Avrupa Birliği vergi politikası stratejisi kapsamında adil vergilendirme: Seçili AB üye ülkeleri incelemesi
Fair taxation within the scope of the European Union tax policy strategy: Selected EU member states review
- Tez No: 962978
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NESLİHAN YILMAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Maliye, Finance
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Uşak Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Maliye Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 195
Özet
Avrupa Birliği (AB), ekonomik ve siyasi entegrasyon sürecinde, üretim faktörlerinin serbest dolaşımını sağlama hedefi doğrultusunda, üye devletlerin vergi sistemleri arasında uyumu teşvik etmektedir. Ortak bir vergi sistemine sahip olmamakla birlikte, vergi politikaları; haksız rekabetin önlenmesi, vergi şeffaflığı, adil vergileme ve çifte vergilendirme ile mücadele gibi ilkeler çerçevesinde şekillenmektedir. Roma Antlaşması'ndan bu yana geliştirilen vergisel iş birliği, ulusal vergi politikalarının AB'nin bütünleşme hedefleriyle uyumlu olmasını amaçlamaktadır. Vergi adaleti, ulusal ve uluslararası düzeyde yürütülen vergi politikalarının toplumsal kabulünü ve yasal geçerliliğini temin eden temel bir ilkedir. Adil vergilendirme, bireylerin ödeme gücüne göre vergi yükünün dengeli dağıtılmasını hedeflerken, kayıt dışı ekonomi, vergiden kaçınma ve vergi cennetleri gibi uygulamalarla mücadeleyi de içermektedir. Dijitalleşme ve küreselleşme süreçlerinin vergi tabanını aşındırdığı günümüzde, AB vergi politikası; doğrudan ve dolaylı vergiler arasındaki dengeyi gözetme, bilgi değişimini artırma ve üye ülkeler arasında vergi oranlarını yakınlaştırma yoluyla adaleti sağlamayı amaçlamaktadır. Çalışmanın ilk bölümünde vergi adaleti, bu adaleti sağlamaya yönelik vergileme ilkeleri ve olumsuz etkileyen unsurlar ile AB'nin vergisel uyumlaştırma politikaları çerçevesinde literatür taramasına dayalı olarak analiz edilmektedir. Uygulama kısmında, gelişmiş ve gelişmekte olan 16 AB ülkesinin vergi uygulamaları; vergi oranları, vergi türlerinin GSMH içindeki payı, kayıt dışı ekonomi oranı, çifte vergilendirme anlaşmaları ve AB vergileme ilkelerine uyum çerçevesinde değerlendirilmiştir. Elde edilen bulgulara göre AB üyesi ülkelerde vergi adaletini sağlamaya yönelik uygulamaların ülkesel düzeyde farklılıklar göstermekle birlikte artan oranlı gelir vergisi tarife yapısının gelir adaletini desteklediği görülmektedir. Dolaylı vergilerin toplam vergi gelirleri içerisindeki yüksek payı ve doğrudan vergilerin düşen oranının vergi adaletini olumsuz etkilediği değerlendirilmektedir. Bu durumun AB genelinde vergi adaletini güçlendirecek yapısal reformlara olan ihtiyacı artırdığı gözlenmektedir. Kayıt dışı ekonomi ve zararlı vergi rekabeti, adil vergilendirme ilkesinin uygulanmasını zorlaştıran temel etkenler arasında yer almaktadır. Üye devletlerin, bu sorunlarla mücadele amacıyla hem iç politika düzenlemeleri hem de uluslararası anlaşmalar yoluyla vergi sistemlerini destekledikleri gözlemlenmiştir.
Özet (Çeviri)
The European Union (EU) encourages harmonization between the tax systems of its member states in line with the goal of ensuring the free movement of production factors in the process of economic and political integration. Although it does not have a common tax system, tax policies are shaped within the framework of principles such as preventing unfair competition, ensuring tax transparency, fair taxation and combating double taxation. Tax cooperation, developed since the Treaty of Rome, aims to ensure that national tax policies are compatible with the integration goals of the EU. Tax justice is a fundamental principle that ensures the social acceptance and legal validity of tax policies implemented at both national and international levels. While fair taxation aims to distribute the tax burden in a balanced manner according to individuals' ability to pay, it also includes efforts to combat the informal economy, tax avoidance, and tax havens. In today's world, where digitalization and globalization are eroding the tax base, EU tax policy seeks to ensure fairness by maintaining the balance between direct and indirect taxes, enhancing information exchange, and approximating tax rates among member states. In the first part of the study, tax justice is analyzed based on a literature review within the framework of the taxation principles, the factors that negatively affect these principles, and the tax harmonization policies of the EU. In the application part, the tax practices of 16 developed and developing EU countries are evaluated in terms of tax rates, the share of tax types in GDP, the size of the informal economy, double taxation agreements, and compliance with EU taxation principles. According to the findings, although the practices aimed at ensuring tax justice vary at the country level, it is observed that the progressive income tax structure supports income equality. However, the high share of indirect taxes in total tax revenues and the decreasing share of direct taxes are considered to negatively affect tax justice. This situation increases the need for structural reforms to strengthen tax fairness across the EU. The informal economy and harmful tax competition are among the main factors that make it difficult to implement the principle of fair taxation. It has been observed that member states support their tax systems through both domestic policy arrangements and international agreements to combat these problems.
Benzer Tezler
- The role of taxation in European Union Sovereign debt crisis
Vergilendirmenin Avrupa Birliği kamu borçları krizi üzerindeki etkisi
SEMİHA ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
EkonomiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiAvrupa Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜL İPEK TUNÇ
- Evidence-based analysis of Türkiye's energy efficiency obligation scheme: sectoral applications, energy poverty, flexibility options and policy implications
Türkiye enerji verimliliği yükümlülükleri sisteminin kanita dayali analizi: sektörel uygulamalar, enerji yoksulluğu, esneklik seçenekleri ve politika çikarimlari
RABİA CİN
Doktora
İngilizce
2025
Enerjiİstanbul Teknik ÜniversitesiEnerji Bilim ve Teknoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERMİN ONAYGİL
- Contribution a la recherche d'un cadre juridique pour un droit international de laconcurrence plus efficace
Daha etkin bir uluslararası rekabet için hukuki çerçeve arayışı
ALİ CENK KESKİN
Doktora
Fransızca
2009
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. JEAN MARC SOREL
PROF. DR. HALİL ERCÜMENT ERDEM
- State and civil society relation in Türkiye: The case of women csos
Türkiye'de Devlet ve sivil toplum ilişkisi: Kadın örgütleri örneği
TUNA YÜCEL
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
SosyolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiSosyal Politika Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYÇA ERGUN ÖZBOLAT
- Dünya'da ve Türkiye'de serbest bölgeler, faaliyetleri ve vergilendirme
Activities of free zones and taxation in Turkey and the world
ONUR BAŞER
