Lise öğrencilerinin sosyal medya bağımlılıklarının çocukluk yaşantılarına, sosyal dışlanma ve sosyal görünüş kaygılarına göre yordanması
Predicting high school students' social media addiction based on childhood experiences, social exclusion and social appearance anxiety
- Tez No: 960202
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ VOLKAN AVŞAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışma Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 108
Özet
Bu araştırmanın amacı, lise öğrencilerinin sosyal medya bağımlılığı düzeylerinin çocukluk yaşantıları, sosyal dışlanma ve sosyal görünüş kaygısı gibi psikososyal değişkenlerle ilişkisini incelemek ve bu değişkenlerin sosyal medya bağımlılığını yordama gücünü belirlemektir. Çalışma, 2023-2024 eğitim-öğretim yılında Rize il merkezinde öğrenim gören 690 lise öğrencisiyle yürütülmüştür. Veri toplama sürecinde“Ergenler için Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği”,“Sosyal Dışlanma Ölçeği”,“Sosyal Görünüş Kaygısı Ölçeği”ve“Çocukluk Yaşantıları Ölçeği”kullanılmıştır. Verilerin analizinde t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), korelasyon ve çoklu regresyon analizinden yararlanılmıştır. Araştırma bulguları, kız öğrencilerin sosyal medya bağımlılığı puanlarının erkek öğrencilere kıyasla anlamlı düzeyde daha yüksek olduğunu ortaya koymuştur. Yaş grupları açısından incelendiğinde, ergenliğin erken ve orta dönemindeki öğrencilerin sosyal medya bağımlılığı eğilimlerinin, geç ergenlik dönemindeki öğrencilerden daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Lise türlerine göre yapılan analizler sonucunda, sosyal medya bağımlılığı düzeyinin en yüksek olduğu grubun sosyal bilimler lisesi öğrencileri olduğu; en düşük sosyal medya bağımlılığı düzeyinin ise mesleki ve teknik Anadolu lisesi öğrencilerinde görüldüğü belirlenmiştir. Ayrıca, günlük sosyal medyada geçirilen süre ile sosyal medya bağımlılığı arasında pozitif yönde güçlü bir ilişki bulunmuş; kullanılan sosyal medya platformu çeşitliliğinin artmasının da bağımlılık düzeyini yükselten bir etmen olduğu belirlenmiştir. Çoklu regresyon analizi sonucunda sosyal medya bağımlılığını en güçlü yordayan değişkenin sosyal görünüş kaygısı olduğu belirlenmiş, sosyal dışlanma ve çocukluk yaşantılarının ise sınırlı düzeyde etkili olduğu görülmüştür. Bu bulgular, sosyal medya bağımlılığının yalnızca demografik değişkenlerle değil, aynı zamanda bireysel ve psikososyal faktörlerle de yakından ilişkili olduğunu ortaya koymaktadır. Bu doğrultuda, lise öğrencilerinin sosyal medya bağımlılığına yönelik gerçekleştirilecek önleyici ve müdahale içerikli çalışmaların, öğrencilerin sosyal görünüş kaygısı ve sosyal bağlanma süreçlerini de dikkate alacak şekilde planlanması önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to examine the relationship between social media addiction levels of high school students and psychosocial variables such as childhood experiences, social exclusion, and social appearance anxiety and to determine the predictive power of these variables for social media addiction. The study was conducted with 690 high school students studying in the provincial center of Rize in the 2023-2024 academic year.“Social Media Addiction Scale for Adolescents”,“Social Exclusion Scale”,“Social Appearance Anxiety Scale”and“Childhood Experiences Scale”were used in the data collection process. T-test, one-way analysis of variance (ANOVA), correlation and multiple regression analysis were used in the analysis of the data. The research findings revealed that female students had significantly higher social media addiction scores than male students. When examined in terms of age groups, it was determined that students in early and middle adolescence had higher social media addiction tendencies than students in late adolescence. As a result of the analyses conducted according to high school types, it was determined that the group with the highest level of social media addiction was social sciences high school students; while the lowest level of social media addiction was seen in vocational and technical Anatolian high school students. In addition, a strong positive relationship was found between the daily time spent on social media and social media addiction; it was determined that the increase in the variety of social media platforms used was also a factor that increased the level of addiction. As a result of multiple regression analysis, it was determined that the strongest predictor of social media addiction was social appearance anxiety, while social exclusion and childhood experiences were found to have limited effects. These findings reveal that social media addiction is closely related not only to demographic variables but also to individual and psychosocial factors. In this context, it is recommended that preventive and interventional studies to be carried out on social media addiction of high school students should be planned in a way that takes into account the students' social appearance anxiety and social attachment processes.
Benzer Tezler
- Lise öğrencilerinin sosyal medya bağımlılıklarının demografik değişkenlere göre incelenmesi
Examination of high school students' social media addictions according to demographic variables
SEMA GÖKOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiBilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULLAH DÜVENCİ
- Lise öğrencilerinin sosyal medya bağımlılığı ve aile yaşam doyumu arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between social media addiction and family life satisfaction of high school students
MURAT MANGIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
PsikolojiSelçuk ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NUR FEYZAL KESEN
- Lise öğrencilerinin sosyal medya bağımlılıkları ve akademik erteleme davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relation between high school students' social media addiction and academic procrastination behavior
ERCAN GÜRÜLTÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. LEVENT DENİZ
- Lise öğrencilerinin sosyal medya bağımlılıkları ile akademik güdülenme arasındaki ilişkinin incelenmesi
Analysis of the relationship between high school students' social media addictions and academic motivation
RAMAZAN KARACA
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULLAH ÇETİN
- Lise öğrencilerinin sosyal medya bağımlılığının anksiyete, stres, depresif belirtilerle ilişkisinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi
Investigation of the relationship between high school students' social media addiction and anxiety, stress and depressive symptoms in terms of various variables
TOLGA BAYIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimBayburt ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜRKAN YILDIRIM