Yabancı dil olarak Türkçe öğrenen öğrencilere dört temel dil becerisinin kazandırılmasına ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşleri
Students learning Turkish as a foreign language teachers' and student' views on the acquisition of the basic language skills
- Tez No: 960557
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ YÜCEL KAYABAŞI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitimin Sosyal ve Tarihi Temelleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 202
Özet
Bu araştırma, temel dil seviyesinde Türkçe öğrenmekte olan yabancı uyruklu öğrencilerin dil becerilerini kullanma durumlarına yönelik Türkçe öğretiminde hangi seviyede oldukları hususunda öğretmen ve öğrenci görüşlerinin incelenmesi ve tespit edilmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma nicel ve nitel olmak üzere iki boyuttan oluşmaktadır. Araştırmanın nicel boyutunda tarama yöntemi kullanılmış olup nitel boyutunda ise görüşme tekniğine dayalı model kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2024-2025 Eğitim- Öğretim yılında Ankara ili merkez ilçelerindeki halk eğitim merkezlerinde Türkçe öğrenmekte olan 46 kadın ve 46 erkek olmak üzere toplam 92 yabancı uyruklu yetişkin öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmanın nitel boyutunun çalışma grubunu ise, 5 kadın 3 erkek olmak üzere toplam 8 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın nicel boyutunda veri toplama aracı olarak Byers (2010) tarafından geliştirilen, Kurnaz ve Karahan (2019) tarafından Türkçeye uyarlanmış olan temel dil seviyesinde 18 adet sorudan oluşan“I Can”anketi, 5'li Likert tipi derecelendirme ölçeği ve öğrencilere ait demografik bilgileri içeren kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Araştırmanın nitel boyutunda ise, yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Nicel verilerin analizinde yüzde, frekans, aritmetik ortalama, tek yönlü varyans analizi ve bağımsız örneklemler için t-testi istatiksel yöntemleri uygulanmıştır. Görüşme formlarından sağlanan nitel veriler ise, içerik analizi ve betimsel analiz yoluyla analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, yabancı dil olarak Türkçe öğrenen öğrencilerin dört temel (konuşma, yazma, okuma ve dinleme) dil becerilerine yönelik yeterlilik düzeylerine ilişkin dört (okuma, yazma, dinleme ve konuşma) boyuttan aldıkları ortalama puanlar karşılaştırıldığında konuşma boyutunda en yüksek puana sahip oldukları görülürken yazma boyutunda ise en düşük ortalama puana sahip oldukları görülmektedir. Dolayısıyla, yabancı uyruklu öğrencilerin Türkçedeki dört temel dil becerisini (okuma, yazma, dinleme, konuşma) kullanma düzeyleri genel olarak orta seviyededir. En başarılı oldukları alan konuşma, en çok zorlandıkları ise yazma becerisidir. Dil öğrenme süresi arttıkça beceri düzeyleri de yükselmektedir. Cinsiyet ve ülke değişkenleri dil becerilerinde anlamlı bir fark yaratmazken, beceriler arasında güçlü ve pozitif ilişkiler vardır. Bu durum, dil öğretiminde bütüncül ve entegre bir yaklaşımın gerekliliğini ortaya koymaktadır. Görüşlerine başvurulan öğretmenlere öğrencilerin okuma beceri durumları sorulduğunda ise, okuma becerisinin etkili bir şekilde kazandırılabilmesi için öğrenci motivasyonunu artırıcı yöntem ve tekniklerin kullanılmasına, materyal çeşitliliğinin artırılmasına, öğrenci merkezli yaklaşımların yaygınlaştırılmasına ve aile-okul iş birliğinin güçlendirilmesine ihtiyaç duyulmaktadır. Bu doğrultuda, öğretmenlerin ihtiyaç duyduğu desteklerin sağlanması, program içeriklerinin gözden geçirilmesi ve öğretim ortamlarının iyileştirilmesi önem arz etmektedir. Araştırma sonuçlarına göre öğretmenler, yazma becerisinin öğretiminde, dil becerileri arasındaki bütüncül ilişkiye ve yazma öğretiminde çok yönlü bir yaklaşımın gerekliliğine işaret etmektedir. Öğrenci ihtiyaçlarına uygun materyal geliştirilmesi, geri bildirim mekanizmalarının güçlendirilmesi, yazma pratiğine daha fazla zaman ayrılması ve öğrencilerin motivasyonunu artırıcı yöntemlerin kullanılması önem arz etmektedir. Araştırmaya katılan öğretmenlere öğrencilerin konuşma beceri durumları sorulduğunda öğretmenlerin büyük çoğunluğunun Türk dilini kullanma konusunda öğrencileri yetersiz bulduklarını, öğrencilerin konuşma becerilerinin gelişememesinin temel nedeni olarak yeterince uygulama ve pratik yapamamayı ve dil ve anlatım kurallarını uygulamakta yaşanan zorlukları göstermişlerdir. Bu durum, dil gelişiminin yalnızca sınıf içinde değil, çevresel ve sosyal faktörlerle de desteklenmesi gerektiğini göstermektedir. Araştırmaya katılan öğretmenlere dinleme becerisi öğrenme - öğretme sürecinde karşılaştıkları en önemli zorluklar sorulduğunda; dinleme becerisiyle ilgili en sık karşılaşılan sorunlardan biri anlam kurma güçlüğü ve uygulama ve pratik eksikliği olduğu görülmektedir. Ders süresinin yetersizliği, kelime hazinesi eksikliği, veli desteği sorunları ve konuşma-okuma-yazma becerilerindeki eksikliklerin de dinleme becerisini olumsuz etkilediği, dolayısıyla dil becerileri arasında sistematik ve bütüncül bir ilişki olduğu sonucuna varılmaktadır. Bu durum, dil öğrenme sürecinde uygulama, sosyal etkileşim ve yeterli materyal kullanımının kritik düzeyde önemli olduğunu ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
This study was conducted to examine and determine the opinions of teachers and students regarding the level of Turkish language teaching in relation to the use of language skills by foreign students learning Turkish at a basic level. The study consists of two dimensions: quantitative and qualitative. The quantitative dimension of the study used a survey method, while the qualitative dimension used an interview-based model. The study group consisted of a total of 92 foreign adult students, 46 women and 46 men, who were learning Turkish at public education centres in the central districts of Ankara during the 2024-2025 academic year. The study group for the qualitative dimension of the research consisted of a total of 8 teachers, 5 women and 3 men. In the quantitative dimension of the study, the data collection tool used was the 'I Can' questionnaire developed by Byers (2010) and adapted into Turkish by Kurnaz and Karahan (2019), consisting of 18 questions at the basic language level, a 5-point Likert-type rating scale, and a personal information form containing demographic information about the students. In the qualitative dimension of the research, a semi-structured interview form was used. In the analysis of quantitative data, statistical methods such as percentage, frequency, arithmetic mean, one-way analysis of variance, and t-test for independent samples were applied. Qualitative data obtained from the interview forms were analysed through content analysis and descriptive analysis. According to the research results, when the average scores obtained by students learning Turkish as a foreign language in four dimensions (reading, writing, listening, and speaking) related to their proficiency levels in the four basic language skills (speaking, writing, reading, and listening) are compared, it is seen that they have the highest score in the speaking dimension and the lowest average score in the writing dimension. Therefore, the levels of foreign students' use of the four basic language skills (reading, writing, listening, speaking) in Turkish are generally at an intermediate level. The area in which they are most successful is speaking, while the area in which they struggle the most is writing. As the duration of language learning increases, so do their skill levels. While gender and country variables do not create a significant difference in language skills, there are strong and positive relationships between the skills. This situation highlights the need for a holistic and integrated approach in language teaching. When teachers were asked about their students' reading skills, they stated that in order to effectively develop reading skills, it is necessary to use methods and techniques that increase student motivation, increase material diversity, spread student-centred approaches, and strengthen family-school cooperation. In this regard, it is important to provide the support teachers need, review programme content, and improve teaching environments. According to the research results, teachers point to the holistic relationship between language skills and the need for a multifaceted approach in teaching writing skills. It is important to develop materials appropriate to student needs, strengthen feedback mechanisms, allocate more time to writing practice, and use methods that increase student motivation. When the teachers participating in the research were asked about their students' speaking skills, the vast majority of teachers found their students to be inadequate in using the Turkish language, citing insufficient practice and difficulty in applying language and expression rules as the main reasons for their students' inability to develop their speaking skills. This situation shows that language development needs to be supported not only in the classroom but also by environmental and social factors. When the teachers participating in the study were asked about the most important difficulties they encountered in the process of learning and teaching listening skills, it was seen that one of the most common problems related to listening skills was difficulty in understanding and lack of application and practice. It was concluded that insufficient class time, lack of vocabulary, problems with parental support, and deficiencies in speaking, reading, and writing skills also negatively affect listening skills, thus demonstrating that there is a systematic and holistic relationship between language skills. This situation reveals that application, social interaction, and adequate use of materials are critically important in the language learning process.
Benzer Tezler
- Türkçe öğretim merkezlerindeki öğrencilerin anlama becerilerinin değerlendirilmesi üzerine bir araştırma
A study on the evaluation of Turkish language teaching centers student's comprehension skill
ENES GÜLEÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İHSAN KALENDEROĞLU
- Yabancılara Türkçe öğretiminde temel (A1-A2) ve orta (B1-B2) seviyelerde okuma metinlerinin oluşturulması
Creation of reading texts at the basic (A1-A2) and intermediate (B1-B2) levels in teaching Turkish to foreigners
MEHMET ŞİRİN ÖZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimKaramanoğlu Mehmetbey ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KEMAL GÖZ
- Dönüt verme çalışmalarının yabancı dil olarak Türkçe öğrenen öğrencilerin yazılı anlatımlarına etkisi
The effect of feedback studies on written expressions of students learning Turkish as a foreign language
MÜNEVVER NURİYE SERPEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİYE USLU ÜSTTEN
- Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde ders kitaplarında kullanılan sesletim yöntem ve uygulamaları
An investigation on pronunciation techniques andmethods used in coursebooks in teaching Turkish as aforeign language
EDA TORAMAN ÜNAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BENGÜ AKSU ATAÇ
- Yabancılara Türkçe öğretiminde orta (B2) ve ileri (C1-C2) düzeyde hikâyelerin oluşturulması ve incelenmesi
Creation and study of stories at the intermediate (B2) and advanced (C1-C2) levels in teaching Turkish to foreigners
ADEM GÜLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimKaramanoğlu Mehmetbey ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KEMAL GÖZ