Umut temelli eğitim programının 61-72 aylık Türk ve mülteci çocukların umutlu düşünme becerilerine etkisinin incelenmesi
The effect of the hope-based education program on the hopeful thinking skills of 61–72-month-old Turkish and refugee children
- Tez No: 960568
- Danışmanlar: PROF. DR. ESRA ÖMEROĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Okul Öncesi Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 211
Özet
Bu çalışma, Umut Temelli Eğitim Programının 61-72 aylık Türk ve mülteci çocukların umutlu düşünme becerileri üzerine etkisini incelemek için yapılmıştır. Bu amaç doğrultusunda, araştırma yöntemi olarak karma yöntem seçilmiştir. Araştırmanın nicel boyutunu ön test-son test kontrol gruplu yarı deneysel desen, nitel boyutunu ise temel nitel araştırma deseni seçilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu 2023-2024 Eğitim Öğretim Yılında, Ankara İl Merkezi Yenimahalle ilçesinde bulunan içinde Türk ve mülteci çocukların bulunduğu anasınıflarına devam eden 27 deney, 25 kontrol grubunda olmak üzere 52 çocuk oluşturmuştur. Araştırmanın nicel boyutunda, veri toplama aracı olarak“Kişisel Bilgi Formu”ve“Umutlu Düşünme Becerileri Gözlem Formu (UDB-GF)”kullanılmıştır. Araştırmanın nitel boyutunda ise,“Çocuk Görüşme Formu”,“ Öğretmen Görüşme Formu”ve“Umut Temelli Eğitim Programına Yönelik Öğretmen Görüşme Formu”kullanılmıştır. Araştırmaya öncelikle Umutlu Düşünme Becerileri Gözlem Formunun geçerlilik ve güvenirlik çalışması ile başlanmıştır. Daha sonra, Umut Temelli Eğitim Programının hazırlanması ve pilot uygulamaları süreci ile devam edilmiştir. 2023-2024 Eğitim Öğretim Yılında, deney ve kontrol gruplarından ön testlerin alınmasından sonra Umut Temelli Eğitim Programı 10 hafta, haftada 2 gün olmak üzere uygulanmıştır. Deney ve kontrol gruplarında son testler alındıktan dört hafta sonra kalıcılık testleri uygulanmıştır. Araştırma sonucunda, deney ve kontrol gruplarının Umutlu Düşünme Becerileri Gözlem Formundan elde ettikleri puanlar karşılaştırıldığında alternatif yollar düşüncesi, eyleyici düşünme ve umutlu düşünme becerileri toplam puanında deney grubu lehine istatistiksel olarak anlamlı ve yüksek etki düzeyine sahip bir fark çıkarken, amaçlar alt boyutunda istatistiksel olarak anlamlı bir fark çıkmamıştır. Araştırmanın nitel bulguları da, deney grubunun umutlu düşünme becerileri kazandığına yönelik bulguları doğrulamış ve hem Türk hem mülteci çocukların umutlu düşünme becerileri kazandığını ortaya koymuştur. Yapılan bu çalışmada, Umut Temelli Eğitim Programı'nın mülteci ve Türk çocukların umutlu düşünme becerilerini destekleyerek onların uyumunu artırmada etkili olduğu görülmüştür. Öğretmenlerin umut ve umutlu düşünme becerileri hakkındaki farkındalıklarını artırmaları, araştırmacılara Umut Temelli Eğitim Programına aile boyutunu da ekleyerek çalışmalar yapmaları ve mülteci ve dezavantajlı çocuklara yönelik geliştirilecek eğitim stratejilerinde, umutlu düşünme becerilerinin gelişimini destekleyen uygulamalara yer verilmesi önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
This study was conducted to examine the effect of the Hope-Based Education Program on the hopeful thinking skills of 61-72-month-old Turkish and refugee children. For this purpose, a mixed-methods research design was adopted. The quantitative dimension of the study employed a quasi-experimental pretest-posttest control group design, while the qualitative dimension was based on a basic qualitative research design. The study group consisted of 52 children -27 in the experimental group and 25 in the control group- who were attending preschool classrooms with both Turkish and refugee children in the Yenimahalle district of Ankara during the 2023–2024 academic year. In the quantitative part of the study, the“Personal Information Form”and the“Hopeful Thinking Skills Observation Form (HTS-OF)”were used as data collection tools. In the qualitative part, the“Child Interview Form,”the“Teacher Interview Form,”and the“Teacher Interview Form for the Hope-Based Education Program”were used. The research process began with the validity and reliability study of the Hopeful Thinking Skills Observation Form. This was followed by the preparation and pilot implementation of the Hope-Based Education Program. In the 2023–2024 academic year, following the collection of pretest data from the experimental and control groups, the Hope-Based Education Program was implemented over 10 weeks, two days per week. Four weeks after the posttests were administered, retention tests were conducted with both groups. As a result of the study, when the scores obtained from the Hopeful Thinking Skills Observation Form were compared between the experimental and control groups, a statistically significant and large-effect difference was found in favor of the experimental group in the dimensions of pathways, agentic thinking, and overall hopeful thinking skills. However, no statistically significant difference was found in the goals sub-scale. The qualitative findings of the study supported the quantitative results, revealing that the children in the experimental group gained hopeful thinking skills, and that both Turkish and refugee children benefited from the program. In this study, it was found that the Hope-Based Education Program effectively supported the hopeful thinking skills of both refugee and Turkish children, thereby enhancing their adaptation. It is recommended that teachers increase their awareness of hope and hopeful thinking skills, that researchers expand the program to include a family component in future studies, and that educational strategies targeting refugee and disadvantaged children incorporate practices that support the development of hopeful thinking skills.
Benzer Tezler
- Umut temelli psiko eğitim programının deprem yaşamış ergenlerin umut ve deprem sonrası travma düzeylerine etkisi
The effect of a hope-based psychoeducation program on the hope and post-traumatic stress levels of adolescents who have experienced an earthquake
SELİN DERSUNİYELİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
PsikolojiHatay Mustafa Kemal ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEZAİ DEMİR
- Umut temelli müdahale programının Suriyeli mülteci çocukların umut ve psikolojik dayanıklılık düzeylerine etkisi
The effect of hope-based intervention program on Syrian refugee children's hope and resilience levels
ASLIHAN ATAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Psikolojiİbn Haldun ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BURCU UYSAL
- Depremzedelere yönelik umut temelli psikoeğitim programının travma sonrası stres, ölüm kaygısı, amaç bilinci ve umut düzeylerine etkisi
The effect of hope-based psychoeducation program for earthquake victims have with post-traumatic stress, death anxiety, purpose consciousness and hope levels
ÇAĞLA NUR DEMİRTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimSivas Cumhuriyet ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAKAN SARIÇAM
- Sosyal anksiyete belirtilerini azaltmaya yönelik internet temelli bir sosyal biliş eğitim programının uyarlanması ve etkililiğinin incelenmesi
Adaptation and effectiveness of an internet-based social cognition training program to reduce the social anxiety symptoms
NESİBE OLGUN KAVAL
- Pozitif psikoterapi temelli umut yerleştirme programının multipl skleroz tanılı bireylerde umut ve yaşam amaçları belirleme düzeyine etkisi
The effect of positive psychotherapy-based hope placement program on the level of determining hope and life goals in individuals with multiple sclerosis
KÜBRA GÜLIRMAK GÜLER
Doktora
Türkçe
2023
HemşirelikOndokuz Mayıs ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERAP GÜLEÇ KESKİN