Öz-eleştirel ruminasyon ve bilinçli farkındalıklı ebeveynlik arasındaki ilişkide duygu düzenleme becerilerinin aracılık rolü
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 963996
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MELİSA SEVİ KOÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Öz-eleştirel ruminasyon, Duygu düzenleme, Bilinçli farkındalıklı ebeveynlik, Self-critical rumination, Emotion regulation, Mindful parenting
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Aydın Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 116
Özet
Bu çalışmada, İstanbul'da ikamet eden ve 0-6 yaş aralığında çocuğu bulunan ebeveynlerin öz-eleştirel ruminasyon eğilimleri, bilinçli farkındalıklı ebeveynlik tutumları ve duygu düzenleme becerileri arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Ayrıca, öz-eleştirel ruminasyonun bilinçli farkındalıklı ebeveynlikle ilişkisinde duygu düzenleme becerilerinin olası aracılık rolü araştırılması hedeflenmiştir. Öz-eleştirel ruminasyon, bireyin algıladığı kişisel yetersizliklere, başarısızlıklara ve düşük öz-değere ilişkin tekrarlayıcı ve pasif düşünce kalıplarını ifade eder. Bilinçli farkındalıklı ebeveynlik ise ebeveynin çocuğuyla olan etkileşimlerinde anda kalmaya, yargılamadan kabule ve duygusal farkındalığa dayalı bir tutum sergilemesini ifade eder. Bu ebeveynlik biçimi, ebeveynin kendi duygusal tepkilerini düzenleyerek çocuğunun ihtiyaçlarına daha duyarlı ve kabul edici bir şekilde yanıt vermesini desteklemektedir. Duygu düzenleme becerileri ise bireyin duygularını fark etmesini, anlamlandırmasını, kabul etmesini ve gerektiğinde bu duygular üzerinde bilişsel ya da davranışsal stratejilerle değişiklik yapabilmesini sağlayan psikolojik süreçler bütünüdür. Literatürde, duygu düzenleme becerilerinin öz-eleştirel ruminasyonun bilinçli farkındalıklı ebeveynlik üzerindeki etkisini açıklayan aracı bir değişken olabileceği öne sürülmektedir. Öz-eleştirel ruminasyon, bireyin olumsuz duygularını düzenleme kapasitesini zayıflatabilir; bu da artan duygusal reaktivite, azalmış öz-farkındalık ve daha yüksek psikolojik sıkıntı ile sonuçlanabilir. Bu tür duygusal zorluklar, ebeveynin anda kalma, kabul ve duygusal uyum gibi bilinçli farkındalıklı ebeveynlik bileşenlerini etkili bir şekilde yerine getirmesini zorlaştırabilir. Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Çalışma grubunu, kolayda örnekleme yöntemi ile seçilen ve 0-6 yaş arası çocuğu olan 402 ebeveyn oluşturmuştur. Veriler, demografik bilgi formu, Öz-Eleştirel Ruminasyon Ölçeği (ÖERÖ), Ebeveynlikte Bilinçli Farkındalık Ölçeği (EBFÖ) ve Duygu Düzenleme Becerileri Ölçeği (DDBÖ) kullanılarak elektronik ortamda toplanmıştır. Değişkenler arasındaki ilişkileri belirlemek için Pearson korelasyon analizi, aracılık etkisini test etmek amacıyla ise PROCESS Macro 4.2 eklentisi ile 5000 örnekleme dayalı Bootstrap yöntemi kullanılarak regresyon temelli yol analizi yapılmıştır. Analizler sonucunda, öz-eleştirel ruminasyonun hem bilinçli farkındalıklı ebeveynlik hem de duygu düzenleme becerileri ile negatif yönde anlamlı ilişkiler gösterdiği bulunmuştur. Ayrıca, bilinçli farkındalıklı ebeveynlik ile duygu düzenleme becerileri arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki saptanmıştır. Aracılık analizi bulguları, duygu düzenleme becerilerinin, öz-eleştirel ruminasyon ile bilinçli farkındalıklı ebeveynlik arasındaki ilişkide anlamlı bir aracı rol üstlendiğini göstermiştir. Elde edilen bulgular mevcut literatür doğrultusunda tartışılmış; gelecekteki araştırmalar ve uygulamalar için öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
This study examined the relationships among self-critical rumination tendencies, mindful parenting attitudes, and emotion regulation skills in parents residing in Istanbul who have children aged between 0 and 6 years. Additionally, the study aimed to investigate the potential mediating role of emotion regulation skills in the relationship between self-critical rumination and mindful parenting. Self-critical rumination refers to repetitive and passive thought patterns related to perceived personal inadequacies, failures, and low self-worth. Mindful parenting, on the other hand, involves the parent's adoption of an attitude based on present-moment awareness, non-judgmental acceptance, and emotional awareness in their interactions with their child. This form of parenting supports the parent's ability to regulate their emotional responses and respond more sensitively and acceptingly to the emotional needs of their child. Emotion regulation skills represent a set of psychological processes that enable individuals to notice, understand, accept, and, when necessary, modify their emotions through cognitive or behavioral strategies. The literature suggests that emotion regulation skills may serve as a mediating variable that explains the effect of self-critical rumination on mindful parenting. Self-critical rumination may impair an individual's ability to regulate negative emotions, resulting in increased emotional reactivity, decreased self-awareness, and greater psychological distress. These emotional challenges may hinder the parent's capacity to effectively demonstrate key components of mindful parenting, such as being present, non-judgmental acceptance, and emotional attunement. The study employed a correlational research design. The sample consisted of 402 parents with children aged 0 to 6, selected through convenience sampling. Data were collected online using a demographic information form, the Self-Critical Rumination Scale (SCRS), the Mindful Parenting Questionnaire (MPQ), and the Emotion Regulation Skills Questionnaire (ERSQ). Pearson correlation analysis was used to examine the relationships among the variables, while regression-based path analysis with 5,000 bootstrap samples was conducted using the PROCESS Macro 4.2 to test the mediation effect. The analyses revealed that self-critical rumination was negatively and significantly associated with both mindful parenting and emotion regulation skills. Furthermore, a significant positive relationship was found between mindful parenting and emotion regulation skills. Mediation analysis indicated that emotion regulation skills played a significant mediating role in the relationship between self-critical rumination and mindful parenting. The findings were discussed in line with the existing literature, and suggestions were made for future research and practical applications.
Benzer Tezler
- Beliren yetişkinlerde mükemmeliyetçilik ile sosyal görünüş kaygısı arasındaki ilişkide öz eleştirel ruminasyon ve bilinçli farkındalığın rolünün incelenmesi
The investigation roles of self critical rumination and mindfulness in the relationship between perfectionism and social appearance anxiety among emerging adults
BERFİN AKAN
- Sağlıklı yetişkinlerin iç konuşma deneyimleri: Karma desenli bir araştırma
Inner speech experiences of healthy adults: A mixed-method design research
SELVİNAZ ÇINAR PARLAK
- Öz eleştirel ruminasyon ve çift ilişkisinde çatışma çözme tepkileri: Aşırı telafi baş etme modlarının aracı rolü
Self- critical rumination and conflict resolution responses in couple relationships: The mediating role of overcompensation coping modes
NESLİHAN AKDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Psikolojiİstanbul Kent ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DİLARAM BİLLUR ÖRNEK
- Öz eleştirel ruminasyon ve stresle başa çıkma yöntemleri ilişkisinde olumlu çocukluk yaşantılarının düzenleyici etkisinin incelenmesi
Examining the moderating effect of positive childhood experiences on the relationship between self-critical rumination and stress coping methods
ELİF İŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
PsikolojiİSTANBUL BEYKENT ÜNİVERSİTESİPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SÜLEYMAN KAHRAMAN
- Öz eleştirel ruminasyon ve öz tiksinmenin kendine zarar verme davranışı ile ilişkisinin incelenmesi
The associations among self disgust, self critical rumination and non-suicidal self injury
FATMANUR BIÇAKCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiMaltepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BAŞAK BAHTİYAR