Geri Dön

Edebi metinlereden alınan Türkçe deyimlerinin Rusçaya çeviri sorunları

Problems of translation of Turkish Idioms taken from the original text into Russian language

  1. Tez No: 146579
  2. Yazar: MUSTAFA YAŞAR
  3. Danışmanlar: ÖĞR. GÖR. SEVİNÇ ÜÇGÜL
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Batı Dilleri ve Edebiyatı, Dilbilim, Mütercim-Tercümanlık, Western Linguistics and Literature, Linguistics, Translation and Interpretation
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2004
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Erciyes Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Rus Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 125

Özet

Türkçe'den Rusçaya çevrilen edebi metinlerdeki deyimlerin durumu inceleyen çalışmamızda Aziz Nesin'in Rusça'ya çevrilen (39 öykü) eserlerinden yararlanılmıştır. İlk olarak Aziz Nesin'in inceleme kapsamına aldığımız 39 öyküsündeki deyimleri seçtik. Çeşitli deyimler sözlüklerinden (Türkçe ve Rusçadaki) yararlanarak bu deyimler hem ayrılıkta, hem de bulunduğu cümle içindeki anlamları bakımından gözden geçirilmiştir. Elde edilen sonuçlarla karşılaştırma yöntemi izlenmiş ve bu deyimlerin Rusçaya çeviriye nasıl yansıtıldığı ve anlamsal ve yapısal olarak ne gibi değişikliklere uğratıldığı tespit edilmiştir. İncelenme sonucunda elde ettiğimiz 580 deyimi aşağıdaki guruplara ayırdık: 1. Metinde deyim veya açıklama şeklinde çevrilen deyimler (373 adet) 2. Metinde çevrilmeyen veya tek kelimeyle çevrilen deyimler (207 adet) Tez çalışmamız bu gruplardan 2. grubu, yani“Çevrilmeyen ve tek kelimeyle çevrilmiş karşılıksız deyimler”i kapsamaktadır. Çalışmamızda elde ettiğimiz istatistiklerden yola çıkarak aşağıdaki altbaşlık üzerinde durduk. 1. Çevirisi olmayan (boş bırakılan) karşılıksız deyimler (70 adet);. Çevirisinde boş bırakılan ve Rusça'da da karşılığı olmayan deyimler (5 adet). Çevirisinde hem deyim, hem de deyimin bulunduğu cümlenin çevrilmediği, fakat Rusça'da karşılığı olan deyimler (12 adet). Çevirisinde boş bırakılan, fakat Rusça'da karşılığı olan deyimler (48 adet)IV. Çevirisinde yeri doldurulan, fakat orijinalindeki anlamıyla uyuşmayan (yanlış çevrilen), ama Rusça'da karşılığı olan deyimler (5 adet). 2. Tek kelimeyle çevrilen karşılıksız deyimler (137 adet).. Rusça'da deyim olarak karşılığı olmayan fakat tek kelimeyle çevrilen deyimler (20 adet). Tek kelimeyle çevrilen, fakat Rusça'da deyim olarak karşılığı olan veya orijinalindeki düşünceyi daha net ileten kelimelerin kullanılabileceği deyimler (117 adet). Tez çalışmamızda elde ettiğimiz veriler üzerindeki titiz çalışma sonucunda aşağıdaki sonuca vardık: İnceleme kapsamına aldığımız A. Nesin' in Türkçeden Rusçaya çevrilmiş öykülerinde tam tamına 207 adet deyim göz ardı edilmiştir. İncelememiz bu deyimlerden sadece 5 tanesinin Rusça'da karşılığı bulunmadığını, geriye kalan 202 deyimin karşılığının olduğunu göstermektedir. 1. Deyimler 2. Rusça Türkçe Deyimler 3. Deyimlerin Çeviri Sorunu

Özet (Çeviri)

Our research work on idioms was carried out on a material of 39 Aziz Nesin's stories translation from Turkish into Russian. To begin research we have found idioms in Aziz Nesin's stories. Meanings of idioms, considered as either separate units or within the text, were determined by means of Russian and Turkish dictionaries. A method of comparison was used during the research. The received results became a basis for conclusions, concerning ways of translating idioms into Russian and changes to which the structures and senses of idioms were subjected. At the end of research we have divided 580 idioms into 2 groups: 1. The idioms (373) translated by means of equivalent phrases or explaining the meanings of them; 2. The idioms (207) translated by means of one word or not translated. The further research work was carried on the second group of idioms, translated by means of one word or not translated, which were subjected to the following classification: 1. idioms having no equivalents in Russian language and left without translation (70 examples);. idioms having no equivalents and left without translation (5 examples);. idioms having equivalents in Russian and sentences they were used in which were left without translation (12 examples);. idioms having equivalents, but left without translation (48 examples);. wrongly translated or when translated differently explained idioms, having equivalents in Russian (5 examples);VI 2. idioms having no equivalents and translated by the means of one word (137 examples);. idioms having equivalents and translated by the means of one word (20 examples);. idioms having equivalents but translated by the means of one word or idioms translation of which is possible to be done in a clearer way (117 examples). The results of our research has formed a basis for the following conclusion: in process of Aziz Nesin's stories translation from Turkish language into Russian the necessary attention was not given to 207 idioms, 202 of which, as the research has shown, have the equivalents in Russian; the other 5 examples have no equivalents. 1. idioms 2. Russian Turkish idioms 3. Problems of Translation of Idioms

Benzer Tezler

  1. Bertolt Brecht'in tiyatro metinlerinin Türkçeye aktarılışında deyim aktarmalarından kaynaklanan sorunlar ve bu sorunların dil öğretimindeki yansımaları

    Die übersetzungsschwierigkeiten von dramen Bertolt Brechts

    APDULLAH AKTAY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    Eğitim ve ÖğretimGazi Üniversitesi

    Yabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ALTAN ALPEREN

  2. Farsça emsâl sözlüklerindeki çok anlamlı kelimeler ve Muhammed Necîb'in Lügat-i Tedkîkât-i Fürsiyye-yi Necîb'i (Metin-inceleme)

    Multi-meaningful words in persian idiom dictionaries and Muhammed Necîb's Lügat-i Tedkîkat-i Fürsiyye-yi Necîb (Examination-text)

    ZEYNEP KAYAPINAR

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MÜCAHİT KAÇAR

  3. Türkiye Türkçesinde yapım eklerinin işlevleri

    The functions of derivational affixes in Turkish

    EMİNE BİRSİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    DilbilimSiirt Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ŞAHAP BULAK

  4. Edebi metinlerden tiyatroya yapılan uyarlamaların 2000-2020 arasında İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları'nda sahnelenen örnek oyunlar üzerinden incelenmesi

    Examination of adaptations from literature texts to the theater through example games performed in İstanbul Metropolitan Municipality City Theaters between 2000-2020

    CANER DEMİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Güzel Sanatlarİstanbul Aydın Üniversitesi

    Drama ve Oyunculuk Ana Sanat Dalı

    DOÇ. NAZIM UĞUR ÖZÜAYDIN

  5. Sabahattin Ali öykülerinin çocuk edebiyatı ilkeleri ve Türkçe eğitimi açısından incelenmesi

    The analysis of Sabahattin Ali stories in terms of children's literature principles and Turkish education

    HASAN TARHAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Eğitim ve ÖğretimSiirt Üniversitesi

    Sosyal Bilimler ve Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. REZAN KARAKAŞ