İlk ve ortaokul yöneticilerin duygusal zekâ yeterlikleri ve stresle başa çıkma yöntemlerinin liderlik stilleri ile ilişkisi
The relationship between primary and secondary school administrators' emotional intelligence competences and ways of coping stress with leadership styles
- Tez No: 366320
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. MEHMET ŞEREN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Bölümü
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi ve Denetimi Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 200
Özet
Bu araştırmanın amacı ilk ve ortaokul yöneticilerinin duygusal zekâ ve stresle başa çıkma tarzlarının liderlik stilleri arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Bu amaçla değişkenler arasındaki ilişki katsayıları hesaplanmıştır. Ayrıca okul yöneticilerinin duygusal zekâ ile stresle başa çıkma tarzlarının liderlik stilleri üzerindeki etkisi incelenmiştir. Değişkenlerin birbiri üzerindeki etkisini belirlemek için LISREL programı kullanılarak path analizi gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma evrenini; 2013-2014 eğitim-öğretim yılında Kocaeli ili kamu ilk ve orta öğretim okullarında görevli okul yöneticileri oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini“tabakalı örnekleme”yöntemi ile seçilen 303 ilk ve orta öğretim okul yöneticisi oluşturmaktadır. Okul yöneticilerin duygusal zeka yeterliklerini belirlemek için Goleman, Boyatsiz ve McKee'nin“Duygusal Zeka Yeterlik Ölçeği”, stresle başa çıkma tarzlarını belirlemek için Şahin ve Durak'ın Türkçeye uyarladığı“Stresle Başa Çıkma Envanteri”liderlik stillerini belirlemek için Bass ve Avolio'nun“Çok Faktörlü Liderlik Ölçeği”kullanılmıştır. Bulgulara göre okul yöneticilerinin duygusal zeka yeterlikleri ortalamanın üstünde olduğu gözlenmiştir. Cinsiyete göre duygusal zeka yeterlikleri incelendiğinde kadınların duygusal zekasının daha yüksek olduğu görülmüştür. Kıdem arttıkça duygusal zekâ yeterliklerin arttığı saptanmıştır. Stresle mücadele ederken okul yöneticilerinin etkili başa çıkma yöntemlerini daha çok kullandıkları tespit edilmiştir. Ayrıca okul yöneticilerinin liderlik davranışları dönüşümcü ve işlemci liderlik özelliklerini orta düzeyde yansıttığı ve işlemci liderlikten ziyade dönüşümcü liderlik gösterdikleri belirlenmiştir. Duygusal zekâ ile dönüşümcü liderlik, etkili başa çıkma ile dönüşümcü liderlik ve işlemci liderlik ile etkisiz başa çıkma arasında anlamlı ve pozitif ilişkiler bulunmuştur. Path analizi sonuçlarına göre duygusal zekâ yeterlikleri dönüşümcü liderliğin %46'sını, işlemci liderliğin %33'ünü açıklamıştır. Stresle başa çıkma yöntemleri dönüşümcü liderliğin %15'inin, işlemci liderliğin %33'ünün yordacısı olmuştur. Duygusal zeka ve stresle başa çıkma yöntemleri ise dönüşümcü liderliğin %50'sini, işlemci liderliğin %38'ini öngörmüştür. Bu bulgular ışığında okul yöneticileri, yönetici eğitmenleri ve araştırmacılar için birtakım öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The aim of this research is to identify the relationship between leadership styles and emotional intelligence and the way of coping stress of primary and secondary school administrators. For this reason, the factors between variables are calculated. Besides relationships, effects of variables on one another were also examined. The level of relationships were studied based on correlation coefficents and effects based on path analysis carried out in LISREL. The target population of the study is composed of public primary school administrators working in city of Kocaeli in 2013-2014 academic year. The study group constitutes 303 (selected by stratified sampling method) public primary schools administrators. The first questionnaire was Emotional Competences İnventory (ECI) developed by Goleman, Boyatsiz and McKee, the second questionnaire was The Inventory of Coping Stress adapted to Turkisk by Şahin and Turak and the third questionnaire was Multi-Factor Leadership Questionnaire (commonly known as MLQ) developed by Bass and According to our findings, the sufficiency of school managers emotional intelligence was observed to be higher than avarage. When emotional intelligence sufficiency is observed according to gender, the emotional intelligence of women is higher. It was noticed that when seniority rises emotional intelligence rises as well. While coping with stress it was seen that school managers use effective coping styles more. In addition, the leadership styles of school managers reflected moderately transformational and transactional and they showed more transformational than transactional Meaningful and possitive correlations were found between emotional intelligence and transformational leadership; effective coping and transformational leadership; transactional leadership and ineffective coping. According to the result of the Path Analysis emotional intelligence accounted for %46 of transformational leadership and % 33 of transactional leadership. The ways of coping stress explain %15 of transformational leadership and %33 of transactional leadership. Emotional intelligence and ways of coping stress account for % 50 of transformational leadership and %38 of transactional leadership. Based on findings suggestions were formulated for school managers, principal training staff and researchers.
Benzer Tezler
- Duygusal zeka yeteneğinin ilk ve ortaokul yöneticilerinin başarı düzeyleri üzerindeki etkisini belirlemeye yönelik bir uygulama: Akçaabat örneği
A workship to determine the effect of emotional i̇ntelligence ability of primary and secondary school administrators on the levels of succes: Akçaabat sample
TUBA ÇETİNKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimAvrasya ÜniversitesiYönetim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHAMMED ASIF YOLDAŞ
- Okul öncesi öğretmenlerinin örgütsel sessizlik ve örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişki
The relationship between pre-school teachers' levels of organizational silence and organizational commitment
RABİA KENGİL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA AYDIN BAŞAR
- Covid-19 salgını sürecinin okul yöneticileri üzerindeki sosyo-psikolojik etkileri (İznik örneği)
Socio-psychologial effects of the Covid-19 outbreak process on school administrators (Sample of İznik)
SÜMEYRA CANAVAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimSakarya ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN TİTREK
- Ortaokul yöneticilerinin kayırmacılık davranışları ile öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki
The relationship between favouritism behaviours of secondary school administrators and organizational commitment of the teachers
ZÜHAL AKYOL
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimDicle ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABİDİN DAĞLI
- Epistemolojik İnanç Ölçeği'ne göre ilkokul ve ortaokul öğretmenlerinin resmi müfredata ilişkin görüşleri
Views of official curriculum for primary and secondary school teachers
GÖKÇE YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve Öğretimİstanbul Aydın Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUALLA MURAT