Hemşirelerde kariyer engelleri: Ölçek geliştirme çalışması
Career barriers in nurses: Scale development study
- Tez No: 966390
- Danışmanlar: PROF. DR. AYTOLAN YILDIRIM
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hemşirelik, Nursing
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Hemşirelikte Yönetim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Hemşirelikte Yönetim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 135
Özet
Bu araştırmanın amacı hemşirelerin algıladıkları kariyer engellerini belirlemek için“Hemşirelerde Kariyer Engelleri Ölçeği”ni geliştirmek ve ölçeğin psikometrik özelliklerini analiz etmektir. Literatür taranarak oluşturulan 35 soruluk madde havuzu 7 uzmanın görüşüne sunulmuştur. Uzmanların görüşleri doğrultusunda 34 maddelik beşli Likert tipi ölçek oluşturulmuştur. Metodolojik tasarımdaki araştırmanın evrenini, İstanbul'da bulunan üniversite, kamu ve özel hastane olmak üzere toplam 10 hastanede çalışan 4318 hemşire oluşturdu. Araştırmanın örneklemini ise belirlenen hastanelerde çalışan hemşireler arasından gelişigüzel örnekleme yöntemiyle 1166 gönüllü hemşire oluşturdu. Araştırma verileri; Kişisel ve Mesleki Özellikler Formu, Hemşirelerde Kariyer Engelleri Ölçeği Taslağı ve eş değer form olan Öznel Kariyer Başarısı Ölçeği kullanılarak Haziran-Temmuz 2023 tarihinde toplandı. Araştırmada elde edilen verilerin değerlendirilmesinde IBM SPSS 28 ve R programlama dili kullanıldı ve %95 güven aralığı ile çalışıldı. Ölçeğin geçerliği; kapsam, yüzey ve yapı geçerliği, güvenirliği ise madde-toplam korelasyonu, Cronbach Alpha katsayısı, yarıya bölme, test-tekrar test, eş değer form yöntemleri kullanılarak değerlendirildi. Toplam ölçeğin kapsam geçerlik indeksi 0,93 bulundu. Ölçeğin yapı geçerliği; Açıklayıcı Faktör Analizi ve Doğrulayıcı Faktör Analizi, eşit sayıda olmayan iki ayrı homojen örneklemde çalışıldı. Açıklayıcı Faktör Analizi öncesi madde-toplam puan korelasyonuna bakıldı ve değeri 0,05'ten küçük olan maddenin bulunmadığı tespit edilerek, 34 maddelik taslak ölçek oluşturuldu. Ölçeğin KMO örneklem uygunluk katsayısı 0,951 ve Bartlett's Testi χ2=24341,757 (p=0,000) olarak saptandı. Toplam açıkladığı varyans oranı %53,329 olan ölçek, 34 madde ve 3 faktör; mesleki engeller, örgütsel engeller ve bireysel engeller olarak belirlendi. Faktör yapısının uyumluluğu Doğrulayıcı Faktör Analizi ile doğrulandı. Uyum indeksleri; χ2/df 4,68117, GFI 0,9024, CFI 0,9069, NFI-TLI 0,9053, RMSEA 0,0670 olarak hesaplandı ve modelin oluşturulan faktörlerle uyumlu olduğu belirlendi. Ölçeğin güvenirliğine ilişkin toplam Cronbach Alpha katsayısı 0,950, alt boyutları için ise 0,886-0,923 aralığında hesaplandı. Spearman-Brown ve Guttman Split-Half güvenirlik katsayılarının 0,826; paralel form geçerliğinde ise (r=-0,564, p=0.000) negatif yönlü ve istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulundu. Test-tekrar test analizinin (r=0,899, p
Özet (Çeviri)
The aim of this study was to develop the“Career Barriers Scale in Nurses”to identify nurses' perceived career barriers and to analyze the psychometric properties of the scale. A 35-item initial pool was created based on a literature review and presented to seven experts for evaluation. In line with their feedback, a 34-item five-point Likert-type scale was developed. The population of this methodological study consisted of 4,318 nurses working at 10 hospitals (including university, public, and private institutions) in Istanbul. The sample of the study included 1,166 volunteer nurses selected through convenience sampling from the targeted hospitals. Data were collected between June and July 2023 using the Personal and Professional Characteristics Form, the draft version of the Career Barriers Scale in Nurses, and the Subjective Career Success Scale, which served as an equivalent form. The data obtained in the study were analyzed using IBM SPSS 28 and the R programming language, with a 95% confidence interval. The validity of the scale was assessed through content, face, and construct validity, while reliability was evaluated using item-total correlations, Cronbach's alpha, split-half reliability, test-retest reliability, and parallel form reliability. The overall content validity index of the total scale was found to be 0.93. The construct validity of the scale was examined using Exploratory Factor Analysis and Confirmatory Factor Analysis on two separate heterogeneous samples with unequal sizes. Prior to EFA, item-total score correlations were examined, and since no items were found with a correlation below 0.05, a draft scale consisting of 34 items was developed. The Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) measure of sampling adequacy was 0.951, and Bartlett's Test of Sphericity yielded χ² = 24,341.757 (p=0.000), indicating the data were suitable for factor analysis. The scale, which explained 53.329% of the total variance, consisted of 34 items and three factors: Professional Barriers, Organizational Barriers, and Individual Barriers. The compatibility of the factor structure was validated using Confirmatory Factor Analysis. The goodness-of-fit indices were: χ²/df = 4.68117, GFI = 0.9024, CFI = 0.9069, NFI-TLI = 0.9053, and RMSEA = 0.0670, indicating that the model was compatible with the proposed factor structure. The overall Cronbach's alpha coefficient for the scale was 0.950, and ranged between 0.886 and 0.923 for its subdimensions. The Spearman-Brown and Guttman Split-Half reliability coefficients were 0.826; meanwhile, a statistically significant negative correlation was found in parallel form validity (r = -0.564, p = 0.000). The test-retest analysis also revealed a significant correlation between scores (r = 0.899, p < 0.01). The Career Barriers Scale in Nurses was developed as a 5-point Likert-type scale comprising 34 items and three subdimensions. The mean total score on the scale was moderate (3.330 ± 0.744). Among the subdimensions, the Professional Barriers subscale had a high mean score (3.726 ± 0.811), whereas the Organizational Barriers (3.278 ± 0.894) and Individual Barriers (2.827 ± 0.898) subscales had moderate mean scores. Significant differences were observed in the mean scores of the total scale and its subdimensions based on institution type, gender, age, education level, professional experience, and career development plans (p < 0.05). These findings demonstrate that the Career Barriers Scale in Nurses is a valid and reliable measurement tool.
Benzer Tezler
- Hemşirelikte cinsiyete dayalı kariyer engelleri algısının cam kavramlar bağlamında değerlendirilmesi: ölçek geliştirme çalışması
Evaluation of perception of career barriers based on gender in nursing in the context of glass concepts: scale development study and application
BUSE TÜRKMEN OSMANOĞLU
Doktora
Türkçe
2025
HemşirelikSağlık Bilimleri ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FERİDE EŞKİN BACAKSIZ
- Akademisyen hemşirelerin kariyer engelleri
Career obstacles of nurse academicians
BURCU ALAÇAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
HemşirelikAtatürk ÜniversitesiHemşirelikte Yönetim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERAP ALTUNTAŞ
- Nedensel yükleme kuramı doğrultusunda verilen eğitimin hemşirelerin kariyer engelleri ve nedensel yüklemeleri üzerine etkisi
The effect of the training given in line with the causal attribution theory on the career barriers and causal attributions of nurses
NECMETTİN İŞCİ
- Hemşirelikte kariyeri engelleyen bireysel sorunların, mesleki gelişime etkisi Çanakkale kamu hastanesi örneği
The effect of personel problems that create handicap in nursing carreerr: Example of Çanakkale public hospitals
İSMAİL DOKUZOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
HemşirelikÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiDisiplinlerarası Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET ÜNVER
- Hastanede çalışan hemşirelerin hemşirelik hizmetlerinde yetenek yönetimi uygulamalarına ilişkin görüşleri
The views of nurses regarding talent management applications in hospital nursing departments
FURKAN CİHAT ARICI
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
HemşirelikKoç ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. EMİNE TÜRKMEN