Sözbilimsel yapı temelli bir metindilbilim çözümlemesi: Türkçe eğitimi alanındaki yüksek lisans tezlerinin sözbilimsel yapı özellikleri
A textlinguistics analysis based on the rhetorical structure features in Turkish language education ma theses
- Tez No: 383386
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜLSÜN LEYLA UZUN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Eğitim ve Öğretim, Linguistics, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Dilbilim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkçenin Eğitimi ve Öğretimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 254
Özet
Bu çalışmanın amacı, Türkçe eğitimi alanındaki uygulamalı/betimsel yüksek lisans tezlerinin Giriş; Yöntem; Bulgular, Tartışma, Sonuç bölümlerine ilişkin sözbilimsel hareket ve adımların dilsel görünümlerini, sıklıklarını ve sıralamalarını belirlemektir. Çalışma, betimsel tarama modelinde yapılmıştır. YÖK Ulusal Tez Merkezinde yapılan taramalarda 2006-2011 yıllarında hazırlanan, Türkçe eğitimi alanına ait uygulamalı/betimsel 339 yüksek lisans tezi tespit edilmiştir. Çalışmanın evrenini bu tezler oluşturmaktadır. Sistematik örnekleme yöntemiyle tezlerin % 10'u (f=34) değerlendirmeye alınmıştır. Çalışmada, öncelikle bölümlerde ortaya çıkabilecek hareket ve adımlar belirlenmiştir. Bu belirlemede Giriş için, alanyazında genel kabul gören Swales'in (1990) modeli temel alınmıştır. Ancak bu çalışmada, yüksek lisans tezleri incelenirken Swales araştırma yazılarını incelediği için, Swales'in modelinin hareket düzeyinde yeterli, adım düzeyinde yeterli olmadığı görülmüştür. Bu nedenle, Swales'in adımlarına Bunton'un (2002) ileri sürdüğü bazı adımlar da eklenmiştir. Yöntem ve Bulgular, Tartışma, Sonuç için ise alanyazında -Swales'in Giriş için ileri sürdüğü model gibi- genel kabul gören bir model bulunmamaktadır. Bu nedenle alanyazındaki modeller göz önünde bulundurularak çerçeve sözbilimsel hareket ve adımlar listesi oluşturulmuştur. Oluşan hareket ve adım listesinin son şekli metindilbilim alanında uzmanlaşmış 3 öğretim üyesine sunulmuş ve söz konusu uzmanlardan görüş alındıktan sonra tezler sözbilimsel hareket ve adımlar listesine göre incelenmiştir. Çalışmada içerik çözümlemesi tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın inandırıcılığını artırmak için uzman incelemesi yöntemine başvurulmuştur. Çalışma sonucunda Giriş'e ilişkin, Alan belirtme ve Yer tutma; Yöntem'e ilişkin, Araştırma modeli hakkında bilgi verme, Evren ve örneklemi/çalışma grubunu betimleme, Veri toplama işlemlerini betimleme ve Veri çözümlemeyi betimleme; Bulgular, Tartışma, Sonuç'a ilişkin de, Çalışmaya ilişkin genel bilgiler verme, Bulguları belirtme, Bulguları yorumlama ve Önerinin alışılagelmiş hareketler olarak yer aldığı belirlenmiştir. Bununla birlikte, Giriş'e ilişkin, Yer açma; Yöntem'e ilişkin, Veri toplama araçlarını betimleme ve Bölümün yapısını belirtme; Bulgular, Tartışma, Sonuç'a ilişkin de, Bölümün yapısını belirtmenin seçimlik hareketler olarak yer aldığı görülmüştür. Çalışmada, tezlerin tüm bölümleri incelendiği için alanyazında belirtilen bölüm dışında gerçekleşen hareket ve adımlar da tespit edilebilmiştir. Giriş; Yöntem; Bulgular, Tartışma, Sonuç bölümlerinde çizgisel sunumun tercih edilmediği ve baskın bir sıralamanın olmadığı belirlenmiştir. Bununla birlikte, söz konusu bölümlerde kapanış hareketlerinde bir eğilim olduğu görülmüştür. Ayrıca, bu bölümlerde döngüsel gerçekleşen hareketler ve aynı harekette yer alan döngüsel adımlar da tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to determine the linguistic features, frequencies and sequences of rhetorical move and steps with respect to Introduction; Method; Findings, Discussion, Result sections of applied/descriptive master theses in the field of Turkish language education. The study has been done by descriptive scanning model. The population of the study is 339 applied/descriptive master theses in the field of Turkish language education which were scanned in the National Thesis Center of Higher Education Council. Ten percent (f=34) of the theses were evaluated with the method of systematic sampling. In the study, primarily, move and steps which can occur in sections were identified. In this identification, for Introduction, Swales's (1990) model which widely accepted in the literature was based. However, in this study, master theses were examining whereas Swales was examing research articles. Because of this, it was seen that Swales's model was sufficient for move level, but not sufficient for step level. For this reason, some steps which proposed by Bunton (2002) added to Swales's steps. As for Method and Findings, Discussion, Result, there is not a model that widely accepted -as Swales model for Introduction- in the literature. For this reason, by considering the models in the literature, framework rhetorical move and steps list was constituted. The last form of the occured move and steps list was presented to 3 faculty members who are experts in the field of textlinguistics. After taking the experts' opinions, theses were examined according to rhetorical move and steps' list. In the study, content analysis was used. Expertisation method was used for raising the research's persuasiveness. At the end of the study it was obtained that about Introduction, Establishing a territory and Occupying the niche; about Method, Giving information about research model, Describing population and sample/study group, Describing data-collection procedures and Describing data-analysis; about Findings, Discussion, Result, Giving general informations about the study, Stating findings, Commenting on findings and Recommendation as conventional moves. In addition to this, it was seen that about Introduction, Establishing a niche; about Method, Describing data-collection tools and Indicating the chapter structure; about Findings, Discussion, Result, Indicating the chapter structure as optional moves. In the study, because of examing all sections of the theses, some move and steps which occured out of section declared could be determined. It was obtained that in Introduction; Method; Findings, Discussion, Result sections linear presentation was not preferred and there wasn't a dominant sequence. In addition to this, it was seen that there was a tendency at the closing moves. Also, in this sections it was determined that moves occured cyclical and steps which in the same move occured cyclical.
Benzer Tezler
- A Comperative analysis of Turkish and English according to LFG and a LFG model for Turkish syntax
Türkçe ve İngilizcenin sözlüksel işlevsel dilbilgisine göre karşılaştırmalı analizi ve Türkçe sözdizimi için sözlüksel işlevsel bir model
MURAT GÜNER
Yüksek Lisans
İngilizce
2001
Türk Dili ve EdebiyatıDokuz Eylül Üniversitesiİngiliz Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. KADİM ÖZTÜRK
- An experimental and corpus based analysis of temporal converb clauses in Turkish
Türkçedeki zamansıl ulaç tümcelerinin deneysel ve derlem temelli çözümlenmesi
DOĞAN BAYDAL
Doktora
İngilizce
2024
DilbilimHacettepe Üniversitesiİngiliz Dilbilimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMİNE YARAR
- Multi-word units in Turkish scientific texts: A corpus-based genre analysis
Türkçe bilimsel metinlerde sözcüksel yapılar ile çok-sözcüklü birimler: Derlem-temelli tür incelemesi
İPEK YILDIZ
Doktora
İngilizce
2016
DilbilimMersin Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ŞAHAP AKSAN
- Semantik ve sözdizimsel süreçlerde çalışma belleğinin fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme ile incelenmesi
Investigation of working memory during semantic and syntactical processes with functional magnetic resonance imaging
KARDELEN ERYÜREK
- English preparatory students' ambiguity tolerance, foreign language anxiety and willingness to communicate in English
İngilizce hazırlık sınıfı öğrencilerinin belirsizlik hoşgörüsü, yabancı dil kaygısı ve İngilizce iletişim kurma istekliliği
ASİYE BAŞTÜRK BEYDİLLİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Eğitim ve Öğretimİstanbul Medeniyet ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FERDANE DENKCİ AKKAŞ
