Kaçıngan bağlanma ile kırılgan narsisizm arasındaki ilişkide kendiliknesnesi ihtiyaçlarının aracı rolü
The mediating role of selfobject needs in the relationship between avoidant attachment and vulnerable narcissism
- Tez No: 963756
- Danışmanlar: PROF. DR. ESRA YANCAR DEMİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Kaçıngan Bağlanma, Kırılgan Narsisizm, Kendiliknesnesi İhtiyaçları, Avoidant Attachment, Vulnerable Narcissism, Selfobject Needs
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Aydın Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 134
Özet
Kişilerarası ilişkilerde bağlanma stilleri ile narsisistik özelliklerin etkileşimi, psikodinamik kuramlar açısından uzun süredir tartışılmaktadır. Özellikle kırılgan narsisizmin altında yatan bağlanma örüntülerinin ve kendiliknesnesi ihtiyaçlarının anlaşılması, bu alandaki kuramsal ve klinik boşlukları doldurmak açısından önem taşımaktadır. Bu çalışmada, kaçıngan bağlanma ile kırılgan narsisizm arasındaki ilişkide kendiliknesnesi ihtiyaçlarının aracı rolünün incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemi, 2025 yılında çevrimiçi olarak ulaşılan, yaşları 18 ile 60 arasında değişen ve çoğunluğu genç yetişkinlerden oluşan 480 gönüllü bireyden oluşmaktadır. Katılımcıların %60,4'ü kadın, %39,6'sı erkektir. Veri toplama araçları olarak Kırılgan Narsisizm Ölçeği, Yakın İlişkilerde Yaşantılar Envanteri-II (YİYE-II) ve Kendiliknesnesi İhtiyaçları Envanteri kullanılmış; elde edilen veriler SPSS 25 ve PROCESS Macro 4.2 ile analiz edilmiştir. Korelasyon analizleri sonucunda kaçıngan bağlanma ile kırılgan narsisizm arasında pozitif yönde orta düzeyde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Aracılık analizinde, kaçıngan bağlanmanın kırılgan narsisizm üzerindeki toplam etkisi anlamlı bulunmuştur. Kendiliknesnesi ihtiyaçlarının alt boyutlarından aynalanma, idealizasyon ve ikizliğe yaklaşma yönelimi modele aracı değişken olarak dahil edildiğinde, bu yönelimin kırılgan narsisizm üzerindeki etkisi anlamlı bulunmuştur. Modelin açıklanan varyansı %28.6'dan %34.4'e yükselmiş ve dolaylı etki istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. İdealizasyon ve ikizlikten kaçınma yöneliminin de kısmi aracılık rolü gösterdiği tespit edilmiştir. Ancak aynalanmadan kaçınma alt boyutunun aracılık rolü istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır. Elde edilen bulgular, kaçıngan bağlanmaya sahip bireylerin kırılgan narsisistik eğilimlerinin, büyük ölçüde kendiliknesnesi ihtiyaçlarına yönelimleriyle bağlantılı olduğunu ortaya koymuştur. Özellikle idealize edilecek figür arayışı, benzerlik kurma ve aynalanma ihtiyacına verilen önem, bu ilişkisel yapının merkezinde yer almaktadır. Kohut'un kendilik psikolojisi kuramıyla Bowlby'nin bağlanma kuramı birlikte değerlendirildiğinde, narsisistik kırılganlığın bağlanma stilleri ve kişilerarası ihtiyaçlarla bütüncül olarak ele alınması gerektiği önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
The interaction between attachment styles and narcissistic traits in interpersonal relationships has long been a subject of discussion within psychodynamic theories. In particular, understanding the underlying attachment patterns and selfobject needs of vulnerable narcissism is crucial for addressing theoretical and clinical gaps in this field.This study aimed to examine the mediating role of selfobject needs in the relationship between avoidant attachment and vulnerable narcissism. The sample consisted of 480 adult volunteers residing in Türkiye, aged between 18 and 60, with the majority being young adults. Of the participants, 60.4% were female and 39.6% were male. The data were collected using the Vulnerable Narcissism Scale, the Experiences in Close Relationships Inventory-II (ECR-II), and the Selfobject Needs Inventory. The analyses were conducted through SPSS 25 and PROCESS Macro 4.2. Pearson correlation analysis indicated a significant moderate positive correlation between avoidant attachment and vulnerable narcissism. The total effect of avoidant attachment on vulnerable narcissism was also found to be significant. When the subdimension representing the inclination toward selfobject needs—mirroring, idealization, and twinship—was included as a mediator, the indirect effect was found to be statistically significant. Similarly, the avoidance of idealization and twinship was also found to have a partial mediating effect. However, avoidance of mirroring did not show a statistically significant mediating role. These findings indicate that the relationship between avoidant attachment and vulnerable narcissism is largely shaped by individuals' orientation toward their selfobject needs. The need to idealize others, to feel seen and mirrored, and to establish a sense of likeness with others (twinship) emerged as significant interpersonal dynamics. Interpreted within the frameworks of Kohut's self psychology and Bowlby's attachment theory, these results highlight the importance of evaluating not only attachment patterns but also the psychological mechanisms that regulate the fulfillment or avoidance of relational needs in the development of narcissistic vulnerability.
Benzer Tezler
- Narsistik kişilik özellikleri ile affedicilik arasındaki ilişki: Bağlanma stillerinin aracı rolü
The relationship between narcissistic personality traits and forgiveness: Mediating role of attachment styles
SEDA SEZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
PsikolojiGaziantep ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET MURAT
- Bağlanma manipülasyonunun ahlaki karar alma üzerindeki etkisi : Narsisizmin düzenleyici rolü
The effect of attachment manipulation on moral decision making: The moderating role of narcissism
SADİYE SEY
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Psikolojiİstanbul Medipol ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÖKÇEN DUYMAZ
- Yakınlıktan korkma, kendini saklama, duygu düzenleme güçlüğü ve bağlanmanın narsistik kişilik özelliği ile ilişkisi: Reddedilme duyarlılığının aracı rolü
The relation of narcissistic personality trait with fear of intimacy, self-concealment, emotion regulation and attachment: The mediating role of rejection sensitivity
ŞEYMA ELİBOL
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Psikolojiİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EMİNE SEVİNÇ TOK
- Narsisizm ile ilişki bağımlılığının incelenmesi ve kadın ve erkeklerde bağlanma stillerinin aracı rolü
Examination of narcissism and love addiction and the mediating role of attachment styles in women and men
NUR SENA BÖLÜKBAŞI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiBahçeşehir ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÇİĞDEM KOŞE
- Çocukluk çağı travmaları, bağlanma stilleri ve narsisistik kişilik özellikleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi
Examining the relationships between childhood traumas, attachment styles and narcissistic personality traits
ŞEYMA MERYEM YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiDicle ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YUNUS EMRE AYNA