULBAKİ GÜNEŞ

  4. George Berkeley'in felsefesinde Tanrı'nın varlığının kanıtlanması

    George Berkeley's arguments for the existence of god

    ESRA NUR ÇELİKER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    DinAnkara Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET SAİT REÇBER

  5. Spinoza'da Conatus kavramı bağlamında duyguların çözümlenmesi

    Analysis of emotions in the context of Conatus concept in Spinoza

    MERVE GEÇER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    FelsefePamukkale Üniversitesi

    Felsefe Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FİKRİ GÜL