Algılanan örgütsel adaletin örgütsel sinizm ve örgütsel vatandaşlık davranışına etkisinde iş tatmininin aracılık rolü: Sağlık sektörü çalışanlarına yönelik bir uygulama
The mediating role of job satisfaction in the effect of perceived organizational justice on organizational cynicism and organizational citizenship behavior: An application for health sector employees
- Tez No: 962516
- Danışmanlar: PROF. DR. TANER ACUNER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Örgütsel Adalet, Örgütsel Sinizm, İş Tatmini, Örgütsel Vatandaşlık, Organizational Justice, Organizational Cynicism, Job Satisfaction, Organizational Citizenship Behavior
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karadeniz Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 131
Özet
Çalışma yaşamında çalışanların verimliliğini olumlu ya da olumsuz yönde etkileyen pek çok değişken bulunmaktadır. Bu değişkenlerin örgütler üzerindeki etkilerini anlamaya yönelik olarak örgütsel davranış alanında çeşitli bilimsel çalışmalar yürütülmektedir. Bu araştırmanın temel amacı, sağlık sektöründe görev yapan çalışanların algıladıkları örgütsel adalet düzeylerinin, örgütsel sinizm ve örgütsel vatandaşlık davranışı üzerindeki etkilerini incelemeyi ve bu ilişkilerde iş tatmininin olası aracılık rolünü ortaya koymayı amaçlamaktadır. Hipotezler, araştırmanın evrenini oluşturan Giresun ilindeki hastanelerde görev yapan 385 sağlık çalışanından anket yöntemiyle elde edilen veriler aracılığıyla test edilmiştir. Örneklem seçiminde, zaman ve bütçe kısıtları nedeniyle olasılığa dayalı olmayan örnekleme yöntemlerinden kolayda örnekleme tekniği kullanılmıştır. Araştırmada kullanılan dört ölçek, daha önce Türkçeye kazandırılmış ve geçerlilik-güvenirlikleri çeşitli çalışmalarda test edilmiş ölçüm araçlarıdır. Bununla birlikte, bu çalışmada da söz konusu ölçeklerin geçerlilik ve güvenirlik analizleri tekrar gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler doğrultusunda öne sürülen hipotezlerin geçerliliği değerlendirilmiş ve regresyon analizleri ile hipotezler test edilmiştir. Araştırma bulguları, örgütsel adaletin sinizm üzerindeki etkisinin büyük ölçüde dağıtımsal adalet boyutundan kaynaklandığını ortaya koymaktadır. Dağıtımsal adaletin bilişsel, duygusal ve davranışsal sinizm üzerinde anlamlı ve negatif etkiler oluşturduğunu açıklamaktadır. Buna karşın işlemsel ve etkileşimsel adaletin sinizmin alt boyutlarıyla ilişkisinin anlamlı olmadığı görülmektedir. Bu sonuçlar, çalışanların adalet algılarında özellikle dağıtımsal boyuta duyarlılık gösterdiklerini ve örgütsel sinizmi en çok bu algının etkilediğini ortaya koymaktadır. Araştırma sonuçlarına göre, örgütsel adalet algısı örgütsel sinizmi negatif yönde kısmen etkilerkemekte ve iş tatmini bu ilişki üzerinde anlamlı bir aracılık rolünü kısmen üstlenmektedir. Elde edilen sonuçlar, bazı örgütsel adalet boyutlarının hem doğrudan hem de iş tatmini boyutları aracılığıyla örgütsel sinizminin bazı düzeyleri üzerinde negatif bir etki oluşturduğunu açıklamaktadır.
Özet (Çeviri)
A multitude of variables within the work environment can either enhance or diminish employee productivity. To comprehend the impact of these variables on organizations, numerous scientific studies are undertaken in the field of organizational behavior. This study's primary objective is to investigate the effects of perceived organizational justice on organizational cynicism and organizational citizenship behavior among healthcare professionals. Furthermore, it aims to determine the potential mediating role of job satisfaction within these relationships. The research hypotheses were tested with data collected from a sample of 385 healthcare employees working in hospitals in the Giresun province, which represents the study's population. Convenience sampling, a non-probability sampling method, was employed due to time and budgetary constraints. The four scales utilized in the study were previously validated instruments adapted for a Turkish context. Nonetheless, their validity and reliability were re-assessed for the current research. The hypotheses were subsequently evaluated and tested using regression analysis on the collected data. The findings reveal that the influence of organizational justice on cynicism is predominantly driven by the distributive justice dimension. Specifically, distributive justice was found to have a significant negative impact on cognitive, affective, and behavioral cynicism. Conversely, no significant relationships were identified between procedural and interactional justice and the sub-dimensions of cynicism. These results suggest that employees' justice perceptions are particularly sensitive to distributive aspects, which in turn most significantly shape their levels of organizational cynicism. In conclusion, the results indicate that organizational justice perception partially and negatively influences organizational cynicism, with job satisfaction playing a significant partial mediating role in this association. The findings demonstrate that certain dimensions of organizational justice exert a negative effect on various levels of organizational cynicism, both directly and indirectly through the dimensions of job satisfaction.
Benzer Tezler
- Örgütsel adaletin, örgütsel vatandaşlık davranışı ve örgütsel sinizm tutumlarına etkisi: Malatya ili öğretmenleri üzerine bir uygulama
The effect of organizational justice on attitudes of organizational citizenship behaviours and organizational cynicism: A study on teachers of Malatya province
SADUN KILINÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
İşletmeTürk Hava Kurumu Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HÜSEYİN ALKIŞ
- Algılanan örgütsel adaletin örgütsel sinizm ve örgütsel bağlılık üzerine etkisi: Tokat kamu idareleri örneği
The effect of perceived organizational justice on organizational cynicism and organizational commitment: The case of public administrations in Tokat
HÜSEYİN UZUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
İşletmeTokat Gaziosmanpaşa Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SELİM ÇAKAR
- Algılanan örgütsel adaletin, örgütsel sinizme ve işten ayrılma niyetine etkisinin belirlenmesine yönelik bir araştırma
A research about determinig the effect of perceived organizational justice to the intention of the organizational cynicism and leaving from work
AYDAN ÇAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
İşletmeAfyon Kocatepe Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HÜLYA ÖCAL
- Algılanan örgütsel adaletin örgütsel bağlılık örgütsel sinizm ve iş tatmini üzerine etkisi: TRB1 bölgesi örneği
The effect of perceived organisational justice on organizational commitment organisational cynicism and job satisfaction: TRB1 region sample
AHMET USLU
- Algılanan örgütsel destek ve örgütsel adaletin örgütsel sinizm, örgütsel bağlılık ve iş doyumu üzerindeki etkisi
The effect of perceived organizational support and organizational justice on organizational cynicism, organizational commitment and job satisfaction
HÜLYA GÖRGÜLÜ
Doktora
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimEskişehir Osmangazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DERYA KILIÇOĞLU