Servis şoförlerinin trafikteki tutum ve davranışları ile psikolojik durumlarının trafik kazaları üzerine etkisinin incelenmesi
Examination of the effects of service drivers behaviours and attitudes and psychological situations on the traffic accidents
- Tez No: 225680
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. F.NUR AKSAKAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Trafik, Traffic
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2008
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kazaların Demografisi ve Epidemiyolojisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 166
Özet
Bu araştırma, servis şoförlerinin trafikteki tutum ve davranışları ile davranışlarını etkilediği düşünülen psikolojik durumlarının trafik kazaları üzerine etkisini incelemek amacıyla, Ankara'da bir eğitim hastanesinde görev yapan personeli taşıyan, özel bir şirketin 67 servis şoförü üzerine yapılmış, kesitsel tipte bir araştırmadır. Araştırmanın verilerini toplamak amacıyla, Derogatis ve arkadaşları tarafından geliştirilen SCL?90-R olarak bilinen Ruhsal Belirti Tarama Listesi ve sürücülerin, sosyo-demografik, sağlık, ekonomik özelliklerine, trafikteki tutum ve davranışlarına, trafik kurallarına bakış açılarına, trafik cezası alma durumlarına, trafik kazası yapma sıklıklarına, iş memnuniyetlerine ve en son yaptıkları trafik kazalarının zamanına, nedenine, türüne, oluşan zararın nasıl karşılandığına, yaralanan vücut bölümüne, sürücü kursları haricinde, trafik eğitimi alma durumlarına yönelik 64 sorunun yer aldığı bir anket formu kullanılmıştırYüksekokul/üniversite mezunlarında ve 53+ yaş grubundaki şoförlerde kaza sıklığı yüksek bulunmuş olup, trafik eğitimi alanlarda kaza geçirme sıklığı %66.7' dir. Trafik bilgilerini edinme durumlarında ilk sırayı kendi kendine araştırma (%47.9) alırken, en az sıklıkla medya (%6.0) almaktadır. %61.2' si trafik cezalarının caydırıcı özelliği olduğunu ifade etmiş olup, caydırıcılık nedeni olarak da ehliyete el konulmasını(%43.9) ilk sırada göstermişlerdir. %44.8' i yapılan trafik kontrollerinde, trafik polislerinin en çok evraklarını kontrol ettiğini söylemiştir. Araçlarını hareket ettirmeden önce, sadece %31.4' ü herşeyi kontrol ettiklerini belirtmişlerdir. %4.5' i araçlarına düzenli bakım yaptırmadığını, %25.4 `ü araçlarını arızalanınca bakıma götürdüklerini söylemişlerdir. Araçta mutlaka bulunması gereken en önemli malzeme olarak da, %82.2 sıklıkla yedek lastiği göstermişlerdir. İlkyardım uygulaması yapma konusunda, sadece%12.0'ı kendilerini yeterli görmektedirler. Emniyet kemerini kullanmayanlarda kaza geçirme sıklığı %47.2 olarak saptanmıştır. %49.3' ü emniyet kemeri kullanımının her zaman gerekli olmadığını belirtmekle birlikte, emniyet kemerini her zaman gerekli bulmadığı durum olarak ilk sırada, düşük hızla seyir halini (%51.5) ifade etmişlerdir. Emniyet kemerinin gereksiz olduğunu düşünmelerindeki etken olarak ise; % 39.4' ü ?kaza durumunda çarpma etkisini azaltabilecek güçteyim, direksiyonu ya da kapı kolunu tutarım? cevabını vermişlerdir. %62.7' si kırmızı ışıkta geçmekte olup, kırmızı ışıkta geçenlerde kaza geçirme sıklığı %47.6' dır. %74.6' sı trafikte iken cep telefonuyla konuştuğunu ifade ederken, %60.0' ı cep telefonuyla konuşma esnasında dikkatlerinin dağıldığını belirtmişlerdir. %50.8' i hız sınırını aştığını söylemiştir. Türkiye'deki trafik kazalarının nedeni olarak ilk sırada yorgun ve uykusuz araç kullanmayı (%29.8) göstermişlerdir. Eylül, Ekim ve Aralık aylarında(%13.3' lük sıklıklarla),ve pazartesi günleri en çok trafik kazası yapmışlardır. En son yaptıkları trafik kazasında %50.0' si kendilerinden kaynaklanan bir etken olmadığını söylerken, %13.3' ü yorgunluğun, %10.0' ı uykusuzluğun etken olduğunu söylemişlerdir. 54 kişi şimdiye kadar olan zaman süreci içinde en az 1 kere trafik cezası aldıklarını belirtirken, son 1 yıllık zaman süreci içinde trafik cezası alan şoför sayısının 33 kişi olduğu saptanmıştır. Şimdiye kadar olan zaman süreci içinde trafik cezası alan şoförlerin %7.4' ünün 6 kez, son 1 yılda trafik cezası alanların %6.1' inin 2 kez trafik cezası aldığı saptanmıştır. Şimdiye kadar olan zaman süreci içinde trafik cezası alanlarda, kaza geçirme sıklığı %53.7 iken, son 1 yılda trafik cezası alanlarda %57.6 olarak belirlenmiştir. Son 1 yılda trafik cezası alanlarda kaza geçirme sıklığı % 24.2 olarak saptanmıştır. SCLR?90 Ruhsal Belirti Tarama Listesinde hesaplanan puanlarının düzeylerine göre; %26.9' unun somatizasyon puan düzeylerinin yüksek, %10.4' ünün anksiyete puan düzeylerinin yüksek, %26.9' unun obsesif-kompülsif puan düzeylerinin yüksek, %7.5' inin çok yüksek, %20.9' unun depresyon puan düzeylerinin yüksek, %26.9' unun kişiler arası duyarlık puan düzeylerinin yüksek, %6.0'ının psikotizm puan düzeylerinin yüksek, %17.9' unun paranoid düşünce puan düzeylerinin yüksek, %7.5' inin çok yüksek, %28.3' ünün öfke puan düzeylerinin yüksek, %3.0' ının çok yüksek, %14.9'unun genel semptom indeks puan düzeylerinin yüksek olduğu görülmüştür. Araştırmanın sonunda; yüksek düzeyde sorumluluğu bulunan sürücülerin davranışlarının incelenmesinin trafikte yaşanan sorunların çözümüne ışık tutabileceği, şoförlerin kazaya uğramalarında; insan ve çevresel faktörlerin, eğitim ve denetimin etkili olduğu ortaya koyulmuştur.
Özet (Çeviri)
This research is a cross-section study and, by aiming to examine the effects of the attitudes and behaviors of the drivers and their psychologic situation which is thought to affect those behaviors; on the traffic accidents, was performed on the 67 drivers of a private company which provides transportation services for the staff of a educational hospital in Ankara. In order to accumulate the data of the research, Symptom Checklist also known as, SCL-90-R which was developed by Derogatis et al and a 67-question query is asked to the drivers which incline towards the socio-demographic, health and economic aspects, their attitudes and behaviors, their points of view about the traffic rules, their frequency of getting fines and accidents, their job satisfaction and towards their last accidents according to the the damage coverage, the time, the type and the causeThe accident frequency was high for the Vocational/University graduates and those who are 53+, for those who received traffic education the accidental frequency is %66.7. According to their adoption of the traffic lore %47.9 by on their own and %6 from media. %61.2 told that the laws were dissuasive and %43.9 of them indicated that the suspension of the diriving license as the most dissuasive. %44.8 told that the policemen inspected their documents most of the time in the controls. Before they start their engines, only %31.4 said that they checked everything. %4.5 told that they never brought their vehicles to regular maintenance and %25.4 told that they only brought their vehicles to maintenance only when their vehicles broke down. %82.2 indicated the spare tire as the most important item that should be in a vehicle. Only %12 see themselves as sufficient in first aid. The accident frequency was established as %47.2 in those who don?t use the safety belt. %49.3 told that the safety belt was not necessary always, especially (51.5) in lower speed movements. As the factor of their thought that the safety belts are unnecessary; %39.4 said that ?I am powerful enough to lower the crash effect in an accident, I can hold the steering or the doorknob?. %62.7 pass through red lights, and the accident frequency among red-light-passers is %47.6. While %74.6 expresses that they talk to their cellular phones, %60.0 said that their attention was dissipated during the conversation. %50.8 exceeds the speed limit. %29.8 shows driving wearily or without any sleep as the main reasons of the accidents in Turkey. They had accidents especially in September, October and December (%13.3 each) and on Mondays. In their last accident %50 indicated that there wasn?t any fault caused by them, %13.3 said weariness, and %10.0 said the lack of sleep was the reason. 54 people said that they had at least 1 law fine up to now, and it is found that 33 people is the number of the drivers who got a penalty in last 1 year time. %7.4 of the drivers who got a fine upto now have been penalized 6 times, while %6.1 of the drivers who got a fine in the 1 year time have been penalized twice. While accident frequency among those who got penalized upto now is %53.7, this is %57.6 in those who got penalized in the 1 year time. The accident frequency of those who got penalized in 1 year time is found out to be %24.2. According to the levels of the points calculated on the Symptom Checklist-90-R; %26.9 has high of somatisation point levels, %10.4 has high anxiety point levels, %26.9 has high obsessive-compulsive point levels, %7.5 has even higher, %20,9 has high depression point levels, %26.9 has high interpersonal sensitivity point levels, %6.0 has high psychotism point levels, %17.9 has high paranoid thinking point levels, %7.5 has even higher, %28.3 has high anger point levels, %3 has even higher, %14.9 has high general symptom index point levels. In the end of the research, it is clearly expressed that the inspection of the drivers who have huge responsibilities may enlight the solution of the problems that are lived in the traffic, and that the education and supervision also with man and enviromental factors are in effect when they make an accident.
Benzer Tezler
- Kamu servis araçlarının trafiğe etkisi
The effect of public service cars on traffic
SERDAR KOÇDAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
TrafikGazi ÜniversitesiTrafik Planlaması ve Uygulaması Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İBRAHİM ATILGAN
- Servis şoförlerinin uyku apnesine bağlı yaptığı trafik kazalarının araştırılması ve çözüm önerileri
Investigating traffic accidents DUE to SLEEP apnea by shuttle drivers and solution suggestions
EMRAH KEHYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Kazalarİstanbul Rumeli Üniversitesiİş Sağlığı ve Güvenliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ RIZA GÜNER
- İ.E.T.T. şoförlerinin kişilik özelliklerinin ve depresyon durumlarının belirlenmesi
Başlık çevirisi yok
ÜLKÜ AYTA
Yüksek Lisans
Türkçe
1994
Psikolojiİstanbul ÜniversitesiDavranış Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ARİF KUBAT
- Taşımalı ilköğretim uygulamasının öğrencileri taşınan yerleşim birimlerindeki köy halkı ve velilerin görüşlerine göre incelenmesi(Ankara ili Haymana ilçesi örneği)
Investigation of the transportation of the primary student,the opinions of the villagers and the parents of the students where all the students are transported for their education
MAHMUT BOĞA
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Bölümü
PROF. DR. TEMEL ÇALIK
- Trafik kazalarıyla ilişkili sürücü tutum ve davranışları
Driver attitudes and behavior related to traffic accidents
YEŞİM YASAK