Geri Dön

Dil devrimi sonrası Türkiye Türkçesine giren Türkçe kelimelerin söz varlığına etkileri

Effects of Turkish words entering Turkey Turkish to statement existence after language reform

PDF İndir

  1. Tez No: 218950
  2. Yazar: ALİ ÖZGÜN ÖZTÜRK
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ÇETİN PEKACAR
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2008
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Gazi Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Edebiyatı Bölümü
  12. Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 655

Özet

1932'de uygulamaya konan dil devrimiyle dilde sadeleşme hareketi başlatılmış, Türkiye Türkçesindeki yabancı kökenli kelimelerin yerine yeni kelimeler önerilmiş ve bu süreç, dilin söz varlığını önemli ölçüde etkilemiştir. Yeni önerilen kelimelerden bir kısmı dilde tutunduğu gibi, yüzyıllardır kullanılan kelimelerin bir kısmı da kullanımdan düşüp unutulmuşlar ya da kullanımları azalmıştır.Bu çalışmada dil devriminin Türkçenin söz varlığına etkileri, 1935 yılında yayımlanan Türkçeden Osmanlıcaya ve Osmanlıcadan Türkçeye Cep Kılavuzları kapsamında incelenmiştir.Çalışma, Türkçeden Osmanlıcaya Cep Kılavuzu'nda eski kelimelere karşılık önerilen 8753 kelimeye dayanılarak yapılmıştır. Söz konusu 8753 kelimeden, TDK Türkçe Sözlük'ün 2005 baskısında yer alarak günümüze ulaşan 1180'i incelenmiştir. Günümüze ulaşmayan diğer kelimelerin, söz varlığına etkisi olmadığı varsayımından hareket edilerek böyle bir sınırlama yapılmıştır. Dil Devriminden önce Türkçenin söz varlığında bulunan kelimeler de inceleme dışı tutulmuştur. Bu kelimeler, Dil Devriminden önce yayımlanan Kamusu Türkî (Şemseddin Samî, 1900) ve Yeni Türkçe Lügat (Ali Seydi, 1929-1930) adlı eserlerden tespit edilmiştir.Araştırmaya konu olan kelimeler; TDK Türkçe Sözlük'teki anlamları; yeni türetmelerde kullanılmaları; birleşik kelime, kalıp söz, deyim, atasözü gibi söz öbekleri oluşturmaları, bunlarda yer almaları ve kullanım sıklıkları bakımlarından karşılaştırmalı olarak incelenmiştir.

Özet (Çeviri)

With the language reform initiated in 1932, the simplification movement was given a start in the language and new words were proposed for foreign words, a process which effected Turkish vocabulary significantly. Some of the proposed words have survived, whereas many of the old words which had been in use throughout the centuries have either disappeared or lost their popularity.This study aims to analyze the effects of language reform on Turkish vocabulary by investigating ?Cep Kılavuzları [Pocket Guides]? 1180 published in 1935; which were small dictionary-like guides from Turkish to Ottoman Turkish-from Ottoman Turkish to Turkish.The study dwells upon the analysis of 8753 new words which were proposed for old Ottoman Turkish words in Türkçeden Osmanlıcaya Cep Kılavuzu. Among those words, we have studied only 1180 ones which can be found in Turkish Dictionary published by Turkish Language Society [TDK] in 2005. This limitation bases upon the assumption that the words which have disappeared in the language have no effect on Turkish vocabulary. The words which existed in the vocabulary before the Language Reform were also excluded. These were identified by investigating ?Kamus-ı Türki? (by Şemseddin Sami, 1900) and ?Yeni Türkçe Lügat, by Ali Seydi, 1929-1930,? both were published before the Language Reform.The word which are subject to this study were comparatively studied in terms of their meanings in TDK Türkçe Sözlük, their use in derivation, joint words, expressions, idioms, and proverbs.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    681059

    Türkçe ve Türk kültürü ders programı kazanımları ile Felemenkçe ders programı kazanımlarının incelenmesi ve değerlendirilmesi

    Examining and evaluation Turkish culture curriculum outcomes and dutch course curriculum outcomes

    TUĞBA DENİZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Eğitim ve ÖğretimGazi Üniversitesi

    Türkçe ve Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FATMA AÇIK

  2. Tez No

    613930

    XIX. yüzyılın başından XX. yüzyılın ilk yıllarına kadar kırgızistan'daki Tatarların sosyal hayatı ve kültürü

    XIX кылымдын башынан XX кылымдын башына чейин кыргызстандагы татарлардын социалдык абалы жана маданияты

    YANA SITDIKOVA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    TarihKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. REMZİ ATAOĞLU

  3. Tez No

    204354

    İran iç politikasında Azerbaycan Türkleri (1906-2006)

    Azerbaijani Turks in domestic politics of İran (1906-2006)

    OSMAN EROL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    Siyasal BilimlerKocaeli Üniversitesi

    Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. BEKİR GÜNAY

  4. Tez No

    188390

    Matbaanın bulunuşundan bu yana Batıda ve 1970 sonrası Türkiye'de grafik tasarımda tipografik dil

    Typographic language in graphic design in the West since the Gutenberg's invention of printing technology and in Turkey after the 1970s

    BURCU DÜNDAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2005

    Güzel SanatlarMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

    Grafik Ana Sanat Dalı

    ÖĞR.GÖR. BÜLENT ERKMEN

  5. Tez No

    335857

    Türkiye'de iç göçler, ayrışma olgusu ve toplumsal bütünleşme odaklı yerinde dönüşüm

    Segregation in society due to internal migration in Turkey and the in-place urban transformation based on social integration

    H. DUYGU ODACIOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    Sosyolojiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Disiplinlerarası Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. CENGİZ GİRİTLİOĞLU

Geri Dön