Kadınların nesneleştirmeyle başa çıkmak üzere geliştirdiği tüketim pratikleri
Women's consumption practices to cope with objectification
- Tez No: 963689
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İBRAHİM TAYLAN DÖRTYOL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Sosyal medya, Instagram, Beden imajı, Nesneleştirme Kuramı, Tüketici davranışları, Tüketimle aracılığıyla başa çıkma stratejileri, Social media, Instagram, Body image, Objectification Theory, Consumer behaviour, Coping strategies through consumption
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Pazarlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 125
Özet
Beden imajına yönelik kaygılar global seviyede hem medyada hem de akademik çalışmalar çerçevesinde tartışılmaktadır. Kadın vücudunun nasıl olması gerektiğine yönelik mesajlar çocukluktan itibaren kadınlara, medya, aile ve toplum gibi kanallar aracılığıyla sürekli hatırlatılmaktadır. Bu mesajlara maruz kalan kadınlar bir süre sonra bu mesajları ve bu mesajların kadınları değerlendirilebilir bir nesneye indirgeyen bakış açısını içselleştirmeye başlamaktadır. Bu durum Nesneleştirme Kuramı kapsamında, kendini nesneleştirme fenomeniyle açıklanmaktadır. Nesneleştirici mesajların yaygın bir biçimde karşılaşıldığı bir mecra olan sosyal medya, özellikle görsel içerikler sunan Instagram gibi uygulamaların yardımıyla bu mesajları kadınlara aktaran bir aracı haline gelmiştir. Beslenme, spor yapma, bedenen iyi olma hali üzerine paylaşımlara odaklanan ve milyonlarca kadın tarafından takip edilen fitspiration hesapları bu çerçevede araştırma tasarımına dahil edilmiştir. Literatür, bu tip hesapların nesneleştirici özellikler barındırdığını, kadınların bu hesaplar nedeniyle kendi bedenlerine yönelik negatif tutum geliştirdiğini göstermektedir. Mevcut araştırma, fitspiration hesaplarının, takipçileri üzerinde yarattığı baskıyı ve bu baskıyla başa çıkmada başvurulan yöntemleri tüketici davranışlarını merkeze alarak ortaya çıkarma amacındadır. Bu amaçla, yaşları 19-24 arasında değişen ve farklı bedensel özelliğe sahip 14 kadınla derinlemesine mülakat yapılmıştır. Araştırma sonuçları, kadınların bu hesaplar sebebiyle kendi bedenlerini, takip ettikleri etkili kişilerle yoğun bir biçimde kıyasladıklarını, bu kıyas neticesinde kendilerini beğenmediklerini ya da bedenen yeterince iyi olmadıklarına inandıklarını göstermektedir. Bu hislerle başa çıkmak amacıyla kadınların, bedenlerine yönelik değişim yaratma çabası içine girdikleri görülmektedir. Bu değişimi sağlarken direkt çözüm ve benliğin sembolik olarak tamamlanması seçenekleri öne çıkmaktadır. Direkt çözüm çabalarında bedeni gerçekten değiştirmeye yönelik adımlar bulunmaktadır. Bu kapsamda kişiler, beslenmeye yönelik satın alımlarını farklılaştırmakta, farklı kanallar aracılığıyla spor yapmaya çalışmaktadırlar. Sembolik arayış içinde olanların ise etkili kişilerin tanıttığı spor giyim ürünlerine yönelik yüksek bir ilgisi bulunmaktadır. Her iki çözüm yöntemi de ekonomik maliyetler barındırdığından katılımcılar bu durumla alakalı bazı tedbirler almaktadır. Söz konusu tedbirler, tüketim davranışlarıyla beraber tartışılmıştır. Vücudu değiştirmenin en kısa yolu olarak kabul edilen estetik operasyon ise fitspiration takipçileri arasında başvurulan ya da başvurulması düşünülen bir seçenek değildir.
Özet (Çeviri)
Body image concerns are discussed globally both in the media and within the framework of academic studies. From childhood, women are constantly exposed to messages about how their bodies should look, through channels such as the media, family and society. Over time, women begin to internalize these messages, adopting perspectives that reduce them to objects to be evaluated. This phenomenon is explained by“self-objectification”within the scope of Objectification Theory. Social media, a medium where objectifying messages are commonly encountered, has become a platform through which these messages are conveyed to women, especially through applications such as Instagram that offer visual content. Followed by millions of women, fitspiration accounts that promote posts about nutrition, sports and physical well-being, were included in the research design within this context. The literature reveals that these types of accounts have objectifying features, leading women to develop negative attitudes towards their own bodies. The current research aims to explore the pressure that fitspiration accounts create on their followers and the coping strategies employed, with a particular focus on consumer behaviour. For this purpose, in-depth interviews were conducted with 14 women aged between 19 and 24 with different physical characteristics. The research findings indicate that women intensely compare their bodies with influencers they follow on these accounts, and as a result of this comparison, they often experience dissatisfaction with their own bodies and feel inadequate. In response, women make efforts to create changes regarding their bodies in order to cope with these feelings. Two primary coping mechanisms were identified: direct resolution and symbolic self-completion. In direct resolution efforts, there are steps aimed at truly changing the body. Direct resolutions involve tangible efforts to alter the body, such as modifying dietary purchase and engaging in physical activity though various methods. Those who are in symbolic self-completion search have a high interest in sportswear products introduced by influencers. Since the majority of the participants are still students, there is a limited budget. Both solutions entail economic cost and the measures taken by the participants regarding this issue have been discussed in the following section. Aesthetic surgery, which is considered the quickest way to change the body, is not pursued or considered as a viable option among fitspiration followers.
Benzer Tezler
- Body image experiences of young adult bisexual+ women in Türkiye: a qualitative study
Türkiye'deki genç yetişkin biseksüel+ kadınların beden algısı deneyimleri: Nitel bir çalışma
GÜLTEN DİLARA DİKENCİK
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Psikolojiİstanbul Bilgi ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ANIL ÖZGE ÜSTÜNEL BALCI
- Kadınların beden bağlamında kendini nesneleştirme deneyimleri ve karşı duruş stratejileri
Women's self-objectification experiences and resistance strategies within the context of the body
İPEK CAVLAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiHacettepe ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ASLIHAN ÖĞÜN BOYACIOĞLU
- The role of body shame and social media use in the relationship between self-objectification and disordered eating attitudes in women
Kadınlarda kendini nesneleştirme ve bozulmuş yeme tutumları arasındaki ilişkide beden utancı ve sosyal medya kullanımının rolü
CANSU SAĞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
PsikolojiBahçeşehir ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÇİĞDEM KOŞE
- Tarihsel süreçte sporcu kadının medyadaki yeri: Sporcu kadının cinsel nesneleştirilmesi
The image of women athletes in the media in historical process
FİLİZ YEŞİLDAL
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
SporAğrı İbrahim Çeçen ÜniversitesiSpor Yöneticiliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLCAN TEKİN
- Kırgızistan reklamlarındaki kadınların rolü
The role of women in advertisements in Kyrgyzstan
KANYSHAİ BALKYBEKOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
ReklamcılıkAnadolu ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Reklamcılık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ATILIM ONAY