Fen bilimleri öğretmenlerinin dijital öğretim materyali geliştirme özyeterlikleri, epistemolojik inançları ve aralarındaki ilişkinin incelenmesi
Exploring science teachers' self-efficacy in digital instructional material development, epistemological beliefs, and their interrelationship
- Tez No: 961638
- Danışmanlar: DOÇ. DR. DUYGU METİN PETEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Fen Bilgisi Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 138
Özet
Bu araştırmanın amacı, İzmir ilindeki devlet okullarında görev yapan fen bilimleri öğretmenlerinin dijital öğretim materyali geliştirme özyeterlik düzeyleri ile epistemolojik inanç düzeyler ve arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırma nicel yöntemle desenlenmiş ve ilişkisel tarama modeli esas alınmıştır. Çalışmanın örneklemini 2023-2024 eğitim öğretim yılında İzmir ilinde görev yapan, gönüllülük esasına göre belirlenen toplam 204 fen bilimleri öğretmeni oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak“Dijital Öğretim Materyali Geliştirme Özyeterlik Ölçeği”ve“Epistemolojik İnançlar Ölçeği”kullanılmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistiklerin yanı sıra parametrik ve non-parametrik testler (t-testi, ANOVA, Mann-Whitney U, Kruskal-Wallis H) uygulanmıştır. Araştırma bulgularına göre, fen bilimleri öğretmenlerinin dijital öğretim materyali geliştirme özyeterlik düzeyleri genel olarak orta düzeydedir. Fen bilimleri öğretmenleri, Tasarım Alt boyutunda kendilerini Web 2.0 Geliştirme alt boyutuna göre kendilerini daha yeterli görmektedir. Cinsiyet değişkenine göre toplam dijital öğretim materyal geliştirme özyeterlik puanlarında anlamlı bir farklılık görülmemekle birlikte; erkek öğretmenlerin dijital materyal geliştirmeye yönelik olumsuz bakış ortalamaları, kadın öğretmenlerden daha yüksektir. Yaş değişkenine göre ise fen bilimleri öğretmenlerin dijital materyal geliştirme özyeterlikleri arasında anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Eğitim düzeyi açısından yüksek lisans ve doktora mezunlarının özyeterlik düzeyleri, lisans mezunlarına göre daha yüksektir. Mezuniyet durumuna göre anlamlı bir farklılık saptanmamış olsa da Eğitim Fakültesi mezunlarının ortalama puanları daha yüksektir. Hizmet yılı değişkeni açısından dijital öğretim materyali geliştirme özyeterliklerinde genel bir farklılık görülmemekle birlikte, mesleğe yeni başlayan (6-10 yıl) öğretmenlerin olumsuz bakış ortalamaları diğer gruplara göre daha düşüktür. Web 2.0 araçlarıyla ilgili hizmet içi eğitime katılan öğretmenlerin dijital öğretim materyali geliştirme özyeterlikleri, katılmayanlara kıyasla daha yüksektir. Benzer biçimde, eğitimdeki teknolojik gelişmeleri yakından takip eden öğretmenlerin özyeterlik düzeyleri anlamlı olarak daha yüksek bulunmuştur. Sonuç olarak, öğretmenlerin teknolojiye yönelik ilgisi ve aldığı eğitimler, dijital materyal geliştirme özyeterliklerini olumlu yönde etkilemektedir. Epistemolojik inançlar açısından değerlendirildiğinde, öğretmenlerin genel epistemolojik inanç puanlarının orta düzeyde olduğu belirlenmiştir. Cinsiyet, yaş, eğitim düzeyi, mezun olunan okul durumu, hizmet süresi, teknolojik gelişmeleri takip etme ve hizmet içi eğitim alma durumuna göre epistemolojik inançlarında farklılık olmadığı tespit edilmiştir. Öğrenmenin yeteneğe bağlı olduğu inanç alt boyutu ile tek bir doğrunun var olduğuna inanç alt boyunda; 46 ve üstü yaş grubundaki öğretmenlerin, daha genç yaş grubundaki öğretmenlere göre daha sofistike/gelişmiş epistemolojik inanca sahip olduğu rapor edilmiştir. Hizmet içi eğitim alan ve teknolojiyi takip eden öğretmenlerin öğrenmenin çabaya bağlı boyutunda daha sofistike/gelişmiş epistemolojik inançlara sahipken; yetenek ve tek bir doğru inancı alt boyutunda daha gelişmemiş epistemolojik inançlara sahip olduğu görülmektedir. Araştırmada fen bilimleri öğretmenlerinin epistemolojik inançları ile dijital öğretim materyali geliştirme özyeterlikleri arasındaki ilişki incelenmiştir. Bulgular, epistemolojik inançların genel puanı ile dijital öğretim materyali geliştirme özyeterliği arasında anlamlı bir ilişki olmadığını göstermektedir. Ancak alt boyutlarda bazı anlamlı korelasyonlar gözlenmiştir. Öğrenmenin çabaya bağlı olduğuna inanma düzeyi arttıkça, teknik dijital becerilerde özyeterlik inancının düştüğü, ayrıca dijital araçlara karşı daha eleştirel bir tutumun görüldüğü saptanmıştır. Öte yandan, öğrenmenin yeteneğe bağlı olduğuna ve tek bir doğru bilgi anlayışına sahip öğretmenlerin dijital materyal geliştirme konusunda kendilerine daha fazla güven duydukları belirlenmiştir. Bu durum, dijital materyal geliştirme süreçlerinin teknik bir üretim faaliyeti olarak algılanmasından kaynaklanabilir. Sonuç olarak, gelişmiş epistemolojik inançların dijital pedagojik yeterlikleri her zaman doğrudan desteklemediği, bazen teknik veya pragmatik inançların dijital uygulamalara yatkınlığı artırdığı anlaşılmıştır. Bu bulgu, öğretmen eğitiminde epistemolojik inançların güçlendirilmesi kadar, bu inançların dijital pedagojik uygulamalarla bütünleştirilmesini sağlayacak kapsamlı yaklaşımların önemini vurgulamaktadır. Literatürde bu konuda sınırlı sayıda çalışma bulunması, araştırmanın özgün katkısını ortaya koymaktadır. Sonuç olarak, bu bulgular, öğretmen eğitim programlarının tasarımında epistemolojik farkındalığın ve dijital becerilerin entegre edilmesi gerektiğini vurgulamaktadır.
Özet (Çeviri)
According to the research results herein, science teachers' levels of self-efficacy when it comes toin developing digital teaching materials are generally moderate. They perceive themselves as more competent in the design sub-dimension than in the web 2.0 development sub-dimension. There is no significant difference between inthe total self-efficacy scores of the two genders in terms of for developing digital teaching materials according to gender. However, compared to female teachers, male teachers were found to score higher in having a negative view of developing digital materials. There is no significant difference in Sscience teachers' self-efficacy in digital material development does not vary significantly by age. self-efficacy according to the age variable. Master's and doctoral degree holders have higher self-efficacy levels than bachelor's degree holders. No significant difference was found in terms of school of graduation; however, Education graduates from fFacultyaculties of educational sciences graduates had higher average scores. Although there is no general difference in self-efficacy when it comes toin developing digital teaching materials does not vary by years of experience in general terms, the average score of less experienced teachers (with 6-10 years of experience) in having a negative view of developing digital materials is lower than other teacher groups with more experience. Teachers who participated in in-service training on Web 2.0 tools exhibit higher self-efficacy when developing digital teaching materials than those who did not participate. Similarly, teachers who closely follow technological developments in the field of educational sciences have significantly higher self-efficacy levels. In conclusion, teachers' interest in technology and the training they receive boost their self-efficacy in developing digital materials. In the evaluation of epistemological beliefs, teachers have moderate overall scores and these scores do not vary by gender, age, education level, school of graduation[K9], years of experience and based on whether they following technological developments or whether they have had in--service training. In the sub-dimensions of believing in the dependence of learning on ability and believing in one single truth, it was reported that teachers in the age group of 46 and above had more sophisticated/advanced epistemological beliefs than younger teachers. Teachers who receive in-service training and keep up with technology have more sophisticated epistemological beliefs in the sub-dimension of effort-dependent learning. However, in the sub-dimensions of believing in the dependence of learning on ability and believing in one single truth, they have less developed beliefs. This study examined the relationship between science teachers' epistemological beliefs and their self-efficacy with regard to developing digital teaching materials. The findings revealed no significant correlation between the overall epistemological belief score and self-efficacy in developing digital teaching materials. However, significant correlations were observed in the sub-dimensions. As the belief that learning depends on effort increases, self-efficacy in technical digital skills decreases and a more critical attitude toward digital tools emerges. Conversely, teachers who believe that learning depends on ability and have one single correct true understanding of knowledge have more confidence when developing digital materials. This may stem from perceiving digital material development processes as activities of technical production. Therefore, it is understood that advanced epistemological beliefs do not always directly support digital pedagogical competencies and that technical or pragmatic beliefs sometimes increase the propensity for digital applications. This finding underscores the importance of comprehensive approaches in teacher education that strengthen epistemological beliefs and integrate them with digital pedagogical practices. Given Tthe limited number of studies that exist on this topic in the literaturetopic, highlights this the present study is believed to be research's originalof great contribution to the literature. As a result, these findings emphasize that epistemological awareness and digital skills should be integrated into the design of teacher training programs.
Benzer Tezler
- Uluslararası Bakalorya Okullarında çalışan öğretmenlerin teknoloji öz-yeterliklerinin ve mesleki doyumlarının incelenmesi
An investigation of technology self-efficacy and professional satisfaction of teachers working among International Baccalaureate Schools
YELİZ ETEŞ KARAKOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimYıldız Teknik ÜniversitesiBilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MİHRİBAN BETÜL YILMAZ
- Fen bilgisi öğretmen adaylarının dijital öğretim materyali geliştirme öz-yeterlikleri
Self-efficacy of pre-service science teachers' digital teaching material development
RUMEYSA BEDİROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimYıldız Teknik ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUTLU ŞAHİN
- ADDIE Modeline göre 7. sınıf öğrencilerine yönelik çevrim içi fen deneylerinin geliştirilmesi
Development of online science experiments for 7th grade students according to ADDIE Model
GÜLNUR YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞENGÜL ATASOY
- Fen bilgisi öğretmen adaylarına öğretim sürecinde web 2.0 araçlarını kullandırmaya yönelik yapılan bir eğitimin değerlendirilmesi
Evaluation of a training to make preservice science teachers' use web 2.0 tools during instruction
AYBERK ERDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NAGİHAN YILDIRIM
- The interplay between teacher knowledge and creativity: Insights from the extended reality assisted learning design process of pre-service science teachers
Öğretmen bı̇lgı̇sı̇ ve yaratıcılığın etkı̇leşı̇mi: Fen bı̇lı̇mlerı̇ öğretmen adaylarının genı̇şletı̇lmı̇ş gerçeklı̇k desteklı̇ öğrenme tasarımı sürecı̇nden yansımalar
ALPER DURUKAN
Doktora
İngilizce
2023
Eğitim ve ÖğretimOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. JALE ÇAKIROĞLU
PROF. DR. SEVGİ AYDIN GÜNBATAR