Adaptation and psychometric evaluation of the sense of belonging instrument in Turkish
Aidiyet hissi ölçeği'nin Türkçe uyarlanması ve psikometrik değerlendirmesi
- Tez No: 961762
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ PELİNSU BULUT ÖZER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İstanbul Bilgi Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Programlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 86
Özet
Bu çalışma, Sense of Belonging Instrument (SOBI; Hagerty ve ark., 1992) ölçeğinin Türkçeye uyarlanmasını ve Türkçe konuşan yetişkin bir örneklemde psikometrik özelliklerinin değerlendirilmesini amaçlamıştır. Aidiyet duygusu, duygu düzenleme, kimlik ve ruh sağlığı üzerinde derin etkileri olan temel bir insan ihtiyacı olarak kabul edilmektedir (Baumeister & Leary, 1995; Hagerty ve ark., 1992). Bu önemi geniş çapta kabul görmesine rağmen, aidiyet hissi ile ilgili Türkçe geçerli ve güvenilir araçlar hâlâ sınırlıdır.Toplam 277 katılımcı (yaş aralığı = 17–80, Ort. = 39.84, Ss = 16.54) kolayda örnekleme yöntemi ile seçilmiştir. SOBI, ileri-geri çeviri yöntemiyle çevrilmiş ve 25 klinik psikoloji yüksek lisans öğrencisi ile pilot edilmiştir. SOBI'nin yanı sıra, yakınsak geçerlik için Beck Depresyon Envanteri (BDI) ve Hayatın Anlamı Anketi (MLQ) uygulanmış; medeni durum ve evlilik süresi bağımsız değişkenler olarak ele alınmıştır. Açımlayıcı faktör analizi başlangıçta altı faktörlü bir yapı ortaya koymuştur; ancak dört faktörle ilgili endişeler nedeniyle, orijinal iki faktörlü modele uygun olarak analiz yeniden yapılmış ve iki faktörlü çözüme zorlanmıştır. Bu iki faktörlü yapı, varyansın %40.77'sini açıklamıştır. İç tutarlılık katsayıları mükemmel düzeydedir (Toplam α = .88; SOBI-P α = .91; SOBI-A α = .77). Doğrulayıcı faktör analizi yapıyı kabul edilebilir uyum indeksleri ile desteklemiştir. Yakınsak geçerlik açısından, SOBI toplam puanları BDI ile negatif , MLQ–Varlık ile pozitif ve MLQ–Arayış ile pozitif yönde anlamlı korelasyonlar göstermiştir. Medeni durum MANOVA'da anlamlı bir belirleyici olarak bulunmuş; evli katılımcılar SOBI-A ve SOBI-P puanlarında daha yüksek skorlar elde etmiştir. Evlilik süresi SOBI-A ile anlamlı olarak ilişkiliyken, SOBI-P ve toplam SOBI puanlarıyla anlamlı ilişki bulunmamıştır. İki aylık takip sürecinde (n = 31) test-tekrar test güvenilirliği orta ile yüksek düzeyde bulunmuştur. Türkçe SOBI, sağlam psikometrik özellikler sergilemekte ve Türkçe konuşan bireylerde aidiyet duygusunu değerlendirmek için güvenilir bir araç sunmaktadır. Daha geniş ve demografik olarak daha çeşitli bir örneklemle çalışmanın tekrarlanması, genellenebilirliği artırmak ve alt grup farklılıklarını incelemek açısından değerli olacaktır.
Özet (Çeviri)
This study aimed to adapt the Sense of Belonging Instrument (SOBI; Hagerty et al., 1992) into Turkish and evaluate its psychometric properties in a Turkish-speaking adult sample. Sense of belonging has been recognized as a fundamental human need with profound implications for emotional regulation, identity, and mental health (Baumeister & Leary, 1995; Hagerty et al., 1992). Although its relevance has been widely acknowledged, validated Turkish-language tools remain scarce. A total of 277 participants (age range = 17–80, M = 39.84, SD = 16.54) were recruited through convenience sampling. The SOBI was translated using the forward–backward method and piloted with 25 clinical psychology graduate students. In addition to the SOBI, the Beck Depression Inventory (BDI) and the Meaning in Life Questionnaire (MLQ) were administered for convergent validity, and marital status and marital duration were included as independent variables. Exploratory factor analysis initially yielded a six-factor solution, but due to the concerns regarding 4 of the factors, in line with the original two-factor model, the analysis was re-run and constrained to a two-factor solution, which explained 40.77% of the variance. Internal consistency was excellent (Total α = .88; SOBI-P α = .91; SOBI-A α = .77). Confirmatory factor analysis supported the structure with acceptable fit indices. For convergent validity, SOBI total scores were negatively correlated with BDI, and positively correlated with MLQ–Presence and MLQ–Search. Marital status was a significant predictor in a MANOVA, with married participants scoring higher on both SOBI-A and SOBI-P. Marital duration was significantly correlated with SOBI-A, but not with SOBI-P or total SOBI scores.Test–retest reliability in a two-month follow-up (n = 31) showed moderate to strong stability. The Turkish SOBI demonstrates sound psychometric properties and offers a reliable tool to assess belonging in Turkish-speaking populations. Replicating the study with a larger and more demographically diverse sample would be valuable to enhance generalizability and explore subgroup differences.
Benzer Tezler
- Çok boyutlu boşluk hissi ölçeğinin (ÇBHÖ) türk kültürüne uyarlanması: Geçerlilik ve güvenilirliğin belirlenmesi
Adaptati̇on of the multidimensional sense of emptiness scale (MSES) to turki̇sh culture: Determining validity and reliability
ŞAMİL ŞULUL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2025
PsikiyatriSivas Cumhuriyet ÜniversitesiÇocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ELİF ABANOZ
- İlişki istikrarı: İlişkilerde güç algısı, ilişkisel alçakgönüllülük ve romantik ilişkilerde obsesyon ve kompulsiyon ilişkilerinin incelenmesi
Relationship stability: The examination of the relationships among sense of power, relational humility and relationship obsessions and compulsions
EMİR TUFAN ÇAYKUŞ
Doktora
Türkçe
2020
PsikolojiEskişehir Osmangazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE AYPAY
- Cernis Hissedilen Anomali Ölçeği Türkçe adaptasyonu ve psikometrik özellikleri
Turkish adaptation and psychometric properties of the Cernis Felt Sense of Anomaly Scale
DEFNE AYNUR AKKUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
PsikolojiKonya Gıda ve Tarım ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERKAN IŞIK
- Revisiting the psychometric characteristics of the Turkish form of the spielberger test anxiety inventory
Spielberger sınav kaygı ölçeği Türkçe formunun psikometrik özelliklerinin yeniden incelenmesi
BİNNUR YETER
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
Eğitim ve ÖğretimBoğaziçi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DENİZ KAYMAK
- Anne sütü sağma deneyimi ölçeği'nin uyarlanması ve psikometrik özelliklerinin incelenmesi
Cross-cultural adaptation and psychometric evaluation of the breast milk expression experience scale
MELTEM ÖZKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
HemşirelikAkdeniz ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZNUR KÖRÜKCÜ