Finansal dijital dönüşümün dış ticaret ve çevre üzerindeki etkileri: AB ülkelerinde mekansal bir analiz
The effects of financial digital transformation on foreign trade and environment: A spatial analysis in EU countries
- Tez No: 963833
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NECMETTİN ÇELİK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Uluslararası Ticaret, Economics, International Trade
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İzmir Katip Çelebi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Finansal Ekonomi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 93
Özet
Finansal teknolojilerin gelişimiyle birlikte dijitalleşme, finans sektöründe hızlı ve derin bir dönüşüme yol açmakta ve bu dönüşüm yalnızca hizmet sunum biçimlerini değil aynı zamanda uluslararası ticaretin yapısal dinamiklerini de etkilemektedir. Finansal dijitalleşmenin sunduğu yeni iş modelleri, geleneksel ticaret yapılarının dönüşümünde önemli bir itici güç olarak öne çıkarken; dijital ödeme sistemleri ve mobil bankacılık gibi yeniliklerin yaygınlaşması, ticari işlemlerin hızını ve etkinliğini artırmak suretiyle ihracat ve ithalat üzerinde belirleyici olabilmektedir. Bununla birlikte finansal dijitalleşmenin çevresel sürdürülebilirlik hedefleriyle de uyumlu hale getirilebileceği gibi dijital çözümler aracılığıyla daha düşük karbon salınımına sahip dijital finansal yapılar geliştirilebilmesi mümkündür. Bu doğrultuda çalışmanın temel amacı 2007–2023 döneminde AB ülkelerinde finansal dijitalleşmenin ihracat, ithalat ve çevre üzerindeki etkilerini Mekansal Panel Veri Analizine dayalı olarak incelemek, bulgular doğrultusunda politika yapıcılara yönelik dijital finans temelli stratejik öneriler sunmaktır. Bu doğrultuda ilk olarak internet kullanan birey oranı, sabit genişbant abonelik oranı, internet bankacılığı kullanan bireylerin oranı ile son üç ay içinde çevrimiçi alışveriş yapan bireylerin oranı gibi değişkenler üzerinden Temel Bileşenler Analizi (PCA) yöntemine dayalı olarak ülkelerin finansal dijitalleşme düzeylerinin belirlenmesi yoluna gidilmiştir. Bu doğrultuda Mekansal Otoregresif Kombine Model (SAC) ve Mekansal Durbin Model (SDM) bulguları, finansal dijitalleşmenin ihracat ve ithalat üzerinde pozitif ve istatistiksel olarak anlamlı etkiler yarattığı ve bununla birlikte çevre üzerinde doğrusal ve negatif yönde, istatistiksel olarak anlamlı bir etkisinin bulunduğunu göstermektedir. Ayrıca, SDM modelinde mekânsal yayılma etkileri anlamlı ve negatif yönde tespit edilmiş, bu da finansal dijitalleşmenin komşu ülkeler aracılığıyla da CO2 emisyonlarını azaltıcı yönde etkide bulunduğunu ortaya koymuştur. Bu bulgular; finansal dijitalleşmenin dış ticareti hızlandırması ve erişimi kolaylaştırması açısından önemli rol oynadığını ortaya koyarken; finansal dijitalleşmenin çevresel sürdürülebilirlik açısından doğrudan ve dolaylı etkilerle çevresel iyileşmeye katkı sunduğu anlaşılmıştır. Bununla birlikte ihracat ve ithalat gerekse de çevresel kirliliğin, AB ülkeleri arasında pozitif yönlü ve istatistiksel olarak anlamlı bir kümelenme örüntüsüne sahip olduğunu göstermektedir. Başka bir ifadeyle, bir ülkenin komşularının ortalama ihracat, ithalat ve çevre kirliliği değerleri arttıkça, o ülkenin de benzer değişkenlere ait değerlerinde artış gözlemlenmektedir. Bu çerçevede ihracatı desteklemek adına dijital finansal hizmetlerin KOBİ'ler düzeyinde yaygınlaştırılması ve dijital dış ticaret platformlarına erişimin artırılması önem arz etmektedir. İthalat süreçlerinde ise, dijital tedarik zinciri ve izlenebilirlik uygulamaları teşvik edilerek verimlilik sağlanmalıdır. Çevre açısından ise, enerji yoğun finansal dijitalleşme altyapılarının yeşil teknolojilerle entegrasyonu ve çevre dostu dijital finans ürünlerinin gel iştirilmesi yönünde adımlar atılmalıdır.
Özet (Çeviri)
With the development of financial technologies, digitalization has led to a rapid and profound transformation in the financial sector, and this transformation affects not only the ways services are delivered but also the structural dynamics of international trade. While the new business models offered by financial digitalization stand out as a significant driving force in the transformation of traditional trade structures, the widespread adoption of innovations such as digital payment systems and mobile banking can be decisive for exports and imports by increasing the speed and efficiency of commercial transactions. Moreover, financial digitalization can be aligned with environmental sustainability goals, and it is possible to develop digital financial structures with lower carbon emissions through digital solutions. In this context, the main aim of the study is to examine the effects of financial digitalization on exports, imports, and the environment in EU countries for the period 2007–2023 based on Spatial Panel Data Analysis, and to present strategic policy recommendations for digital finance to policymakers in line with the findings. Accordingly, the level of financial digitalization in countries was determined using the Principal Component Analysis (PCA) method based on variables such as the proportion of individuals using the internet, the proportion of fixed broadband subscriptions, the proportion of individuals using internet banking, and the proportion of individuals who shopped online in the last three months. In this regard, the findings of the Spatial Autoregressive Combined Model (SAC) and the Spatial Durbin Model (SDM) reveal that financial digitalization has a positive and statistically significant effect on exports and imports, as well as a statistically significant negative and linear effect on the environment. Furthermore, in the SDM model, spatial spillover effects were found to be significant and negative, indicating that financial digitalization also reduces CO2 emissions through neighboring countries. These findings show that financial digitalization plays an important role in accelerating foreign trade and facilitating access, while also contributing to environmental improvement through direct and indirect effects in terms of environmental sustainability. In addition, both exports and imports, as well as environmental pollution, exhibit a positively oriented and statistically significant clustering pattern among EU countries. In other words, as the average export, import, and environmental pollution values of a country's neighbors increase, similar increases are observed in the respective values of that country. In this framework, it is important to expand digital financial services at the SME level and increase access to digital foreign trade platforms to support exports. In import processes, efficiency should be achieved by promoting digital supply chain and traceability applications. From an environmental perspective, steps should be taken towards integrating energy-intensive financial digitalization infrastructures with green technologies and developing environmentally friendly digital financial products.
Benzer Tezler
- Yeni ekonomi, dinamikleri, etkileri, araçları bu çerçevede Türkiye örneği
New economy, its dynamics and tools, and in this cope, Turkey
GENCAY COŞKUN
- Elektronik ticarette lojistiğin dış ticarete etkileri ve güncel sorunlar
The effects of electronic trade on foreign trade and contemporary issues
DENİZ CEREN ERAYAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
İşletmeİstanbul Ticaret ÜniversitesiLojistik Yönetimi Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SABRİ ÖZ
- A new approach to corporate social responsibility: Corporate digital responsibility, analysis of Turkish banking and e-commerce sectors
Kurumsal sosyal sorumluluğa yeni bir yaklaşım: Kurumsal dijital sorumluluk, Türk bankacılık ve e-ticaret sektörlerinin analizi
CEYDA CİHAN AYDOĞDU
Doktora
İngilizce
2024
BankacılıkGalatasaray ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BANU MÜJDE BASKAN KARSAK
- Yeni nesil uluslarası ticaret teorileri: Türkiye Nijerya ticaret örneği
New generation international trade theories: Turkey Nigeria trade case
ÖMER FARUK YETER
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Ekonomiİstanbul Ticaret ÜniversitesiSanayi Politikaları ve Teknoloji Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SABRİ ÖZ
- Portföy yönetim şirketlerinde dijital dönüşümün karlılığa etkisi
The impact of digital transformation on portfolio management companies' profitability
MELİS ÖZDEMİR