Kamuda ve özel sektörde örgütsel adalet algısı ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişkiler
The Relations between perceptions of organizational justice and organizational commitment in the public and private sectors
- Tez No: 144087
- Danışmanlar: DOÇ.DR. DENİZ ŞAHİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2004
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 160
Özet
11 ÖZET Bu araştırmada, çalışanların iş yerindeki adalet algılarına odaklanan örgütsel adalet ile çalışanların örgüt-çalışan ilişkisinin sürdürülmesiyle ilgili değerlendirmelerini yansıtan örgütsel bağlılık çok boyutlu bir yapı içinde incelenmiştir. Temel amaç, cinsiyet, çalışılan sektör, medeni durum ve kurumda çalışma süresinin yanı sıra, örgütsel adaletin dört boyutunu aynı anda ele alarak adalete ilişkin algıların, örgütsel bağlılığı yordamadaki gücüne bakmaktır. Bağlılığın duygusal bağlılık bileşeni, kurum ile çalışanın kimlik ve amaçlarının özdeş hale gelmesini yansıtırken, devamlılık bağlılığı kurumun sağladığı ve ayrılma durumunda yitirilecek faydaların, kuruma yapılan yatırımların hesaplanmasına dayanan bileşendir. Normatif bağlılık ise, işten ayrılmak konusundaki sosyal normlar ve kurumun kendisine yapmış olduğu çeşitli yatırımlardan dolayı çalışanın kendini kuruma karşı manevi yükümlülük altında hissetmesi ile ilgilidir. İlk olarak, Colquitt'in (2001), dört adalet boyutunu aynı anda ölçmek üzere geliştirdiği ölçeğin Türkçe'ye uyarlamasının yapıldığı ve 100 deneğin katıldığı bir ön çalışma gerçekleştirilmiştir. Adalete ilişkin bu dört boyut, bölüşümsel adalet, işlemsel adalet ve etkileşimsel adaletin iki yönü olan kişilerarası ve bilgisel adaletten oluşmaktadır. Adalet algılarına ilişkin Batıda görgül destek görmüş dört faktörlü yapı hem ön hem de asıl çalışma kapsamında smanmıştır. Geçerlik çalışması sonuçları, adaletin sosyal belirleyicisi olan etkileşimsel adalete ilişkin algılann kişilerarası ve bilgisel adalet olarak ikiye ayrışmadığını ortaya koymuştur. Bu şekilde, işlemsel, bölüşümsel ve etkileşimsel adaletten oluşan üç faktörlü bir yapı gözlenmiştir. Asıl çalışma, Ankara ilinde kamuya ve özel sektöre ait iş yerlerinde yönetici kadroları dışında çalışan 260 denek üzerinde yürütülmüştür. Demografik Bilgi Formu ile birlikte Adalet Ölçeği ve Wasti (1999) tarafından Türkçe'ye uyarlanmış olan Bağlılık Ölçeği katılımcılara, araştırmacı tarafından gerekli açıklamalar yapılarak uygulanmıştır. Ölçekler seçkisiz olarak farklı sırada zımbalanmış biçimde dağıtılmıştır. Cevaplayıcılardan isim belirtmemeleri istenmiştir. Anketlere numara verilmiş ve takipleri bu şekilde yapılmıştır.Ill Yürütülen Aşamalı Çoklu Regresyon Analizleri, genel örgütsel bağlılığı yordamada katkısı olan değişkenlerin sırasıyla, bölüşümsel adalet algısı, etkileşimsel adalet algısı, sektör ve kurumda çalışma süresi olduğuna işaret etmiştir. Yordanan değişken bileşenleri bazında ele alındığı ise, duygusal bağlılığı yordamada ilk sırada etkileşimsel adalet algısı yer almış onu sırasıyla, sektör ve bölüşümsel adalet algısı takip etmiştir. Devamlılık bağlılığını yordamada ise, bölüşümsel adalet algısı ilk sırada yer almış, onu çalışanca kuruma yapılan bir tür yatırım olan, kurumda çalışma süresi takip etmiştir. Normatif bağlılığı yordayan değişkenler ise sırasıyla, bölüşümsel adalet algısı, etkileşimsel adalet algısı, sektör ve işlemsel adalet algısı olarak karşımıza çıkmıştır. Duygusal ve normatif bağlılığın ve bunun doğal yansıması olarak genel örgütsel bağlılığın yordanmasında katkısı olan sektör değişkeni, yordanan değişkenle negatif yönde ilişki gösteren tek değişkendir. Buna göre, çalışanların genel örgütsel bağlılıkları (bileşenler bazında bakıldığında, duygusal ve normatif bağlılıkları) özel sektörde kamuda olduğundan daha fazladır. Örgütsel adalet algısı ve bağlılıkta cinsiyet, sektör ve medeni duruma göre değişim olup olmadığına ilişkin MANOVA uygulamalarını izleyen F testleri sonuçları, genel örgütsel adalet algısı üzerinde cinsiyet x sektör x medeni durum üçlü ortak etkisini ortaya koymuştur. Genel örgütsel bağlılık üzerinde, sektör temel etkisi ve cinsiyet x medeni durum ortak etkisi anlamlıdır. Sektör temel etkisine ilişkin bulgular, regresyon analizinde gözlenene paralel olarak, özel sektörde çalışanların duygusal, normatif ve genel örgütsel bağlılıklarının, kamuda çalışanlardan daha fazla olduğunu göstermiştir. Analizlerin en ilginç sonuçlarından biri, medeni durumun kadın ve erkeklerin örgütsel adalet algıları ve bağlılıkları üzerinde birbirinin tersi yönde etkileri olabildiği, üçlü ortak etkiler söz konusu olduğunda bunda sektör değişkeninin de belirleyici olabildiğidir. Bu ve benzeri pek çok anlamlı bulgu ve regresyon analizi sonuçlan, potansiyel etkenler ve diğer ülkelerde yapılan çalışmaların sonuçları çerçevesinde tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
IV ABSTRACT The present study explored the relationship between organizational justice and organizational commitment. The main objective of the study was to examine the predictive power of the four dimensions of organizational justice as well as the demographic variables simultaneously included on the evaluation of organizational commitment. While affective commitment reflects the degree to which employees identify with the company and make the goals of the company their own, continuance commitment component focuses on calculation of the sidebets accumulated but to be lost when left the organization as well as the investments made for that organization. However, normative component reflects commitment due to generalized social norms on change of employment and to the receipt of various benefits from the organization that create within the employee a sense of obligation to reciprocate. In the first phase, a pilot study was conducted with 100 participants to test the construct validity and the reliability of the Turkish translation of the scale developed by Colquitt (2001) measuring simultaneously the four dimensions of organizational justice. These four dimensions of justice are comprised of distributive justice, procedural justice, interpersonal justice and informational justice. The last two dimensions represent the two different facets of interactional justice. Regarding justice perceptions, the four-factor structure approach supported empirically in the Western countries, was examined both under the pilot and the main studies. The results revealed that the perceptions regarding interactional justice, which has been the social indicator of justice, were available under one dimension (interactional justice) without being seperated as interpersonal and informational justice. Hence, the three factor based structure (distributive, procedural and interactional justice) was observed. The main study was conducted with 260 participants working in the private and public sectors, excluding the employees in the superior administrative positions. The Demographic Information Form along with the Justice Scale and theCommitment Scale adapted to Turkish by Wasti (1999) was administered to the participants by making the necessary explanations. Stepwise Multiple Regression Analysis indicated that the major variables predicting organizational commitment were perception of distributive justice, perception of interactional justice, sector and years within the organization respectively. Perception of interactional justice was the principle variable in predicting affective commitment which was respectively followed by sector and perception of distributive justice. In the prediction of continuance commitment, perception of distributive justice had been at the first rank, which was followed by years within the organization, a kind of investment made by the employee to the organization. The variables predicting normative commitment were perception of distributive justice, perception of interactional justice, sector and perception of procedural justice respectively. Sector also emerged as a significant predictive variable. Hence the results implied that organizational commitment of the employees working in the private sector seemed to be higher when compared to the ones in the public sector. Univariate F tests following MANOVA conducted to explore the effects of the demographic variables in relation to perception of organizational justice and commitment revealed a significant three way interaction effect of sex x sector x marital status on perception of organizational justice. On the other hand, the main effect of sector and interaction effect of sex x marital status were significant on organizational commitment. The finding pertaining to the main effect of sector indicated that organizational commitment of those working in the private sector was higher than that of those working in the public sector in terms of both affective and normative commitment.
Benzer Tezler
- Diş hekimliğinde örgütsel stresin kamu ve özel sağlık kurumları açısından incelenmesi:Denizli ili örneği
Organizational stress in dentistry from the perspective of public and private investigation agency :An example in Denizli
BEKİR SAYGILI
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Sağlık Kurumları YönetimiBeykent Üniversitesiİşletme Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ALİ SAYGILI
- Algılanan örgütsel politika ile pozitif psikolojik sermayenin iş tatmini, işten ayrılma niyeti ve örgütsel sessizlik üzerine etkisi: Afyonkarahisar örneği
The effect of perceived organizational politics and positive psychological capital on job satisfaction, intention to leave and organizational silence: The sample of Afyonkarahisar province
ÜMİT ŞEVİK
- Hastane örgütlenmesinde organizasyon şemasının önemi ve kullanımı
The importance and usage of organization chart in hospital organization
SALİM YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Hastanelerİstanbul ÜniversitesiHastane ve Sağlık Kuruluşlarında Yönetim Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SELMA SÖYÜK
- Örgütlerde iş görenlerin sosyal kaytarma algısı ile işten ayrılma niyetinde örgüt kültürünün aracılık rolü
The intermediate role of organizational culture in the perception of social laughing and the intention to left employment in organizations
HÜSEYİN ÖZKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
İşletmeAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiRekreasyon Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ERCAN YAVUZ
- Örgütlerde yaratıcılığın gelişimi sürecinde personel güçlendirme ve örgütsel desteğin rolü
The role of employee empowerment and organizational support in the development process of creativity in the organizations
HARUN ÜNAL