Erken çocukluk dönemi eğitimcilerinin meslekî yeterlik algılarının sınıf içi öğrenmelerin değerlendirilmesine ilişkin görüşleri üzerindeki etkisi
The effect of early childhood educators' perceptions of professional self-efficacy on their views regarding the assessment of classroom learning
- Tez No: 964517
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ALİ YİĞİT KUTLUCA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Aydın Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Okul Öncesi Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 151
Özet
Erken çocukluk eğitimi, bireyin tüm gelişim alanlarının temellerinin atıldığı ve yaşam boyu öğrenme sürecinin şekillendiği kritik bir dönemdir. Bu dönemde verilen eğitimin niteliği, büyük ölçüde eğitimcilerin meslekî yeterliklerine, pedagojik donanımlarına ve çocukları bireysel özellikleri doğrultusunda tanıma-değerlendirme becerilerine bağlıdır. Bundan dolayı erken çocukluk dönemi eğitimcilerinin meslekî öz yeterlik düzeyleri, sınıf içi karar alma süreçlerinden değerlendirme stratejilerine kadar birçok uygulamayı doğrudan etkilemekte; yüksek öz yeterliğe sahip bireyler, gelişimsel özellikleri gözeten planlı ve çok yönlü yaklaşımlar sergileyebilmektedir. Bu araştırmanın amacı, erken çocukluk dönemi eğitimcilerinin meslekî öz yeterlik algı düzeylerini belirlemek, bu algıların demografik değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığını incelemek ve öz yeterlik düzeylerinin sınıf içi öğrenmelerin değerlendirilmesine ilişkin görüşleri üzerindeki etkisini ortaya koymaktır. Bu amaç doğrultusunda araştırma, açıklayıcı sıralı desen kullanılarak yürütülmüştür. Nicel aşamada, İstanbul'un Avrupa Yakası'ndaki bağımsız anaokullarında görev yapan 71 erken çocukluk dönemi eğitimcisine Toran vd. (2024) tarafından geliştirilen“Okul Öncesi Öğretmeni Meslekî Öz-Yeterlik Ölçeği”uygulanmıştır. Nicel bulgular, betimsel istatistikler ile analiz edilmiş; değişkenler arasındaki farklılıklar Mann-Whitney U ve Kruskal-Wallis H testleriyle sınanmıştır. Nitel aşamada ise öz yeterlik düzeyi yüksek ve düşük olan 10'ar eğitimciyle yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiş, elde edilen veriler tümevarımsal içerik analizi yöntemiyle değerlendirilmiştir. Elde edilen bulgulara göre, erken çocukluk dönemi eğitimcilerinin genel olarak yüksek düzeyde meslekî öz yeterlik algısına sahip oldukları belirlenmiştir. Eğitim durumu ve meslekî kıdem, öz yeterlik düzeylerini anlamlı şekilde etkilerken; yaş, kurum türü ve medenî hâl gibi değişkenler açısından anlamlı bir fark bulunmamıştır. Nitel bulgular, öz yeterlik düzeyi yüksek olan eğitimcilerin çocukları tanıma ve değerlendirme süreçlerine daha bütüncül, pedagojik gerekçelere dayalı ve bireyselleştirilmiş yaklaşımlar benimsediğini; düşük yeterlik grubundaki eğitimcilerin ise süreci daha sezgisel, rutin ve kontrol odaklı yürüttüğünü göstermiştir. Ayrıca değerlendirme araçlarının çeşitliliği, bilgi kaynaklarının kullanımı, değerlendirmeyi gerekçelendirme düzeyi ve karşılaşılan zorluklara verilen tepkiler de öz yeterlik düzeyine göre farklılık göstermiştir. Araştırma, meslekî yeterlik algılarının sınıf içi değerlendirme anlayışlarını şekillendirdiğini ortaya koyarak, öğretmen eğitimi, hizmet içi gelişim ve pedagojik destek süreçlerinin öz yeterlik boyutunu dikkate alması gerektiğine işaret etmektedir.
Özet (Çeviri)
Early childhood education is a critical period in which the foundations of all developmental areas of the individual are laid and the lifelong learning process is shaped. The quality of the education provided during this period largely depends on the professional competence of educators, their pedagogical equipment and their ability to recognize and evaluate children in line with their individual characteristics. Therefore, the professional self-efficacy levels of early childhood educators directly affect many practices, from classroom decision-making processes to evaluation strategies; individuals with high self-efficacy can exhibit planned and multi-faceted approaches that take developmental characteristics into account. This study aims to determine early childhood educators' levels of perceived professional self-efficacy, to examine whether these perceptions differ according to demographic variables, and to reveal the impact of self-efficacy levels on their views regarding classroom learning assessment. To achieve this aim, the research was conducted using the explanatory sequential design, one of the mixed methods approaches. In the quantitative phase, the“Professional Self-Efficacy Scale for Preschool Teachers”developed by Toran et al. (2024) was administered to 71 early childhood educators working in independent preschools on the European side of Istanbul. The quantitative data were analyzed through descriptive statistics, and differences across variables were examined using Mann-Whitney U and Kruskal-Wallis H tests. In the qualitative phase, semi-structured interviews were conducted with 10 educators with high and 10 with low self-efficacy, and the data were analyzed using inductive content analysis. Findings revealed that early childhood educators generally possess a high level of professional self-efficacy. While variables such as educational background and professional experience significantly affected self-efficacy levels, no meaningful differences were observed based on age, institution type, or marital status. Qualitative findings showed that educators with high self-efficacy adopt more systematic, pedagogically justified, and individualized approaches in recognizing and assessing children. In contrast, those with low self-efficacy tend to carry out assessment processes in an intuitive, routine-based, and control-oriented manner. Moreover, variations were observed between the groups in terms of the diversity of assessment methods used, reliance on different knowledge sources, justification of assessment practices, and responses to challenges encountered in the evaluation process. This study demonstrates that perceptions of professional self-efficacy significantly influence educators' classroom assessment approaches and highlights the importance of addressing the self-efficacy dimension in teacher education, professional development programs, and pedagogical support practices in early childhood education.
Benzer Tezler
- Erken çocukluk dönemi eğitimcilerinin meslekî öz-yeterliklerinin incelenmesi: Psikolojik sağlamlık, karar verme becerisi ve tükenmişliğin etkisi
Examination of the early childhood educators' professional self-efficacy: The effect of psychological resilience, decision-making skills and burnout
BUKET DİKMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve Öğretimİstanbul Aydın ÜniversitesiÇocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ YİĞİT KUTLUCA
- Erken çocukluk dönemi eğitimcilerinin çok kültürlü yeterlik algılarının incelenmesi
An examination of early childhood educators' multicultural competence perceptions
GİZEM GÖKDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve Öğretimİstanbul Aydın ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ YİĞİT KUTLUCA
- Erken çocukluk dönemi eğitimcilerinin teknolojik pedagojik alan bilgilerinin incelenmesi: Bir karma yöntem araştırması
Investigation of early childhood educators' technological pedagogical content knowledge: A mixed method study
İLKNUR KARPUZCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve Öğretimİstanbul Aydın ÜniversitesiÇocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ YİĞİT KUTLUCA
- Erken çocukluk öğretmenlerine yönelik sınıf söylemi temelli profesyonel mesleki gelişim programının geliştirilmesi ve etkililiğinin test edilmesi
Developing and evaluating the effectiveness of a classroom discourse-based professional development program for early childhood teachers
SİNEM ERENER ÜNAL
Doktora
Türkçe
2025
Eğitim ve Öğretimİstanbul Aydın ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. ELİF YEŞİM ÜSTÜN
- Erken çocukluk dönemi eğitimcilerinin matematiğe ilişkin pedagojik alan bilgilerinin keşfedilmesi
An exploration of early childhood educators' pedagogical content knowledge in mathematics
MİKAİL DURSUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve Öğretimİstanbul Aydın ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ YİĞİT KUTLUCA