Türkiye'deki para arzının içsellik analizi
Endogeneity analysis of money supply in Turkey
- Tez No: 962655
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖZCAN KARAHAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 154
Özet
Globalizasyon süreci ile birlikte dışsal dinamiklerin etkisi altında kalan makroekonomik göstergelerde istikrar sağlamak için para politikaları büyük bir önem kazanmıştır. Öte yandan, Post Keynesyen içsel para arzı yaklaşımı ile birlikte para arzının yönetimini esas alan Ortodoks para politikası uygulamaları tartışma konusu olmuştur. Dolayısı ile günümüzde para arzının içselliği üzerine yapılan bu tartışmalar para politikalarının etkinliği açısından büyük önem kazanmıştır. Buradan hareketle çalışmamızda Türkiye'de para arzının içsellik niteliği test edilerek bunun üzerinden Ortodoks para politikaların etkinliği araştırılmıştır. Türkiye'de para arzının içsellik durumu kredi hacmi ile toplam mevduatlar ve çeşitli para arzı göstergeleri arasındaki nedensellik ilişkileri çerçevesinde incelenmiştir. Bunun için 2010:1-2024:4 çeyrek dönemleri arasındaki veriler Vektör Hata Düzeltme Modeline dayalı Granger nedensellik testi ile analiz edilmiştir. Bu kapsamda toplam mevduatlar ve M0, M2, M2Y, M3, M3Y para tanımları ile toplam kredi hacmi arasındaki etkileşim çift yönlü olarak araştırılmıştır. Ampirik sonuçlar ağırlıklı olarak hem kısa hem de uzun dönemde para arzı göstergeleri ve mevduat hacminden toplam kredi hacmine doğru nedensellik ilişkisi olduğunu göstermiştir. Böylece, elde edilen bulgular, Post Keynesyen para arzı içselliği tezinin aksine, Türkiye'de para arzının dışsal olarak belirlendiğine ilişkin güçlü kanıtlar ortaya koymuştur. Türkiye'de para arzının dışsal olarak belirlenmesi, politika çıkarımı açısından, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının Post Keynesyen okulun içsel para arzı yaklaşımı çerçevesinde geliştirdiği kısıtlar ile sınırlı olmadığı görülmektedir. Bu çerçevede, başta fiyat istikrarı olmak üzere, makroekonomik hedeflere ulaşmak için mevduat hacmi ve para arzı miktarının yönetimine ilişkin uygulamalar tercih edilebilir. Böylece, Ortodoks dışsal para arzı yaklaşımının geliştirdiği ilkeler Türkiye'de Merkez bankasının etkin politikalar tasarlaması adına önemli seçenekler sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
With the globalization process, monetary policies have gained significant importance in ensuring stability in macroeconomic indicators, which have increasingly been influenced by external dynamics. Meanwhile, the Post-Keynesian endogenous money supply approach has brought orthodox monetary policy practices—based on managing the money supply—under scrutiny. Accordingly, current debates on the endogeneity of money supply have become highly relevant to the effectiveness of monetary policy. In this context, our study investigates the nature of money supply endogeneity in Turkey and, based on this analysis, evaluates the effectiveness of orthodox monetary policy instruments. The endogeneity of money supply in Turkey is examined through the causal relationships between credit volume, total deposits, and various monetary aggregates. For this purpose, quarterly data from the period 2010:Q1 to 2024:Q4 are analyzed using the Vector Error Correction Model (VECM)-based Granger causality test. Within this framework, the bidirectional interaction between total deposits and monetary aggregates—namely M0, M2, M2Y, M3, and M3Y—and total credit volume is explored. The empirical results predominantly reveal a causality from monetary aggregates and deposit volume toward total credit volume, both in the short and long run. These findings thus provide strong evidence, contrary to the Post-Keynesian thesis of endogenous money supply, that money supply in Turkey is exogenously determined. The exogenous determination of money supply in Turkey implies that, from a policy perspective, the Central Bank of the Republic of Turkey (CBRT) is not constrained by the limitations set forth within the Post-Keynesian framework of endogenous money. Within this framework, policies aimed at managing deposit volume and the quantity of money in circulation may be adopted to achieve macroeconomic goals, particularly price stability. Consequently, the principles developed under the orthodox view of exogenous money supply offer valuable instruments for the CBRT in designing effective monetary policies.
Benzer Tezler
- Para arzının içsellik-dışsallık sorunu ve Türkiye uygulaması
Endogeniety and exogeniety problems of money supply and its application in Turkey
AHPAR MAMATKULOV
- Türkiye'deki para krizlerinin belirleyicileri: Ekonometrik bir yaklaşım
Determinants of the currency crises in the Turkish economy: An econometric approach
RAİF CERGİBOZAN
- Türkiye'deki para politikasının eleştirisi (1963-1981)
Criticism of monetary policy in Turkey: 1963-1981
MEHMET DEĞİRMENCİ
- Altın ile para arzı arasındaki ilişki ve Türkiye'nin ekonomik kalkınma sürecinde altını esas alan alternatif öneriler
The Relationship between gold and the money supply and alternative sucgestions based on gold during the economic development period of Turkey
TAŞKIN SUBAŞI
Doktora
Türkçe
1997
İşletmeMarmara ÜniversitesiMuhasebe ve Finansman Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN ALTUĞ
- Determinants of gross domestic saving and its trend analysis in Turkey: A time-series outlook
Türkiye'de gayri safi yurtiçi tasarrufun belirleyicileri ve trend analizi: Bir zaman serisi görünümü
SOLOMON AMARE TESSEMA
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
Ekonomiİstanbul Ticaret Üniversitesiİktisat (İngilizce) Ana Bilim Dalı
Prof. Dr. AYDIN ÇELEN