Bir eğitim ve araştırma hastanesi polikliniklerine başvuran üreme çağındaki kadınların ilk yardım bilgisinin değerlendirilmesi
Evaluation of first aid knowledge of women of reproductive age applying to the outpatient clinics of a training and research hospital
- Tez No: 967580
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BERNA ERDOĞMUŞ MERGEN
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Aile Hekimliği, Family Medicine
- Anahtar Kelimeler: İlk yardım, ev kazaları, öz-yeterlik, üreme çağındaki kadınlar, sağlık eğitimi, First aid, home accidents, self-efficacy, women of reproductive age, health education
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İzmir Katip Çelebi Üniversitesi
- Enstitü: İzmir Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi
- Ana Bilim Dalı: Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Aile Hekimliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 74
Özet
ÖZET BİR EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ POLİKLİNİKLERİNE BAŞVURAN ÜREME ÇAĞINDAKİ KADINLARIN İLK YARDIM BİLGİSİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Mehmet Ali KASAP İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı Uzmanlık Tezi, İzmir, Türkiye, 2025 Amaç: Üreme çağında ve sağlık çalışanı olmayan kadınların, 0–4 yaş arasındaki çocukların geçirdiği ev kazalarında ilk yardım müdahalelerine ilişkin bilgisinin değerlendirilerek, farkındalık ve tutumlarının belirlenmesidir. Ayrıca sosyodemografik özellikler ile bireysel deneyimler, ilk yardım bilgi düzeyi ve öz-yeterlik puanı ilişkisi ortaya konularak, bilgi düzeyinin öz-yeterlik puanı üzerindeki yordayıcı gücü analiz edilmiştir. Yöntem: Kesitsel nitelikteki bu araştırma, 15.08.2024–15.04.2025 tarihleri arasında İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi polikliniklerine başvuran, üreme çağında, sağlık çalışanı olmayan 308 gönüllü kadın üzerinde yürütülmüştür. Veri toplama aracı olarak araştırmaca hazırlanan Sosyodemografik Veri Anketi ve Wei ve arkadaşları tarafından geliştirilen ve Altundağ ve arkadaşları tarafından türkçe geçerliliği yapılmış olan“Ev Kazalarında İlk Yardım Öz-Yeterlik Ölçeği”kullanılmıştır. Ölçek puanı yükseldikçe ilk yardım öz-yeterlik ve bilgisi artmaktadır. Veriler SPSS 26.0 programı ile analiz edilmiş; tanımlayıcı istatistikler, bağımsız örneklem t-testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmış, anlamlı farklılıklarda Scheffe post-hoc testi uygulanmıştır. Ev kazalarında ilk yardım öz-yeterlik puanını yordayan değişkenler arasındaki ilişkiyi değerlendirmek amacıyla çoklu regresyon analizi uygulanmıştır. Bulgular: Katılımcıların ölçekten aldıkları min:16 max:60, ortalama puan 39,96 olup, bu sonuç orta düzeyde bir öz-yeterlik olarak yorumlanabilir. Bulgular, temel düzeyde ilk yardım farkındalığının mevcut olduğunu; ancak özellikle kalp masajı, kırık ve yaralanmalara müdahale gibi kritik konuların geliştirilmesini işaret edebilir. Eğitim düzeyi, gelir düzeyi ve çalışma durumu yükseldikçe öz-yeterlik puanının arttığı, ilkokul mezunlarının en düşük, lise ve üniversite mezunlarının en yüksek puana sahip olduğu belirlenmiştir. Çocuk sayısına göre ev kazalarına yönelik öz yeterlilik puanları karşılaştırıldığında, en düşük ortalamanın iki çocuğa sahip olanlarda, en yüksek ortalamanın ise üç veya daha fazla çocuğa sahip olanlarda olduğu ortaya çıkmıştır. Gelir düzeyi yüksek olan hanelerde yaşayanların ve çalışan kadınların öz-yeterlik puanı daha yüksek saptanmıştır. Medeni durumda boşanmış katılımcıların puanı en yüksek, evlilerin ise en düşük bulunmuştur. İlk yardım bilgisine sahip olanların öz-yeterlik puanı beklenmedik şekilde daha düşük iken, ilk yardım gerektiren bir durumla karşılaşmış ve müdahalede bulunmuş katılımcıların puanı anlamlı biçimde yüksek bulunmuştur. Alkol kullanımı öz-yeterlik puanını olumsuz etkilemiş; sigara kullanımında anlamlı farklılık bulunmamıştır. Kronik hastalık varlığı, çocuk sayısı ve sosyal güvence durumunun öz-yeterlik puanına etkisi anlamlı değildir. Sonuç: Araştırma, üreme çağındaki kadınların ev kazalarında ilk yardım öz-yeterlik puanının orta düzeyde olduğunu göstermektedir. Özellikle kritik müdahale gerektiren alanların bilgi ve uygulamanın geliştirilmesi gerekmektedir. Eğitim düzeyi, gelir düzeyi ve iş yaşamına katılım öz-yeterlik puanını artırırken, deneyim eksikliği ve alkol kullanımı öz-yeterliliği olumsuz yönde etkilemektedir. Bilgi sahibi olmanın yanı sıra, deneyim kazanma öz-yeterliği güçlendirmede kritik rol oynamaktadır. Araştırmanın bazı değişkenleri ile ev kazalarında ilk yardım öz-yeterlik puanını arasındaki ilişki anlamlı bulunmuştur. Çoklu regresyon analizi sonuçlarına göre alkol kullanımı, 0–4 yaş aralığında çocuğa sahip olma, ilk yardım bilgisine sahip olma ve daha önce ilk yardım gerektiren bir durumla karşılaşma değişkenlerinin öz-yeterlik puanı üzerinde anlamlı etkiler oluşturduğu belirlenmiştir. Bulgular, alkol kullanımı ve küçük çocuğu bulunmasının öz-yeterlik puanını olumsuz yönde, daha önce ilk yardım gerektiren bir durumla karşılaşmanın ise olumlu yönde etkilediğini ortaya koymuştur. Ayrıca ilk yardım bilgisine sahip olmanın öz-yeterlik puanı üzerinde güçlü bir yordayıcı olduğu saptanmıştır. Bu nedenle küçük çocuk sahibi aileler ve düşük eğitim düzeyine sahip gruplar başta olmak üzere kadınlara yönelik toplum temelli, uygulamalı ilk yardım eğitim programlarının yaygınlaştırılması önemlidir.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT EVALUATION OF FIRST AID KNOWLEDGE OF WOMEN OF REPRODUCTIVE AGE APPLYING TO THE OUTPATIENT CLINICS OF A TRAINING AND RESEARCH HOSPITAL Mehmet Ali KASAP Izmir Katip Çelebi University, Faculty of Medicine, Department of Family Medicine, Specialization Thesis, Izmir, Turkey, 2025 Aim: The aim of this study was to assess the knowledge and attitudes of women of reproductive age who are not healthcare workers regarding first aid interventions for home accidents involving children aged 0–4. Furthermore, the relationship between sociodemographic characteristics, individual experiences, first aid knowledge level, and self-efficacy scores was explored, and the predictive power of knowledge level on self-efficacy scores was analyzed. Methods: This cross-sectional study was conducted on 308 volunteer women of reproductive age who were not healthcare workers and who applied to the outpatient clinics of İzmir Katip Çelebi University Atatürk Training and Research Hospital between August 15, 2024, and April 15, 2025. The data collection tools were the Sociodemographic Data Survey developed for the study and the“First Aid Self-Efficacy Scale for Home Accidents,”developed by Wei et al. and validated in Turkish by Altundağ et al. As the scale score increases, first aid self-efficacy and knowledge increase. Data were analyzed using SPSS 26.0 software; descriptive statistics, independent samples t-test, and one-way analysis of variance (ANOVA) were used, with Scheffe post-hoc test applied for significant differences. Multiple regression analysis was used to evaluate the relationship between variables predicting first aid self-efficacy scores for home accidents. Results: Participants received a minimum score of 16 and a maximum score of 60 on the scale, with an average score of 39.96, which can be interpreted as a moderate level of self-efficacy. The findings indicate that a basic level of first aid awareness exists, but they may indicate that critical issues such as CPR and intervention for fractures and injuries require further development. Self-efficacy scores increased as education level, income level, and employment status increased, with primary school graduates having the lowest scores and high school and university graduates having the highest scores. A comparison of self-efficacy scores for home accidents by number of children revealed that the lowest average was found in those with two children and the highest in those with three or more children. Those living in higher-income households and working women had higher self-efficacy scores. Regarding marital status, divorced participants had the highest score, while married participants had the lowest. While those with first aid knowledge had unexpectedly lower self-efficacy scores, those who had encountered and intervened in a situation requiring first aid were found to have significantly higher scores. Alcohol use negatively affected self-efficacy scores, and no significant difference was found for smoking. The presence of a chronic disease, the number of children, and social security status had no significant effect on self-efficacy scores. Conclusion: The study shows that women of reproductive age have a moderate first aid self-efficacy score for home accidents. Knowledge and practice in areas requiring critical interventions, in particular, need to be improved. While education level, income level, and participation in professional life increase self-efficacy scores, lack of experience and alcohol use negatively impact self-efficacy. In addition to knowledge, gaining experience plays a critical role in strengthening self-efficacy. A significant relationship was found between some study variables and the first aid self-efficacy score for home accidents. Multiple regression analysis results indicated that alcohol use, having a child between the ages of 0 and 4, having first aid knowledge, and having previously encountered a first aid situation had significant effects on self-efficacy scores.The findings revealed that alcohol use and having a young child negatively impacted self-efficacy scores, while previous first-aid encounters positively impacted self-efficacy scores. Furthermore, first-aid knowledge was found to be a strong predictor of self-efficacy scores. Therefore, it is important to expand community-based, hands-on first-aid training programs for women, particularly families with young children and low-educated groups.
Benzer Tezler
- Genç ve ileri yaş endometriozis hastalarında kan serum değer oranlarının karşılaştırılması
Comparison of blood serum value ratios in young and advanced patients with endometriosis
KANİ ŞENGÖNÜL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
Kadın Hastalıkları ve DoğumSağlık Bilimleri ÜniversitesiKadın Hastalıkları ve Doğum Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL ÖZDEMİR
- Üreme çağındaki kadınlarda obezite varlığına göre fizik aktivite ve egzersiz tutumunun değerlendirilmesi
The evaluation of the physical activity and exercise attitude according to presence of obesity in women of reproductive age
ASIN MENGİ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OKCAN BASAT
- Antalya il merkezinde yaşayan üreme çağındaki kadınların kombine oral kontraseptifler konusundaki bilgi, tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi
Evaluation of knowledge, attitudes and behaviors of women of reproductive age living in Antalya city center on combined oral contraceptives
HALİME ÇİM
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
UZMAN ZEYNEP AŞIK
- Üreme çağındaki kadınların kontraseptif yöntemler konusunda bilgi düzeyi ve davranışlarının değerlendirilmesi
Evaluation of knowledge level and behaviors about contraceptive methods among women of reproductive age
ÖZGE MENTEŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2025
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BERRİN TELATAR
- Bir üniversite hastanesinde aile hekimliği polikliniklerine başvuran 18 yaş üzeri üreme çağındaki kadın hastaların anne sütü ve emzirme hakkındaki bilgi düzeylerinin değerlendirilmesi
Breast milk and breastfeeding knowledge level of womens in reproductive age who is over 18 years old, attended in family medicine clinics in a university hospital
GÖKHAN GÜNDÜZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
Aile HekimliğiYıldırım Beyazıt ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
UZMAN İREP KARATAŞ ERAY