Ortaöğretim onuncu sınıf öğrencilerinin başarı durumlarının sınıflama ve faktör analizi ile incelenmesi: Samsun örneği
Analysis of tenth grade secondary school student's academic achievement through classification and factor analysis: The case of Samsun
- Tez No: 964382
- Danışmanlar: PROF. DR. YÜKSEL ÖNER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, İstatistik, Education and Training, Statistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İstatistik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İstatistik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 100
Özet
Bu çalışmada, Samsun ili özelinde ve Türkiye genelinde ortaöğretim öğrencilerinin başarı durumlarını en iyi hangi sınıflandırma yöntemiyle belirlenebileceğini incelenmektir. Ayrıca, öğrencilerin başarılarını etkileyebilecek faktörlerin sınıflandırma yapısını nasıl etkilediğini anlamak da önemli olduğundan araştırmanın bir kısmı, başarı durumunu etkileyen faktörlerin belirlenmesine ayrılmıştır. Bu çalışma ile ülkemizde, özellikle onuncu sınıf düzeyinde, ortaöğretim başarı durumu incelenerek bu başarıyı artırmaya yönelik öneriler geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Bu hedeflere ulaşmak için, Samsun İli Merkez İlçelerinde eğitim gören 1025 öğrenciye anket uygulanmıştır. 10. Sınıf öğrencilerden“Demografik Bilgi Formu”ve“Başarı Odaklı Motivasyon Ölçeği”kullanılarak orijinal veriler toplanmıştır. Araştırmada toplanan veriler, çok değişkenli istatistiksel analiz teknikleri ile değerlendirilmiştir. Sınıflandırma sürecinde; Lojistik Regresyon, Destek Vektör Makineleri (SVM), K-En Yakın Komşu (KNN), Karar Ağaçları, Rastgele Orman ve Yapay Sinir Ağları (YSA) olmak üzere altı farklı makine öğrenmesi algoritması kullanılmıştır. Ayrıca, başarı odaklı motivasyon ölçeğine faktör analizi uygulanarak, öğrencilerin psikolojik eğilimleri de istatistiksel olarak yapılandırılmıştır. Analiz sonuçlarına göre, rastgele orman algoritması gerek doğruluk, duyarlılık, kesinlik ve F1 skor ölçütleri bakımından en yüksek performansı göstermiştir. Matematik, Türk Dili ve Edebiyatı, Fizik ve Kimya dersleri ile yıl sonu genel başarı notlarının tahmininde en başarılı modelin rastgele orman olduğu tespit edilmiştir. Faktör analizi bulgularına göre, başarıyı etkileyen motivasyon, ilgi, cesaret gibi temel psikolojik yapılar sekiz faktör altında gruplandırılmış ve bu faktörler toplam varyansın %59,7'sini açıklamıştır. Bu sonuçlar, risk altındaki öğrencilerin erken belirlenmesine, kişiselleştirilmiş eğitim stratejilerinin geliştirilmesine, öğretim süreçlerinin iyileştirilmesine ve eğitim politikalarının veri temelli olarak şekillendirilmesine olanak sunmaktadır. Ayrıca, akademik literatüre katkı sağlayarak ileride yapılacak benzer çalışmalar için referans niteliği taşımaktadır.
Özet (Çeviri)
This study aims to determine which classification method most effectively identifies the academic achievement levels of secondary school students, both in the context of Samsun province and across Türkiye. Additionally, since it is important to understand how factors influencing student success affect the classification structure, part of the research is devoted to identifying these influential factors. The study focuses on examining the academic performance of tenth-grade students in Türkiye, with the goal of developing recommendations to enhance this performance. To achieve these objectives, a survey was administered to 1025 students studying in the central districts of Samsun province. Original data were collected from tenth-grade students using a“Demographic Information Form”and the“Achievement-Oriented Motivation Scale.”The collected data were analyzed using multivariate statistical analysis techniques. In the classification process, six different machine learning algorithms were employed: Logistic Regression, Support Vector Machines (SVM), K-Nearest Neighbors (KNN), Decision Trees, Random Forest, and Artificial Neural Networks (ANN). In addition, factor analysis was applied to the achievement-oriented motivation scale to statistically structure students' psychological tendencies. According to the analysis results, the Random Forest algorithm demonstrated the highest performance in terms of accuracy, recall, precision, and F1-score. It was determined to be the most successful model in predicting students' final grades in mathematics, Turkish language and literature, physics, and chemistry. The findings of the factor analysis showed that core psychological traits such as motivation, interest, and courage were grouped under eight factors, which together explained 59.7% of the total variance. These results offer significant potential for early identification of at-risk students, the development of personalized education strategies, improvement of instructional processes, and the formulation of data-driven education policies. Furthermore, the study contributes to the academic literature and serves as a reference for future research.
Benzer Tezler
- PISA örnek soruları bağlamında ortaöğretim onuncu sınıf öğrencilerinin matematik okuryazarlığı ile 21. yüzyıl becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examination of the relationship between mathematical literacy of secondary tenth students and 21st century skills in the context of PISA sample questions
TUBA AYHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimAkdeniz ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RABİA BAYINDIR
- Ortaöğretim 10. sınıf görsel sanatlar dersinde Türk tezhip sanatının öğretiminde çalışma yapraklarının kullanımı
Use of the studying sheets while teaching Turkish illumination art at the course of visual arts in the 10th class of secondary education
FİLİZ BİÇARE
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
El SanatlarıGazi ÜniversitesiGüzel Sanatlar Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NURAN SAY
- Ortaöğretim 9. ve 10. sınıf biyoloji dersi öğretim programının farklı değişkenler açısından öğretmen ve öğrenci görüşlerine göre incelenmesi
Analyzing the students' and teachers' views of 9th and 10th grades biology curriculum according to different variables
ALİ DERYA ATİK
Doktora
Türkçe
2015
BiyolojiGazi ÜniversitesiOrtaöğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİGEN ERKOÇ
YRD. DOÇ. DR. YÜCEL KAYABAŞI
- The effect of case based learning on tenth grade students' understanding of human reproductive system and their perceived motivation
Örnek olaya dayalı öğrenmenin onuncu sınıf lise öğrencilerinin insanda üreme sistemi konusunu öğrenmelerine ve motivasyonlarına katkısı
SEVİM SARAL
Yüksek Lisans
İngilizce
2008
Bilim ve TeknolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiOrtaöğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ESEN UZUNTİRYAKİ
- The effect of conceptual change based instruction on tenth grade students' understanding of probability concepts, probability achievement and attitudes toward probability
Kavramsal değişim temelli öğretimin onuncu sınıf öğrencilerinin olasılık kavramlarını anlamaları, olasılık başarıları ve olasılığa yönelik tutumları üzerine etkisi
EMEL TOPBAŞ TAT
Doktora
İngilizce
2014
Eğitim ve ÖğretimOrta Doğu Teknik ÜniversitesiOrtaöğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SAFURE BULUT