Simgesel/yazınsal antropoloji bilgikuramı ve yöntembilimi: Greertz örneği
The Epistemology and methodology of symbolic/literary anthropology: Greetz as an example
- Tez No: 98558
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SERPİL ALTUNTEK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Antropoloji, Anthropology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2000
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Antropoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 172
Özet
ÖZET 19. yüzyılın başlarında bağımsız bir bilim olma iddiası ile doğan antropoloji bu yüzyıl biterken bilgikuramsal ve yöntembilimsel eleştiriler ve kendini sorgulamalarla karşı karşıyadır. Bu süreci başlatan antropologlardan biri olan Clifford Geertz, bir yanda antropoloji disiplinine ilişkin yerinde eleştiriler yaptığı için alkışlanırken, öte yanda mevcut sorunlara geçerli yanıtlar verememekle suçlanmaktadır. Ayrıca antropolojiye yöneltilen postmodern eleştirinin öncülerinden biri olarak itham edilmesi, disiplindeki 'kriz'den sorumlu tutulmasına neden olmuştur. Yine de, yarattığı söylem ve önerdiği yöntemler karşısında karşılaştığı olumlu ve olumsuz eleştiriler ona disiplin içinde merkezi bir yer kazandırmıştır. Bu çalışma antropolojik söyleme katkıları yadsınamayacak bir figür olan Geertz' in yapıtlarında oluşturduğu anlam evreninin bileşenlerinin ortaya çıkarılması gereksiniminden yola çıkılarak hazırlanmıştır. Çalışmanın temel iddiası, Geertz'in disiplin içinde etkili bir figür olmasını sağlayan antropolojik yöneliminin tek bir akımın etkisinde ilerlemekten çok, görececi ve yorumsamacı bir çekirdeği koruyan, yenilenen, yinelenen esnek bir yaklaşımı olduğu ve bu haliyle -şimdilik- bir tasan halinde kaldığıdır. Bu iddianın geçerliliğini ortaya çıkarmak amacıyla Geertz'in bazı yapıtları göstergebilimsel bir izlence dahilinde, gösterge eleştirisinin çözümleme araçlarıyla değerlendirilmektedir. Betimsel, bilgikuramsal ve yöntembilimsel düzeyde Geertz'in anlam evrenine bakıldığında onun antropolojik yaklaşımının edebiyat, felsefe ve antropoloji söyleminin arakesitinde yapılan bir etkinlik olduğu söylenebilir. Bu etkinlik temsil ve iletişim sorunları ile yakından ilgilenir. Geertz bu sonardan ontoloji (gerçekliği kuran şey), epistemoloji (o gerçekliği nasıl bildiğimiz) ve antropoloji (böyle bir bilginin formel yapılanması) gibi temel sorunlardan ayn düşünmez. Bu nedenle antropolojinin bilgi oluşturma süreçleri ve toplama araçlannın ne olduğu sorunsallan ve ne yaptığı gibi sorunlan aynştırmaya çalışır. Geertz'in antropolojik tasanmının mantığı parçalılıklaraIll dayalıdır, ele aldığı soruna ilişkin en uygun değerlendirme araçlarını bu parçalılıklardan bulup çıkarır. Örneğin bir çalışmasında simgeci ve yorumcu bir yaklaşımla kültürü ele alırken, diğerinde yazınsala ve bir ölçüde de göstergebilimsel bir yaklaşımla antropologların ürettikleri metinleri değerlendirir. Büyüteç altına aldığı sorunları ele alış tarzı ve öneriler bir yapbozun parçalan gibi düzensiz, şekilsiz bir görünüm sergiler. Yapıtlarına metiniçi ve metinlerarası düzeyde bakıldığında bu şekilsiz parçalar bütünleşir; yapbozun tamamlanması sonucunda çıkan görünümde olduğu gibi anlamlı bir bütünlüğe ulaşılır. Bu yaklaşımın bir sonucu olarak Geertz'in elli yıllık antropolojik serüveninin parçalan bütünlere bağlamakla geçtiği söylenebilir. Bu süreçte antropoloji, edebiyat ve felsefenin arakesitinde ortaya çıkan alanda antropologun yazma etkinliği sık sık vurgulanır. Bu alanda kendine özgü bir üslûp ve söylem oluşturan metinlerinin içsel yapısı onların hem bir bütün hem de bağımsız metinler olarak kabul edilmesini kolaylaştınr. Bu durum onun metinlerini hem bağımsız bir bölüm olarak okunduklannda hem de bir bütün olarak metin çözümlemesine elverişli hale getirir. Geertz kendine özgü üslûbu, betimlemeleri, sesbenzeşmeleri, çokanlamlı kinayeleri, eğretilemeleri ve adaktarmalanyla yüklü metinler üretir. Bu yönüyle 'söylem kaşifi' tanımlamasını haketmektedir.
Özet (Çeviri)
IV SUMMARY Having dawned in the beginning of the 19th century with the claim of being a unique science, anthropology has been confronted with epistemological and methodological criticism and self-scrutiny for the last three decades. Clifford Geertz, who is one of the most leading anthropologists for this process of criticism and self- scrutiny, has been both acclaimed for his remarkable criticism and accused of having not given valid and effective response to his own acute criticism. In addition having been accused on a charge of instigating postmodernist criticism, he has been blamed for the current crisis in the discipline. Still, the discourse he has initiated and the methods he has suggested have assured him a central position in anthropology. This study comes out of the need for analysing his components of meaning sphere, as he was a prominent figure of the anthropological discourse. This study asserts that Geertzian anthropology, which has a flexible structure preserving its relativist and interpretive core, takes a renovating and sometimes reiterating route in a swaying movement among various trends in the discipline such as symbolic interpretative, structuralist and literary anthropology. With this quality it remains a draft at least for now. As far as his meaning sphere concerned on descriptive, epistemological and methodological level, it can be said that his anthropological approach is an activity that takes place in the intersection of anthropology, philosophy, and literature. So this activity cannot be detached from the problems of representation and communication. Geertz takes these problems within the domain of ontology (that makes up the reality), epistemology (how we know that reality) and anthropology (the related field). His anthropological representation is based on dispersions and partialities. He tries to discover the most effective means of evaluation. The logic of this process is like a confluence process of this dispersions and partialities. He puts them together to make a complete whole as if they were the irregular pieces of a puzzle. It can be saidGeertz's fifty years of anthropological journey has been binding the fragmentary patterns of culture together. In this design, the action and activity of writing attributed to che anthropologist is always stressed. The internal structure of his texts enables them to be handled as a totality and partiality. This quality makes his texts convenient for textual analysis of semiotics. His text saturated with descriptions, metaphors, metonyms, multimeaningful words, allusions and alliterations reinforce his unique style and this genuine style ensures him to be named as 'the founder of discursivity' in anthropology.
Benzer Tezler
- Kurgu Bedenler, çözünen kimlikler: John von Düffel'in Ego ve Marlene Streeruwitz'in Entfernung. romanları üzerinden 21. yüzyıl eşiğinde neoliberal özne temsilleri
Constructed Bodies, Dissolving Identities: Representations of Neoliberal Subjectivities at the Threshold of the Millenium in John von Düffel's Ego and Marlene Streeruwitz's Entfernung.
NÜKHET POLAT
Doktora
Türkçe
2023
Alman Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiAlman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HATİCE ŞEBNEM SUNAR
- Ara Güler ve Henri Cartier-Bresson fotoğrafları üzerinden İstanbul ve Paris kentlerinin Modernite incelemesi
Moernity Analysis Of Istanbul and Paris Cities Through Ara Güler and Henri Cartier-Bresson
PINAR ACAR TURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Sahne ve Görüntü SanatlarıMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SAVAŞ ÇAĞLAYAN
- Çağdaş seramik sanatında simgesel anlatımlar
Symbolic expressions in contemporary ceramic art
AYŞE CANBOLAT
- Yazınsal bir tür olarak öykünün çevre duyarlılığına etkisi
The Effect of story as a kind of literary on environmental sensilibity
OĞUZ ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitim Programları ve Öğretimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEDAT SEVER
- Antonio Buero Vallejo'nun oyunlarında simgesel ögeler
Symbolic elements in Antonio Boero Vallejo's plays elementos simbolicos en las obras de Antonio Buero Vallejo
AYFER TEKER
Doktora
Türkçe
1997
Batı Dilleri ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YILDIZ CANPOLAT