Ankara'da kentleşme sürecinde konut sorunu
Housing problem in Ankara during urbanization
- Tez No: 280253
- Danışmanlar: PROF. DR. EYÜP GÜNAY İSBİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Kamu Yönetimi, Public Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kentleşme ve Çevre Sorunları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 218
Özet
Çalışmamızın konusu, 13 Ekim 1923'te başkent ilan edilmesinden sonra, hızlı bir şehirleşme sürecine giren Ankara'nın konut sorunudur. Ankara'nın şehirleşme süreci, XX. yüzyılın ilk çeyreğinde ticaret ve sanayi alanındaki gelişmelerden ziyade devletin merkezi olması sebebiyle hız kazanmıştır. Genç Türkiye Cumhuriyeti'nin başkenti olan Ankara'nın devletin destek ve yardımıyla, hızlı ve planlı bir gelişme seyri içine girmesi arzu edilmiştir. Bu amaçla şehrin sağlıklı ve planlı şekilde gelişmesi için yarışmalar tertip edilmiş, planlar hazırlatılmıştır. Ankara için ilk plan denemeleri 1924 ve 1925 yılında Dr. Carl Ch. Lorcher'e hazırlatılmış, ancak söz konusu planın sadece Yenişehir ile ilgili kısmı gerçekleştirilebilmiştir. Daha sonra şehrin imarı ve gelişmesinde 1928 yılında birincilik ödülünü kazanan Hermann Jansen planı esas alınmıştır. Hava koridorları ve yeşil alanların da yer aldığı Jansen planına 1932 yılından itibaren zaman zaman müdahalelerde bulunulmuş; ekonomik kaynak yetersizliği ve arsa spekülasyonları sebebiyle bu planda da arzu edilen sonuca ulaşılamamıştır. 1957 yılında Türk mimarlar Nihat Yücel ve Raşit Uybadin'in planı uygulamaya konulmuştur. Son olarak Ankara Metropoliten Alan Nazım Plan Bürosu, (AMANPB) 1970-1975 yılları arasında ayrıntılı araştırmalar neticesinde 20 yıllık bir zaman dilimini kapsayan ?Ankara 1990 Nazım Planı?nı hazırlamış ve 1982 yılında metropoliten ölçekteki bu plan onaylanarak yürürlüğe girmiştir. Halen Ankara'da yeni planın hazırlanmasıyla ilgili çalışmalar sürdürülmektedir.İnsani gelişme endeksinin temel bileşenlerinden birini de konut standardı teşkil etmektedir. İnsanlık tarihi kadar eski olan konut sorunu çok yönlü ve çok değişkenlidir. Barınma, korunma huzur ve refah içinde yaşamanın temel gereklerinden olan konut, aynı zamanda yatırım aracı ve meta olma bakımından mimar, mühendis, şehir ve bölge plancıların ilgi alanına girmektedir. Birçok ülkede hızlı kentleşme süreci ile sosyal ve ekonomik hayatın kentlerde yoğunlaşması, kaynak kullanımının ve büyüme sorunlarının mekân boyutunu da ön plana çıkarmıştır. Son elli yılda ekonomi bilimi içinde kent ekonomisi alt bilim dalı olarak gelişmeye başlamıştır. Bu bakımdan çalışmamızda Ankara'da üretilen konutların sayısına, niteliğine ve maliyet hesaplarına da yer verilmiştir.Cumhuriyetin ilan edilmesinden günümüze kadar varlığını başkentte hissettiren konut sorunu, Ankara'nın tarihi, kentleşme olgusu ve gecekondu problemleri çerçevesinde ele alınmaya çalışılmış; konuyla ilgili kaynaklardan yararlanmak suretiyle değerlendirilmiştir. Pek çok şehirde olduğu gibi Ankara'da da hızlı ve çarpık kentleşmenin yanı sıra, iç göç ve nüfus hareketlerinin doğurduğu bir başka konut türü de gecekondulardır. Arsa ve yapı kooperatifleri, toplu konut, ev kredileri gibi konut edindirme yöntemlerinin sorunu çözmediği ilk yıllarda, şehrin dar gelirli yeni sakinleri konut ihtiyacını Ankara'yı çevreleyen tepelere yasal olamayan şekilde inşa ettikleri gecekondularla gidermeye çalışmış, bu da şehrin dokusunu bozmuştur. Son yıllarda kentsel dönüşüm projeleriyle Ankara'da gecekondular ortadan kaldırılmaktadır. Kentsel dönüşüm projeleri doğrudan uygulandığı, tarihi dokuyu bozmadığı, çirkin ve plansız betonlaşmaya yol açmadığı sürece olumlu karşılanması gereken bir girişimdir.Ne yazık ki Türkiye'de şehirleşme veya modernleşme, sağlıksız bir betonlaşma biçiminde algılanmıştır. Modernleşme, çoğu zaman, apartmanlaşma, yer altından ve köprü üzerinden motorlu taşıtların geçmesi, plansız yapılaşma ve mimarî üsluptan yoksun kentleşme olarak yorumlanmıştır. Ankara'da konut açığını kapatma çalışmaları esnasında çıkarılan yasalar çerçevesinde devletin sağladığı imkânlarla modernleşme hedeflenirken, olumlu gelişmelerin yanı sıra pek çok yanlışlıklar da yapılmıştır. Türkiye'de pek çok yerleşim biriminde olduğu gibi Ankara'da da modernleşme uğruna tarihi zenginlikler arzu edilen ölçüde korunamamıştır. Tezimizde, bu konular bütün boyutlarıyla ele alınıp işlenmeye çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The subject of our study is the issue of housing in Ankara entering the process of a rapid urbanization after its declaration as the Capital city of Turkey in October 13, 1923. The process of urbanization of Ankara has picked up speed due to its being the center of the state rather than the developments in the field of trade and industry in the first quarter of the 20th century. It has been wished that Ankara, which is the Capital city of the new Turkish Republic, would enter into a rapid and planned course of development with the support and assistance of the state. With this aim, in order to have a healthy and organized development in the city, contests have been run and plans have been prepared. In 1924 and 1925 the first attempts of the plans for Ankara has been prepared by Dr. Carl Ch. Locker; however, only the part concerning Newcity/Yenişehir of this plan has been applied. After this, Hermann Jansen?s plan which won first prize in 1928 has been applied in the Capital city. Jansen?s plan which includes air corridors and green areas has been interfered; the desired results have not been reached due to lack of economic resources and property speculations. In 1957 the plan put forward by Turkish architects Nihat Yücel and Raşit Uybadin has been put into practice. Finally, The Bureau of Ankara Metropolitan Area Main City Plan (AMANPB) has prepared ?Ankara 1990 Main City Plan? embracing a period of twenty years as a result of the detailed reseaches between 1970 and 1975, and this plan which is in a metropolitan scale has been accepted and put into effect.Housing standard constitutes one of the main components of the humanitarian development index. Housing problem which is as old as the history of mankind is very versatile and variable. At the same time housing which is the essential requirement of sheltering, protection, living in comfort and welfare, enters the interest area of economists in terms of investment vehicle and merchandise as well as architects, engineers, and city and area planners with its city planning, arrangement, aesthetic and construction qualities. In many countries the space dimension of the source use and expansion problems has been brought in the foreground because of the rapid urbanization process and the condensation of social and economic life in cities. In the last fifty years city economy has started to develop in economics. In this respect in our study the number, quality and cost of the houses built in Ankara have been presented.Housing problem which caused its existence to have been perceived since the declaration of the Republic until now has been discussed within the framework of the history of Ankara, the fact of urbanization and slum problems, and has been evaluated by making use of the sources relating the topic. Another housing type is slums which are arisen from internal migration and population movement as well as rapid and distorted urbanization in Ankara as in many cities. In the early years in which the methods such as property and construction cooperatives, social housing, house loans have not solved the problems, the new dwellers having low incomes have tried to meet their needs of housing by building slums illegally on the hills surrounding Ankara, and this has destroyed the structure of the city. In recent years it has been tried to end the existence of slums in Ankara through the projects of urban transformation. Urban transformation projects are attempts which should be taken positively as long as they are applied directly, do not destroy the historical structure, and do not give way to ugly and unplanned concretions.However, in Turkey urbanization or modernization has been perceived as an unhealthy concretion. Modernization has frequently been interpreted as building apartment blocks, making vehicles move under ground and over bridges, unplanned housing and urbanization devoid of style. Within the framework of the legislation made during the attempts of meeting the housing deficit in Ankara, many mistakes have been made besides the positive developments when aiming at modernization with the means provided by the state. As in many allocation unit in Turkey, historical richnesses have not been protected for the sake of modernization at the desired level. In our thesis these issues have been discussed in detail.
Benzer Tezler
- 20. yüzyılın ikinci yarısında insan yerleşimleri politikalarına bir yaklaşım
Approache to human sttlements policies in the second half of the 20th century
ETHEM TORUNOĞLU
Doktora
Türkçe
2001
Kamu YönetimiAnkara ÜniversitesiKamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CAN HAMAMCI
- Türkiye'de yapı kooperatiflerinde karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri
Problems and solution suggestions on building cooperative in Turkey
ÖZLEM HIŞMAN
- Diyarbakır'da Cumhuriyet'ten günümüze konut dokusu değişiminin üç mahalle üzerinden incelenmesi: Yenişehir, Muradiye ve Fırat Mahalleleri
An examination of the transformation of residential pattern from the Republic era to the present in Diyarbakir through three districts: Yenişehi̇r, Muradiye, and Fırat Neighborhoods
MUZAFFER BARAN GÜLSÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALE GÖNÜL
- Coğrafi bilgi sistem destekli bütünleşik bir kentsel dönüşüm modelinin geliştirilmesi ve uygulanması
Development and implementation of an integrated urban regeneration model supported by geographical information systems
ALİ TUNÇ
Doktora
Türkçe
2023
Mühendislik Bilimleriİstanbul Teknik ÜniversitesiGeomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TAHSİN YOMRALIOĞLU