Kuru dutlarda okratoksin a varlığının belirlenmesi
Determination of ochratoxin a in dried mulberries
- Tez No: 968195
- Danışmanlar: PROF. DR. BÜLENT KABAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Gıda Mühendisliği, Food Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hitit Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Gıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Gıda Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 70
Özet
Kuru dutlarda, uygunsuz kurutma ve depolama koşulları nedeniyle gelişen küflerin ürettiği okratoksin A (OTA), genotoksik ve olası karsinojen özelliği nedeniyle önemli kimyasal tehlikeler arasında yer almaktadır. Bu çalışma, kuru dutlarda OTA'nın varlığını ve miktarını belirlemeyi ve ilişkili sağlık riskini değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Bu araştırmada, Mayıs ve Kasım 2024 tarihleri arasında Türkiye'nin beş farklı bölgesinde yer alan illerde çeşitli satış noktalarından rastgele temin edilen 100 adet kuru dut numunesinde OTA varlığı ve miktarı floresan dedektörlü yüksek performanslı sıvı kromatografisi (HPLC–FLD) yöntemiyle belirlenmiştir. Araştırmada kullanılan analitik yöntemin performansı, lineerite, tespit limiti (LOD), ölçüm limiti (LOQ), geri kazanım ve kesinlik (tekrarlanabilirlik ve tekrar üretebilirlik) parametreleri açısından değerlendirilmiştir. Kuru dutlarda OTA'nın LOD ve LOQ değerleri sırasıyla 0.079 μg kg-1 ve 0.262 μg kg-1 olarak bulunmuştur. Kuru dut numunelerinin %89'unda 0,426 ila 33,23 μg kg-1 arasında değişen miktarlarda OTA tespit edilmiştir. Kuru dut numunelerin %68'i, Avrupa Birliği (AB) tarafından kuru meyveler için belirlenen 2 μg kg-1'lık maksimum limit (ML) değerini aşmıştır. Bu bulgular, kuru dutların önemli bir kısmının OTA ile kontamine olduğunu ve mevcut üretim, kurutma ve depolama süreçlerinin kontaminasyonu önleme açısından yetersiz kalabileceğini göstermektedir. Yüksek tüketim senaryosu kapsamında yapılan maruziyet değerlendirmesinde, %95'lik dilime (P95) ait maruz kalma sınırı (MOE) değerinin, OTA için belirlenen 10.000'lik güvenlik eşiğinin altında kaldığı tespit edilmiştir. Bu durum, özellikle yüksek miktarda kuru dut tüketen bireyler için potansiyel sağlık risklerini ortaya koymaktadır. Elde edilen bulgular, OTA kontaminasyonunu azaltmaya yönelik olarak daha etkili önlemler alınması gerektiğini; özellikle kurutma süreçlerinin iyileştirilmesi, hijyenik depolama koşullarının sağlanması ve üretim zincirinde sıkı kalite kontrol sistemlerinin uygulanmasının büyük önem taşıdığını açıkça ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
Ochratoxin A (OTA), produced by molds that develop in dried mulberries due to improper drying and storage conditions, is among the significant chemical hazards due to its genotoxic and probable carcinogenic properties. This study aims to determine the presence and quantity of OTA in dried mulberries and to assess the associated health risk. In this research, the presence and quantity of OTA were determined in 100 dried mulberry samples, randomly procured from various sales points in provinces across four different regions of Turkey between May and November 2024, using high–performance liquid chromatography with a fluorescence detector (HPLC–FLD) method. The performance of the analytical method employed in this study was evaluated in terms of linearity, limit of detection (LOD), limit of quantification (LOQ), recovery, and precision (repeatability and reproducibility). For dried mulberries, the LOD and LOQ values for OTA were determined to be 0.079 μg kg⁻¹ and 0.262 μg kg⁻¹, respectively. OTA was detected in 89% of the dried mulberry samples in concentrations ranging from 0,426 to 33,23 μg kg⁻¹. 68% of the dried mulberry samples exceeded the maximum limit (ML) of 2 μg kg⁻¹ set by the European Union (EU) for dried fruits. These findings indicate that a significant portion of dried mulberries are contaminated with OTA and suggest that current production, drying, and storage processes may be inadequate in preventing contamination. In the exposure assessment conducted under a high consumption scenario, the margin of exposure (MOE) value for the 95th percentile (P95) was found to be below the safety threshold of 10,000 established for OTA. This situation highlights potential health risks, particularly for individuals consuming high quantities of dried mulberries. The findings clearly demonstrate the need for more effective measures to reduce OTA contamination; in particular, improving drying processes, ensuring hygienic storage conditions, and implementing strict quality control systems throughout the production chain are of paramount importance.
Benzer Tezler
- Bingöl ilinde yetişen dut genotiplerin bazımeyve özellikleri ile çeliklerininköklendirilme imkânlarının araştırılması
Investigation of some fruit characteristics androoting possibilities of reproduction of mulberrygenotypes growing in Bingol province
BAHAR BUKEBUDRAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
ZiraatBingöl ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULLAH OSMANOĞLU
- Diyarbakır ili lice ilçesinde yetişen dut ağacı (morus alba L., morus rubra L. ve morus nigra L.) meyvelerinin kimyasal özelliklerinin incelenmesi
Investigation of chemical properties of mulberry tree (morus alba l., morus rubra L. and morus nigra L.) fruits grown in lice district of Diyarbakir province
ONUR YILDIRIM
- Ordu ekolojik koşullarında bazı kuru fasulye (Phaseolus vulgaris L.) çeşit ve genotiplerinin verim, verim öğeleri ile tohum ve teknolojik özelliklerinin belirlenmesi
Determination of yield and components with seed and technological characteristics of some dry beans (Phaseolus vulgaris L.) varieties and genotypes on in ecological conditions of Ordu
YAŞAR ÖZBEKMEZ
- Kuru koşullarda çerezlik ayçiçeği (Helianthus annuus L.) yetiştiriciliğinde gidya uygulamasının bazı toprak ve bitki özelliklerine etkisi
Effect of gyttja application on some plant and soil propertie in confectionary sunflower (Helianthus annuus L.) cultivation at dry condition
ÖMER FARUK YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
ZiraatKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiToprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KADİR SALTALI
- Doğu Anadolu'nun güneyinde yetiştirilen kuru fasulye (Phaseolus vulgaris L.) gen kaynaklarının toplanması ve değerlendirilmesi
Collection and evaluation of dry bean (Phaseolus vulgaris L.) germplasm grown at south of Eastern Anatolia
ENSARİ YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
ZiraatYüzüncü Yıl ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VAHDETTİN ÇİFTÇİ