Kültürlerarası aktarımda dil ve çeviri olgusuna bakış-bir metin alt türü olarak patent metinlerinin Türkçede oluşum serüveni
View on the phenomena of language and translation in the process of interculturel transfer-the formation of patent specifications as a text type in Turkish
- Tez No: 146768
- Danışmanlar: PROF. DR. TURGAY KURULTAY
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Mütercim-Tercümanlık, Linguistics, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2004
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Alman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 299
Özet
Osmanlı İmparatorluğu' nda Batı kültürüne doğru Tanzimat döneminde başlayan açılımda ve bu açılımı sürdüren ve Batı uygarlığına eklemlenmeyi bir hedef olarak benimseyen Türkiye Cumhuriyeti'nde çeviri, edebiyat, kültür, hukuk, teknoloji gibi alanlarda başlıca aktarım aracı olmuştur ve olmaya devam etmektedir. Bu tezin amacı kültürlerarası aktarımda çeviri ve dil olgularının kurucu rolünü kuşatıcı bir bakış açısıyla değerlendirmek ve özelde çeviri, genelde dilin, kültürel ve toplumsal bağlamdan bağımsız ele alınamayacağını göstermektir. Tezin tartışmasını somutlaştırmak amacıyla çevirinin alıcı bir kültürde metin alt türünün oluşumundaki rolü, üçüncü bölümde tartışılan Çoğuldizge kuramının 'kültürel repertuvar' kavramının kılavuzluğunda irdelenmiş ve bu amaç doğrultusunda Batı uygarlığı ve hukuk sisteminden aktarılan Patent Sistemi çerçevesinde, patent metinlerinden oluşan bir bütünce seçilmiştir. Patent metinlerinin nasıl bir çerçevede iletişime girdiklerini göstermek amacıyla Patent Hukukunun Batı düşünce tarihindeki gelişimi ve günümüzdeki uygulaması açıklandıktan sonra, bu tezde benimsenen metin ve metin alt türü kavrayıştan ışığında bütüncede yer alan metinler betimleyici bir çalışmada incelenmiştir. Betimleyici çalışma sonucunda aktarımın kaynağı Batı kültürünün tersine, Türkçede bir metin alt türü olarak patent metninin oluşmadığı görülmüştür ve tartışmanın kültürel repertuvar kavramının ötesinde daha bütünlüklü bir çerçeve elde etmek amacıyla kültürel tahakküm ve Türkiye'nin modernleşme tutumu eksenine getirilmesi gerektiği gösterilmiştir.
Özet (Çeviri)
Translation has been a major means for transfer in fields like literature and culture as well as law and technology since the Tanzimat period during the Ottoman Empire and continues to be since the foundation of the Turkish Republic. The aim of the present thesis is to provide a holistic evaluation of the constructive role played by phenomena like translation and language in this transfer by showing that these phenomena can not be properly evaluated beyond the social cultural context. To this effect, the constructive role of translation in the formation of a text type transferred from a source culture to a target culture will be discussed with reference to the notion of 'cultural repertoire' provided by Polysystem Theory. The descriptive study conducted to this aim will focus on a corpus of patent specifications, since the Patent Law has been transferred to the Otoman Empire as well as to the Turkish Republic from the West. The thesis will, therefore, firstly introduce the development of the notion of patent protection in the History of Western Civilization and will provide insight into modern Patent Law in order to illustrate the context patent specifications are operating within. The descriptive study provided the outcome, that patent specification as a text type has not been formed in the Turkish target culture. The reasons for this lack of formation are discussed with reference to the notion of cultural repertoire whereby the shortcomings of same are illustrated. Finally, the thesis shows that the discussion needs to refer to issues like cultural domination and the relation between Turkey as a target culture and Western Modernity in order to assess comprehensively the role of translation and language in this transfer. in
Benzer Tezler
- Betimleyici çeviribilim araştırmalarında yeni açılımlara doğru: Reşat Nuri Güntekin'in diliçi ve dillerarası çeviri eylemlerindeki çeşitliliğin kavramsallaştırılması
Toward new insights into research in descriptive translation studies: Conceptualizing diversity in Reşat Nuri Güntekin's intralingual and interlingual translational actions
MUHAMMED BAYDERE
Doktora
Türkçe
2021
Mütercim-TercümanlıkYıldız Teknik ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE BANU KARADAĞ
- Altyazı çevirilerinde kültürel öğelerin aktarımı ve çeviri sorunları
Transfer of culture-specific elements in subtitles and translation problems
MELTEM DAMAR YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Mütercim-Tercümanlıkİstanbul ÜniversitesiÇeviribilim Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. TURGUT GÜMÜŞOĞLU
- Topkapı Sarayı Müzesi örneğinde turizm çevirileri incelemesi
The analysis of tourizm translation in the exampla of Topkapı Palace Museum
TİBET ELMALIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Mütercim-Tercümanlıkİstanbul Okan ÜniversitesiÇeviribilim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ A. NURSEN DURDAĞI
- Çeviri bağlamında Anadolu'ya özgü anonim eserlerin metinlerarası kavramlar ve yöntemlerle incelenmesi
Analyzing Anatolian anonymous music with notions and methods of intertextuality within the context of translation
PINAR TEKİN
Doktora
Türkçe
2022
Batı Dilleri ve EdebiyatıYıldız Teknik ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FÜSUN ATASEVEN
- Fantastik filmlerde büyüsel ve gerçeküstü kavramların Türkçeye aktarımı: 'Harry Potter ve Ölüm Yadigarları' örneği
The transmission of magical and surrealistic concepts to Turkish in fantastic movies: 'Harry Potter and Deathly Hallows' sample
ELİF GÜLÇİN YAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Radyo-Televizyonİstanbul ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEŞE KARS