Sürdürülebilirlik muhasebesi ve raporlaması: Borsa İstanbul'da bir uygulama
Sustainability accounting and reporting: An application at Borsa Istanbul
- Tez No: 965190
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÖMER BURAK PAKSOY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Muhasebe Finansman Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 148
Özet
İşletmelerin faaliyetleri sonucunda finansal sonuçlar meydana gelirken aynı zamanda sosyal ve çevresel sonuçlar da meydana gelmektedir. Bu sonuçlar neticesinde 1970'lerden itibaren dünya genelinde yapılan çeşitli araştırma ve toplantılarda sürdürülebilirlik kavramı gündeme gelmeye başlamıştır. Günümüzde işletmelerin yayınlamış oldukları raporlarda finansal boyutların yanında sosyal ve çevresel boyutlara da sürdürülebilirlik raporları ile yer vermeleri beklenmektedir. Son zamanlarda dünyada ve Türkiye'de sürdürülebilirlik raporu yayınlayan şirket sayısı önemli ölçüde artış göstermiştir. İşletmelerin sosyal, çevresel ve ekonomik sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşma seviyeleri sürdürülebilirlik performansı ile değerlendirilmektedir. İki hava yolu taşımacılığı sektöründe hizmet veren işletmenin kurumsal sürdürülebilirlik performansının değerlendirilmesini amaçlayan bu çalışmada ÇKKV (Çok Kriterli Karar Verme) yöntemlerinden yararlanılmıştır. Üç kısımdan oluşan araştırmada öncelikle BİST (Borsa İstanbul) Sürdürülebilirlik Endeksi'ne dâhil olan havayolu taşımacılığı şirketlerinin kurumsal sürdürülebilirlik performansları TOPSIS yöntemi ile incelenmiş ve araştırma sonucunda kurumsal sürdürülebilirlik performanslarına ilişkin başarılarının durumları ortaya konmuştur. Araştırma sonucunda sürdürülebilirlik performanslarının boyutlar bazında şirketler arasında anlamlı farklılıklar gösterdiği belirlenmiştir. Yapılan analizlere göre, sosyal sürdürülebilirlik boyutunda Türk Hava Yolları (THYAO) üç yıl (2021- 2023) boyunca istikrarlı ve yüksek bir performans sergileyerek bu alanda lider konumda yer almıştır. Öte yandan Pegasus Hava Taşımacılığı A.Ş. (PGSUS), çevresel ve ekonomik sürdürülebilirlik boyutlarında öne çıkmış, özellikle 2022 ve 2023 yıllarında ideal çözüme en yakın değerlere ulaşarak bu alanlardaki kurumsal stratejilerinin başarısını ortaya koymuştur. Bu bulgular, işletmelerin sürdürülebilirlik yaklaşımlarında odaklandıkları boyutların farklılaşabildiğini ve performanslarının bu doğrultuda şekillendiğini göstermektedir. Çalışma, TOPSIS yöntemiyle elde edilen veriler aracılığıyla sektörel sürdürülebilirlik performansının ölçülebilir, karşılaştırılabilir ve değerlendirilebilir bir yapıya kavuşturulmasına katkı sağlamıştır. Bu yönüyle araştırma hem sürdürülebilirlik raporlamasının önemini vurgulamakta hem de çok kriterli karar verme yaklaşımlarının uygulamalı analizlerde nasıl etkili kullanılabileceğine dair literatüre özgün bir katkı sunmaktadır. Bu doğrultuda işletmelere sürdürülebilirlik raporlamasına önem vermeleri önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
As a result of business activities, not only financial outcomes but also social and environmental consequences arise. Due to these outcomes, the concept of sustainability began to gain attention through various international studies and conferences starting from the 1970s. Today, it is expected that companies include social and environmental aspects in their reports alongside financial information, particularly through sustainability reports. In recent years, there has been a significant increase in the number of companies publishing sustainability reports both globally and in Turkey. The level at which companies achieve their social, environmental, and economic sustainability goals is assessed through their sustainability performance. This study aims to evaluate the corporate sustainability performance of two companies operating in the airline transportation sector. For this purpose, Multi-Criteria Decision-Making (MCDM) methods were utilized. The research consists of two main parts. Firstly, the corporate sustainability performance of airline companies listed in the Borsa Istanbul (BIST) Sustainability Index was analyzed using the TOPSIS method. As a result of the study, the relative success levels of the companies in terms of corporate sustainability performance were revealed. As a result of business activities, not only financial outcomes but also social and environmental consequences arise. Due to these outcomes, the concept of sustainability began to be discussed globally in various studies and conferences starting from the 1970s. Today, it is expected that companies include not only financial aspects in their reports but also social and environmental dimensions through sustainability reporting. Recently, the number of companies publishing sustainability reports has significantly increased both globally and in Türkiye. The extent to which companies achieve their social, environmental, and economic sustainability goals is evaluated through their sustainability performance. In this study, which aims to assess the corporate sustainability performance of two airline companies operating in the air transportation sector, Multi-Criteria Decision-Making (MCDM) methods have been utilized. The research consists of three parts: first, the corporate sustainability performances of airline companies listed in the BIST (Borsa Istanbul) Sustainability Index were examined using the TOPSIS method, and the results revealed their respective levels of success regarding sustainability performance. The findings of the study indicate that sustainability performance varies significantly between companies across different dimensions. According to the analysis, Turkish Airlines (THYAO) demonstrated consistently strong performance in the social sustainability dimension over all three years, maintaining a leadership position in this area. On the other hand, Pegasus Airlines (PGSUS) stood out in both environmental and economic sustainability, reaching near-ideal scores particularly in 2022 and 2023, highlighting the effectiveness of its corporate strategies in these domains. These findings show that companies tend to prioritize different aspects of sustainability, and their performance outcomes reflect these strategic orientations. The study contributes to the quantification, comparison, and evaluation of sectoral sustainability performance through data obtained via the TOPSIS method. In this respect, it emphasizes the importance of sustainability reporting and provides an original contribution to the literature by demonstrating how multi-criteria decision-making approaches can be effectively applied in empirical analyses.
Benzer Tezler
- Muhasebede ihtiyatlılık kavramı: Borç sözleşmeleri, sürdürülebilirlik raporlaması ve kriz dönemlerinde bankaların kredi kapasitesi üzerinde ihtiyatlı muhasebe uygulamalarının analizi
The principle of accounting conservatism: Analysis of conservative accounting practices on debt contracts, sustainability reporting and banks' credit capacity in crisis periods
DESTAN HALİT AKBULUT
- The impact of sustainability reporting on profitability of manufacturing companies listed in Borsa İstanbul
BİST'e kote olan imalat şirketlerinin sürdürülebilirlik raporlamasının karlılıklarına etkisi
ABDIRAHMAN ABDINUR AWALE
- Türkiye'de entegre raporlama sürecinde karşılaşılabilecek sorunların tespitine ilişkin bir araştırma
A research on the identification of problems encountered in the process of integrated reporting in Turkey
ADALET ZOZİK
Doktora
Türkçe
2020
İşletmeNiğde Ömer Halisdemir Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEKİ DOĞAN
- Sürdürülebı̇lı̇rlı̇k raporlama kalı̇tesı̇: BİST sürdürülebı̇lı̇rlı̇k endeksı̇ üzerı̇nde bı̇r ı̇nceleme
Sustainability reporting quality: An analysis on the BIST sustainability index
CEREN ÖZER
