Erken çocukluk dönemi eğitimcilerinin matematiğe ilişkin pedagojik alan bilgilerinin keşfedilmesi
An exploration of early childhood educators' pedagogical content knowledge in mathematics
- Tez No: 963995
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ALİ YİĞİT KUTLUCA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Aydın Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Okul Öncesi Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 183
Özet
Erken çocukluk dönemi, bireyin bilişsel, sosyal, duygusal ve motor gelişim alanlarında hızlı ve kritik ilerlemeler kaydettiği, öğrenme deneyimlerinin temel yapı taşlarının atıldığı bir gelişim evresidir. Bu dönemde matematiksel düşünmenin temelleri, soyut kavramların somut yaşantılarla desteklendiği, oyun ve etkileşim temelli etkinlikler aracılığıyla atılmakta; dolayısıyla eğitimcilerin hem alan bilgileri hem de pedagojik yaklaşımları çocukların öğrenme süreçlerinde belirleyici bir rol oynamaktadır. Bu bağlamda, araştırmanın birincil amacı, erken çocukluk dönemi eğitimcilerinin Mat-PAB düzeylerini belirlemek ve bu düzeylerin demografik değişkenlere (yaş, eğitim durumu, kurum türü, çalışılan çocuk yaş grubu) göre farklılaşıp farklılaşmadığını ortaya koymaktır. İkincil amacı ise, Mat-PAB düzeyi yüksek ve düşük olan eğitimcilerin matematik etkinlik planlarını kavramsallaştırma biçimlerini karşılaştırarak, pedagojik alan bilgisinin öğretimsel karar süreçlerine, kavramlar arası bağlantı kurma yetisine, gelişimsel uygunluk gözetimine ve günlük yaşamla ilişkilendirme becerisine nasıl yansıdığını ortaya koymaktır. Karma yöntemle yürütülen araştırmanın nicel aşamasında, Ardahan ilinde görev yapan 50 eğitimciye Dağlı vd. (2019) tarafından geliştirilen Mat-PAB Ölçeği uygulanmış; elde edilen puanlara göre düşük ve yüksek düzeyde Mat-PAB'a sahip toplam 16 eğitimci seçilerek nitel analiz yapılmıştır. Nitel aşamada, bu katılımcıların etkinlik planları Content Representation Task (CRT) formu ile toplanmış ve tümevarımsal içerik analiziyle değerlendirilmiştir. Nicel bulgulara göre, katılımcıların Mat-PAB puanları 12–34 arasında değişmiş, ortalama 22,30 bulunmuştur. Eğitim durumu (lisans mezunları lehine), kurum türü (devlet kurumları lehine) ve çalışılan çocuk yaş grubu (60–72 ay lehine) değişkenlerinde anlamlı farklılıklar saptanmıştır. Yaş değişkeninde ise istatistiksel olarak anlamlı fark görülmemiştir. Bu sonuçlar, daha yüksek eğitim düzeyine sahip, devlet kurumlarında görev yapan ve daha büyük yaş gruplarına eğitim veren erken çocukluk dönemi eğitimcilerinin matematiğe ilişkin pedagojik alan bilgisi düzeylerinin daha yüksek olduğunu göstermektedir. Nitel bulgular, yüksek Mat-PAB düzeyine sahip eğitimcilerin etkinlik planlarında kavramsal bütünlük, gelişimsel uygunluk, günlük yaşamla ilişkilendirme, pedagojik gerekçelendirme ve kavramlar arası bağlantı kurma gibi özelliklerin öne çıktığını ortaya koymuştur. Bu katılımcılar, seçtikleri matematiksel konuların neden öğretileceğini ve çocukların hangi becerileri kazanacağını açıklamış, etkinliklerini gelişimsel bağlamda yapılandırmıştır. Buna karşın düşük Mat-PAB grubunda içerik tanımlamaları yüzeysel kalmış, gerekçelendirme sınırlı olmuş ve planlarda bağlamsal ilişkilendirme daha az yer almıştır. Sonuç olarak, erken çocukluk dönemi eğitimcilerinin matematiğe ilişkin pedagojik alan bilgisi düzeyleri, yalnızca sahip oldukları akademik bilgiyle değil, bu bilgiyi nasıl planladıkları ve uyguladıklarıyla şekillenmektedir. Çalışma, matematiğe ilişkin yüksek pedagojik alan bilgisine sahip erken çocukluk dönemi eğitimcilerinin etkinlik planlamada daha bütüncül ve bağlamsal yaklaşımlar geliştirdiğini; düşük düzeydeki erken çocukluk dönemi eğitimcilerinin ise etkinlikleri daha çok içerik aktarımına dayalı, sınırlı pedagojik derinlikle tasarladığını göstermiştir.
Özet (Çeviri)
Early childhood is a developmental stage in which rapid and critical progress is achieved in cognitive, social, emotional, and motor domains, laying the foundation for lifelong learning experiences. During this period, the foundations of mathematical thinking are established through play- and interaction-based activities in which abstract concepts are supported by concrete experiences. Therefore, educators' content knowledge and pedagogical approaches play a decisive role in shaping children's learning processes. In this context, the primary aim of the present study is to determine early childhood educators' levels of Pedagogical Content Knowledge in Mathematics (Mat-PCK) and to examine whether these levels differ significantly based on demographic variables (age, educational background, institution type, and age group of children taught). The secondary aim is to compare the ways in which educators with high and low Mat-PCK levels conceptualize mathematics activity plans, revealing how pedagogical content knowledge is reflected in instructional decision-making, the ability to connect concepts, consideration of developmental appropriateness, and the integration of learning with daily life. Adopting a mixed-method design, the quantitative phase of the study involved administering the Mat-PCK Scale, developed by Dağlı et al. (2019), to 50 educators working in Ardahan, Türkiye. Based on the results, 16 educators—eight with high and eight with low Mat-PCK levels—were selected for the qualitative phase. In this phase, participants' activity plans were collected through the Content Representation Task (CRT) form and analyzed using inductive content analysis. Quantitative findings indicated that participants' Mat-PCK scores ranged from 12 to 34, with a mean score of 22.30. Significant differences were found in educational background (favoring bachelor's degree holders), institution type (favoring public institutions), and age group of children taught (favoring those teaching 60–72 months), while no significant difference emerged for the age variable. These results suggest that educators with higher education levels, working in public institutions, and teaching older age groups tend to have higher levels of Mat-PCK. Qualitative findings revealed that educators with high Mat-PCK levels demonstrated conceptual coherence, developmental appropriateness, real-life connections, pedagogical justification, and inter-conceptual linkages in their activity plans. They clearly articulated the reasons for teaching specific mathematical topics and the skills children were expected to gain, structuring their activities within a developmental context. In contrast, educators with low Mat-PCK levels presented more superficial content definitions, limited justifications, and fewer contextual connections. Overall, the findings highlight that early childhood educators' Mat-PCK is shaped not only by their academic knowledge but also by how they plan and implement it. The study emphasizes that educators with higher Mat-PCK adopt more holistic and contextualized approaches to activity planning, whereas those with lower levels tend to focus more on content delivery with limited pedagogical depth.
Benzer Tezler
- Erken çocukluk dönemi eğitimcilerinin çok kültürlü yeterlik algılarının incelenmesi
An examination of early childhood educators' multicultural competence perceptions
GİZEM GÖKDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve Öğretimİstanbul Aydın ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ YİĞİT KUTLUCA
- Erken çocukluk dönemi eğitimcilerinin teknolojik pedagojik alan bilgilerinin incelenmesi: Bir karma yöntem araştırması
Investigation of early childhood educators' technological pedagogical content knowledge: A mixed method study
İLKNUR KARPUZCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve Öğretimİstanbul Aydın ÜniversitesiÇocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ YİĞİT KUTLUCA
- Erken çocukluk dönemi eğitimcilerinin meslekî öz-yeterliklerinin incelenmesi: Psikolojik sağlamlık, karar verme becerisi ve tükenmişliğin etkisi
Examination of the early childhood educators' professional self-efficacy: The effect of psychological resilience, decision-making skills and burnout
BUKET DİKMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve Öğretimİstanbul Aydın ÜniversitesiÇocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ YİĞİT KUTLUCA
- Erken çocukluk dönemi eğitimcilerinin meslekî yeterlik algılarının sınıf içi öğrenmelerin değerlendirilmesine ilişkin görüşleri üzerindeki etkisi
The effect of early childhood educators' perceptions of professional self-efficacy on their views regarding the assessment of classroom learning
DİLA AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve Öğretimİstanbul Aydın ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ YİĞİT KUTLUCA
- Comparison of early childhood education educators' education for sustainable development practices across eco versus ordinary preschools
Eko ve eko olmayan eğitim kurumları arasında erken çocukluk eğitimcilerinin sürdürülebilir kalkınma eğitimi uygulamalarının karşılaştırılması
DENİZ KAHRİMAN
Doktora
İngilizce
2016
Eğitim ve ÖğretimOrta Doğu Teknik Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. REFİKA OLGAN