Türk mutfağında sos kültürünün gelişimi bağlamında sürdürülebilir sos geliştirme: Antalya'nın coğrafi işaret tescilli ürünleriyle bir uygulama
Sustainable sauce development in the context of the development of sauce culture in Turkish cuisine: An application with geographical indication registered products of Antalya
- Tez No: 963670
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FERHAN BALCI TORUN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Gastronomi ve Mutfak Sanatları, Gastronomy and Culinary Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Gastronomi ve Mutfak Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 95
Özet
Yapılan çalışmada öncelikle dünya ve Türk mutfaklarında sos kavramı ve sos kültürünün gelişimi incelenmiştir. Sos kavramı, her ülkenin kendi yemek kültürüne göre değişse de genel olarak dünya mutfaklarında tanımı ve sınıflandırılması benzer şekilde yapılmıştır. Ancak Türk mutfağının sos kültürü incelendiğinde, alan yazında sınırlı çalışma olduğu görülmüştür. Buradan hareketle sos unsurunun Türk mutfağındaki yeri ve geçmişten günümüze kullanımları incelenmiştir. Geçmişten bu yana yemek kültürü ile harmanlanan konulardan biri de coğrafi işaret ürünleridir. Coğrafi işaret, belli bir bölgenin ürün ya da değerinin tanıtımı şeklinde açıklanmaktadır. Ülkelerin sahip olduğu yiyecek-içecek hazinesinin küresel alanda tanıtılmasını ve resmileştirilmesini sağlayan önemli bir araçtır. Dolayısıyla tescil almış coğrafi işaret ürünleri kullanılarak hem çevresel hem de kültürel sürdürülebilirliğe katkı sağlayan ürünler geliştirebilmek mümkündür. Bu nedenle Antalya ilindeki coğrafi işaret tescilli ürünlerden avokado dip sos, turuncu tatlı-ekşi sos, tahinli muz sos adında üç farklı sos geliştirilmiş ve yöreye özgü turunç ekşisi hazırlanmıştır. Geliştirilen soslar eğitimli panelistler tarafından duyusal değerlendirmeye alınmıştır. Genel beğeni notuna bakıldığında 7.27 puanla tahinli muz sos en yüksek beğeniye sahip ürün olmuştur.
Özet (Çeviri)
In the study, firstly, the concept of sauce and the development of sauce culture in world and Turkish cuisines were examined. Although the concept of sauce varies according to each country's own food culture, in general, its definition and classification in world cuisines have been made in a similar way. However, when the sauce culture of Turkish cuisine was examined, it was seen that there was limited work in the field summer. Based on this, the place of the sauce element in Turkish cuisine and its uses from the past to the present have been examined. One of the issues that has been blended with food culture since the past is geographical indication products. A geographical indication is explained as a promotion of the product or value of a certain region. It is an important tool that allows the food and beverage treasury owned by countries to be introduced and formalized in the global arena. Therefore, it is possible to develop products that contribute to both environmental and cultural sustainability by using registered geographical indication products. For this reason, three different sauces named avocado dip sauce, orange sweet-sour sauce, tahini banana sauce have been developed from geographical indication registered products in Antalya province and local citrus sour sauce has been prepared. The developed sauces were taken into sensory evaluation by trained panelists. Looking at the overall rating, banana sauce with tahini was the product with the highest rating with a score of 7.27.
Benzer Tezler
- Tahinlerde gıda hijyeni açısından bazı önemli mikroorganizmaların araştırılması
Investigation of some important microorganisms for food hygiene in tahini
MAHMOUD HAMZA
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Besin Hijyeni ve Teknolojisiİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaVeteriner Besin Hijyeni ve Teknolojisi Ana Bilim dalı
PROF. DR. ALİ AYDIN
- Umami tat ile zenginleştirilmiş ürünün duyusal özelliklerinin satın alma niyetine etkisi
The effect of sensory characteristics of umami flavor enhanced product on purchase intention
BERKER MUŞTU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Gastronomi ve Mutfak SanatlarıKocaeli ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NİHAN AKDEMİR
- Çekirgenin (Locusta migratoria) beş temel sosta farklı kurutma teknikleri ile kullanımının araştırılması
Investigation of the use of griche (Locusta migratoria) with different drying techniques in five basic sauce
GURBET ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Beslenme ve Diyetetikİstanbul Gelişim ÜniversitesiGastronomi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NEVRUZ BERNA TATLISU
- Glütensiz Türk mutfağı alternatiflerinin geliştirilmesi ve duyusal değerlendirmesi: Ahlat unu odaklı bir çalışma
Development and sensory evaluation of gluten-free Turkish cuisine alternatives: A study focused on Ahlat flour
AYŞE YORULMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Gastronomi ve Mutfak SanatlarıBurdur Mehmet Akif Ersoy ÜniversitesiGastronomi ve Mutfak Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KADİR ÇETİN
- Türk mutfağında inovasyon: Gaziantep, Hatay ve Afyonkarahisar mutfakları üzerine bir araştırma
Innovation in the Turkish cuisine: A research on Gaziantep, Hatay and Afyonkarahisar cuisines
RESUL EROL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Gastronomi ve Mutfak SanatlarıZonguldak Bülent Ecevit ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HASAN KÖŞKER