Geri Dön

Çevresel sivil toplum örgütlerinin (ENGO) uluslararası çevre politikaları yapımına etkisi

The impact of environmental non-governmental organizations (ENGOs) on international environmental policy making

  1. Tez No: 964503
  2. Yazar: ZEHRA UYUMAZ
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ SEYFİ KILIÇ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Siyasal Bilimler, Uluslararası İlişkiler, Political Science, International Relations
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 205

Özet

Sivil toplum, devlet ile birey arasındaki boşluğu dolduran, katılım, denetim ve temsil işlevlerini üstlenen bir yapıdır. Zamanla bu yapı kurumsallaşarak Sivil Toplum Kuruluşlarına (STK) evrilmiş, modern demokrasilerde toplumsal taleplerin taşıyıcısı ve politika yapımında tamamlayıcı bir aktör hâline gelmiştir. Bu çerçevede Çevresel Sivil Toplum Kuruluşları (ENGO'lar), çevre krizinin küreselleştiği 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren belirgin bir şekilde öne çıkmış; çevre sorunlarına yönelik farkındalık yaratmanın ötesinde, uluslararası çevre politikalarının oluşturulması, uygulanması ve izlenmesi süreçlerinde aktif rol üstlenen etkili aktörler hâline gelmiştir. ENGO'ların çevre politikası yapımındaki önemi; bilimsel bilgiye dayalı savunuculuk yapabilmeleri, yerel ve küresel düzeyde halkın sesini karar alıcılara iletebilmeleri ve hükümet dışı olmaları sayesinde ismiyle dengeleyici bir işlev görmelerinden kaynaklanmaktadır. Bu özellikleriyle ENGO'lar, yalnızca doğayı savunmakla kalmayıp, çevresel yönetişimin demokratikleşmesine ve şeffaflaşmasına da katkı sunmaktadır. Birleşmiş Milletler (BM), geniş üyelik yapısı, çok taraflılık ilkesine dayalı çalışmaları ve küresel norm üretim gücüyle, uluslararası çevre politikalarının yapımında merkezi bir platformdur. 1972 Stockholm Konferansı'ndan 1992 Rio Zirvesi'ne, 1997 Kyoto Protokolü'nden 2015 Paris Anlaşması'na kadar birçok önemli çevresel politika ve hukuk metni, BM çatısı altında geliştirilmiştir. Bu süreçlerde ENGO'ların katılımı, yalnızca meşruiyetin artırılması açısından değil, aynı zamanda uzmanlık, izleme, kamuoyu oluşturma ve alternatif politika önerileri geliştirme işlevleri sayesinde büyük önem taşımaktadır. BM ve ENGO'lar arasındaki işbirliği; Rio Zirvesi'nde ENGO'ların“Büyük Gruplar”statüsüyle kurumsal olarak tanınması, Birleşmiş Milletler Çevre Programı (BMÇP) gibi kurumlarla ortak programlar yürütmeleriyle kurumsallaşmıştır. Bu işbirliği, günümüzde çevresel sorunların çok düzeyli ve kapsayıcı biçimde ele alınabilmesi için temel bir unsur olarak görülmektedir. Bu tez çalışması, söz konusu ilişkinin tarihsel gelişimini, mevcut etkisini ve karşılaştığı sınırları değerlendirerek, daha kapsayıcı ve etkili bir çevresel yönetişim için somut öneriler sunmaktadır. Çalışmada ENGO'ların uluslararası çevre politikalarında daha etkin rol oynayabilmesi için genel çerçevede şöyle bir çıkarım yapılmıştır: ENGO'ların kurumsal kapasitelerini sürekli olarak geliştirmeleri gerekmektedir. Bu kapasite artışı yalnızca teknik uzmanlıkla sınırlı kalmamalı; aynı zamanda sürdürülebilir ve çeşitlendirilmiş kaynaklara dayalı bir finansal yapı ile desteklenmelidir. Ancak, kendilerine finansal kaynaklar oluştururken ya da var olan kaynakları çoğaltırken faaliyetlerinin bağımsızlığını korumalı, politik ya da ekonomik çıkar gruplarının bir aracı hâline gelmemelidirler. Bu nedenle, kaynakların şeffaf, hesap verebilir ve çok kanallı biçimde oluşturulması esastır. Gücünü dışsal siyasi aktörlerden değil, kendi oluşturduğu toplumsal meşruiyet, ağ gücü ve uzmanlıktan alan bir ENGO yapısı; esas karar alıcı olan devletleri yönlendirme ve böylece uluslararası çevre politikaları yapımına daha çok etki etme fırsatı yaratacaktır. Bu bağlamda, uluslararası örgütler içinde BM, ENGO'lar için benzersiz bir platform sunar. Bir ENGO temsilcisinin BM'deki konumu, onu ulusal düzeydeki lobicilikten ayıran bir boyut kazanır; zira temsilci yalnızca bir hükümete değil, birden fazla devletin diplomatik heyetine erişim sağlayabilir. Bazı diplomatlar bakanlıklarından doğrudan talimat almadan dış aktörlerle etkileşim kurmaya isteksiz olabilirken, diğerleri özellikle sivil toplumdan gelen bilgi ve analizlere açık bir tutum geliştirebilmektedir. Dolayısıyla BM, ENGO'lar için çok taraflı diplomasi alanında etkili savunuculuk yapabilecekleri, bilgi paylaşabilecekleri ve politika süreçlerine katkı sunabilecekleri merkezi bir platformdur. Bununla birlikte, BM nezdindeki etkinin sürekliliği yalnızca tanınma ile değil, aynı zamanda kurumsal hesap verebilirlik ve temsil kapasitesinin güçlendirilmesiyle sağlanabilir.

Özet (Çeviri)

Civil society functions as a structure that bridges the gap between the state and the individual by fulfilling the roles of participation, oversight, and representation. Over time, this structure has institutionalized into non-governmental organizations, which have become carriers of societal demands and complementary actors in policy-making within modern democracies. In this context, environmental non-governmental organizations have emerged prominently since the second half of the twentieth century, when the environmental crisis became globalized. Going beyond raising awareness about environmental problems, these organizations have become influential actors that actively participate in the formulation, implementation, and monitoring of international environmental policies. The significance of their role in environmental policy-making stems from their ability to advocate based on scientific knowledge, to convey public voices to decision-makers at both local and global levels, and to serve as a counterbalancing force due to their non-governmental nature. With these attributes, they not only protect nature but also contribute to the democratization and transparency of environmental governance. The United Nations, with its broad membership, commitment to multilateralism, and capacity for producing global norms, serves as a central platform in the formulation of international environmental policies. From the 1972 Stockholm Conference to the 1992 Rio Summit, and from the 1997 Kyoto Protocol to the 2015 Paris Agreement, many significant environmental policy and legal frameworks have been developed under the auspices of the UN. The participation of environmental NGOs in these processes has been crucial not only for enhancing legitimacy but also for providing expertise, monitoring, public engagement, and the development of alternative policy proposals. Cooperation between the UN and environmental NGOs was institutionalized through the formal recognition of these organizations as“Major Groups”at the Rio Summit and through joint programs with institutions such as the United Nations Environment Programme. Today, this collaboration is regarded as a key component in addressing environmental issues in a multi-level and inclusive manner. This thesis evaluates the historical development of this relationship, its current impact, and the limitations it faces, and offers concrete recommendations for more inclusive and effective environmental governance. The general conclusion drawn in the study is that environmental NGOs must continuously develop their institutional capacities in order to play a more active role in international environmental policy. This capacity-building should not be limited to technical expertise but should also be supported by a sustainable and diversified financial structure. However, while developing or expanding financial resources, these organizations must preserve their independence and avoid becoming instruments of political or economic interest groups. Therefore, it is essential that resources be generated in a transparent, accountable, and multi-channel manner. A structure that derives its power not from external political actors but from its own social legitimacy, network strength, and expertise will be better positioned to influence the state actors who ultimately make the decisions in international environmental policy-making. In this regard, the United Nations provides a unique platform for environmental NGOs among international organizations. The position of an NGO representative at the UN transcends traditional national-level lobbying, as it allows access to multiple diplomatic delegations simultaneously. While some diplomats may be reluctant to engage with external actors without direct instructions from their ministries, others may demonstrate openness to the knowledge and analysis provided by civil society. As such, the UN represents a central arena where environmental NGOs can conduct effective advocacy, share knowledge, and contribute to policy processes within the realm of multilateral diplomacy. However, sustaining their influence within the UN requires more than just recognition—it also necessitates strengthening their institutional accountability and representational capacity.

Benzer Tezler

  1. Tüketicilerin yeşil pazarlama uygulamalarına yönelik tutum ve daranışları: Silifke örneği

    Başlık çevirisi yok

    DAMLA BAYHAN ILGAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    İşletmeMersin Üniversitesi

    Organik Tarım İşletmeciliği Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ONUR KÖPRÜLÜ

  2. Tüketicilerin yeşil ürün tercihleri üzerinde, markaların çevre dostu uygulamalarının etkisi: Mersin örneği

    The impact of brands' environmentally friendly practices on consumers' green product choices: The case of Mersin

    HALİL ILGAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    İşletmeMersin Üniversitesi

    Organik Tarım İşletmeciliği Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ONUR KÖPRÜLÜ

  3. Çevreci sivil toplum örgütlerinin halkla ilişkiler aracı olarak sosyal medyada doğa-kadın metaforu: Yeşil Artvin Derneği örneği

    Nature-woman metaphor in social media as an instrument of public relations applied by environmentalist non-governmental organizations: Yesil Artvin Dernegi as an example

    MEHMET DEMİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Halkla İlişkilerGiresun Üniversitesi

    Halkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SAFİYE KIRLAR BAROKAS

  4. Gender intersectionality and climate communication of European climate non-governmental organizations on twitter

    Avrupa iklim sivil toplum örgütlerinin twitter'da cinsiyet kesişimliği ve iklim iletişimi

    İZEM UÇKAN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    Uluslararası İlişkilerYaşar Üniversitesi

    Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. DEFNE GÜNAY ULUBAY

  5. Sivil toplum kuruluşlarında kurumsallaşmanın gönüllüler üzerindeki etkileri

    The impact of institutionalization in non-governmental organizations on volunteers

    RABİYA KAZAK ACİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    İşletmeİstanbul Medeniyet Üniversitesi

    Sivil Toplum Örgütlerinin Yönetimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FARUK BAL