A mathematics teacher's professional morality and the vision of quality mathematics instruction: A single case study
Bir matematik öğretmeninin mesleki ahlakı ve nitelikli matematik öğretimi vizyonu: Tekil bir vaka çalışması
- Tez No: 962088
- Danışmanlar: PROF. DR. EMİN AYDIN, DOÇ. DR. ÖMER AVCI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Matematik Öğretmenliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 237
Özet
Bu çalışma, öğretmen ahlakının matematik öğretiminin niteliğindeki rolünü incelemeyi amaçlamaktadır. Nitel araştırma yaklaşımlarından tekil bir vaka çalışması deseni benimsenmiştir.. Katılımcı, İstanbul'da bir devlet lisesinde iki yıldır öğretmenlik yapan, 26 yaşında bir kadın matematik öğretmenidir. Katılımcı, bir ila beş yıl arası deneyime sahip yeni öğretmenler arasından amaçlı örnekleme yoluyla seçilmiştir. Veriler, 2023–2024 eğitim-öğretim yılının ikinci döneminde sınıf gözlemleri ve görüşmeler yoluyla toplanmıştır. Veri seti, 25 saatlik sınıf gözlemi ve toplamda yaklaşık yedi buçuk saat süren 15 görüşmeden oluşmaktadır. İlk görüşme yarı yapılandırılmış, diğerleri ise gözlemler doğrultusunda yapılandırılmamış olarak gerçekleştirilmiştir. Tüm görüşmeler ses kaydına alınmış ve tamamen yazıya aktarılmıştır. Veriler, indirgeme, yataylama, dokusal ve yapısal betimleme gibi süreçleri içeren transandantal fenomenolojik yaklaşımıyla analiz edilmiştir. Önemli ifadeler anlam birimlerine ayrılmış, ardından alt temalar ve ana temalar altında düzenlenerek öğretmen ahlakının öğretim niteliğini nasıl şekillendirdiği ortaya konmuştur. Analiz sonucunda yedi ana tema, 23 alt tema ve 90 anlam birimi ortaya çıkmıştır: pedagojik engeller, mesleki olması gereken benlik, mesleki ideal benlik, ahlaki eşik, ahlakın seçici olarak askıya alınması, ahlaki güç duygusu ve değişim ve belirsizlik. Bunlar arasında pedagojik engeller, bağlamsal tema olarak ortaya çıkmış ve tüm süreçler bu bağlamda şekillenmiştir. Öğretmenin mesleki benlik kavrayışı hem yükümlülüklerini hem de arzularını yansıtmaktadır. Sınırlar, gerekçelendirmeler ve içsel gücü içeren ahlaki çerçevesi, öğretimsel kararlarını nasıl anlamlandırdığını ve müzakere ettiğini ortaya koymuştur. Değişim ve belirsizlik teması, zaman içinde öğretim yaklaşımının evrilen doğasını yansıtmıştır. Bu çalışma, bağlamsal zorluklar ve mesleki kimlik tarafından şekillenen öğretmen ahlakının, matematik öğretiminin niteliğinde önemli bir rol oynadığını ortaya koymaktadır. Öğretmenliğin ahlaki boyutlarının, ulusal düzeyde belirlenmiş olan Matematik Öğretmeni Alan Yeterliklerine açıkça dahil edilmesi önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
This study aims to examine the role of teacher morality in the quality of mathematics instruction. A single case study design was adopted as part of a qualitative research approach. The participant was a 26-year-old female mathematics teacher who had been teaching at a public high school in Istanbul for two years. She was selected purposively from among novice teachers with one to five years of experience. Data were collected in the second semester of the 2023–2024 academic year through classroom observations and interviews. The dataset included 25 hours of classroom observations and 15 interviews, totaling approximately seven and a half hours. The first interview was semi-structured, while the others were unstructured and guided by observations. All interviews were audio-recorded and fully transcribed. The data were analyzed using a transcendental phenomenological approach involving processes such as reduction, horizontalization, and the development of textural and structural descriptions. Key expressions were grouped into meaning units and then organized into subthemes and overarching themes to uncover how teacher morality shaped instructional quality. The analysis revealed seven major themes, 23 subthemes, and 90 meaning units: pedagogical barriers, professional ought-to-self, professional ideal self, moral threshold, selective suspension of morality, sense of moral strength, and change and uncertainty. Among these, pedagogical barriers emerged as the contextual theme, within which all processes unfolded. The teacher's professional self-concept reflected both her obligations and aspirations. Her moral framework, which included boundaries, justifications, and inner strength, revealed how she made sense of and negotiated instructional decisions. The theme of change and uncertainty reflected the evolving nature of her teaching practices over time. The study concludes that teacher morality—shaped by contextual challenges and professional identity—plays a significant role in the quality of mathematics instruction. It is recommended that the moral aspects of teaching be incorporated explicitly into the Mathematics Teacher Field Competencies defined at the national level.
Benzer Tezler
- Bir ortaokul matematik öğretmeninin mesleki gelişiminden yansımalar: Kesir öğretiminde fark etme becerisinin işe koşulması
Reflections from the professional development of a secondary school mathematics teacher: Implementation of teacher's noticing in fraction instruction
MELTEM BİRİNCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimKaradeniz Teknik Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MÜJGAN BAKİ
- A teacher's learning to implement cognitively high-level tasks to facilitate student thinking through coaching program
Bir öğretmenin koçluk programı vasıtasıyla öğrenci düşünüşlerini iyileştirme adına yüksek bilişsel istem düzeyindeki görevleri uygulamaya yönelik öğrenimi
EMİNE AYTEKİN KAZANÇ
Doktora
İngilizce
2022
Eğitim ve ÖğretimOrta Doğu Teknik Üniversitesiİlköğretim Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MİNE IŞIKSAL BOSTAN
- Bir matematik öğretmeninin fark etme becerisi ve matematiksel söylemlerinin öğrenme yörüngeleri aracılığıyla gelişiminin incelenmesi
Investigation of the development of a mathematics teacher's noticing skills and mathematical discourses through learning trajectories
AYŞE İLHAN
Doktora
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DİLEK TANIŞLI
- Oran ve orantı konusu öğretim sürecinin bir matematik öğretmeninin fark etme becerisi bağlamında incelenmesi
Investigation of the ratio and proportion's teaching process in the context of a mathematics teacher's noticing
HANİFE ŞERMETOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimKaradeniz Teknik Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MÜJGAN BAKİ