Geri Dön

Encounters with feminist speculative fiction through translation in Turkey: Import and/or transfer

Türkiye'de feminist spekülatif kurgularla çeviri üzerinden karşılaşmalar: Dışarıdan alım ve/veya aktarım

  1. Tez No: 475793
  2. Yazar: GÜLİZ AKÇASOY
  3. Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. MÜGE IŞIKLAR KOÇAK
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
  6. Anahtar Kelimeler: Feminist Spekülatif Kurgu Çevirileri, Toplumsal Cinsiyet, Kültür Repertuarı, Dışarıdan Alım ve Aktarım, Feminist Speculative Fiction Translation, Gender, Culture Repertoire, Import and Transfer
  7. Yıl: 2017
  8. Dil: İngilizce
  9. Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Mütercim Tercümanlık (İngilizce) Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 288

Özet

Kadın varlığının ve görünürlüğünün yakın zamana dek sınırlı olduğu spekülatif kurgu metinler yadırgatma [estrangement], dış kestirim [extrapolation] ve spekülasyon gibi tekniklerle mevcut dünya düzenini sorgulamak ve alternatif üretmek işlevi görürler. Feminizm ise sosyal bir hareket ve ideoloji olarak kadınların sosyal, kültürel ve ideolojik temelli cinsiyet rollerine hapsedildiği ataerkil düzeni çözümleyen, ona karşı fikir ve söylem geliştiren bir hak mücadelesidir. Bu sebeptendir ki tematik ve anlatısal özellikleriyle spekülatif kurgu, kadın yazarların toplumsal cinsiyet ve seksüel kimliklerin patriyarkal inşalarını yazınsal çerçevede yapıbozuma uğratmasına ve buna çeşitli alternatifler üretmesine imkan tanır. Feminist spekülatif eserlerin batıdaki ilk ve önemli örnekleri 1960'lar ve 1970'lerde üretilmiştir. Türkiye'de bu eserlerin çevrilmesi ise 1980'lerde hız kazanan ve 1990'larda devam eden kadın hareketine paralellik gösterir. Tür ilk olarak Marge Piercy'nin Zamanın Kıyısındaki Kadın (1992) [Woman on the Edge of Time, 1976] romanının Füsun Tülek çevirisiyle Türk“kültür repertuarına”[culture repertoire] bir“seçenek”[option] (Even-Zohar, 2002) olarak girmiştir. Piercy ile başlayan ve günümüze dek süregelen çevirilere ek olarak Buket Uzuner (1998), Ayşe Kulin (2015) gibi yazarlar bu türde telif eserler vermiştir. Bu çalışma, Türk kültür repertuarına çeviriler yoluyla“ithal edilen”[import] feminist spekülatif kurguların“aktarıma”[transfer] (Even-Zohar, 2002) dönüşüp dönüşmediği ve bu faaliyetlerin kimler tarafından ve ne şekilde yürütüldüğü sorularına, söz konusu feminist spekülatif eserlerin“yan metin”[paratext] (Genette, 1997) öğeleri ölçeğinde cevap aramaktadır.

Özet (Çeviri)

Speculative fiction, where woman's presence and visibility has been limited until recently, serves to question and find alternatives to the existing world order via such narrative techniques as estrangement, extrapolation and speculation. Feminism, as a social and ideological struggle for rights, deconstructs the patriarchal system that traps women in socially-, culturally- and ideologically-constructed gender roles, and develops ideas and discourses to fight against patriarchy. Therefore, speculative fiction, with its thematic and narrative tools, enables women writers to deconstruct patriarchal constructions of gender and sexuality and to offer new alternatives within the realm of literature. The first and foremost examples of feminist speculative fiction in Western cultures were produced in the 1960s and 1970s. The translation of these texts have increased during the 1990s in Turkey, in parallel with the Turkish women's movement of the late 1980s and early 1990s, and continued in the 2000s until today. The first translation, introduced to Turkish“culture repertoire”as an“option”(Even-Zohar, 2002) is Marge Piercy's Zamanın Kıyısındaki Kadın (1992) [Woman on the Edge of Time, 1976], translated by Füsun Tülek. In addition to translations, there have been produced indigenous texts (such as by Buket Uzuner, 1998 and Ayşe Kulin, 2015) that embody feminist speculative features. This thesis aims to answer the questions whether the feminist speculative texts“imported”through translation into Turkish culture repertoire have become“transfers”(Even-Zohar, 2002) and how this import and transfer (if any) have been conducted by whom and in what ways, through close examinations of paratextual (Genette, 1997) elements of the imported feminist speculative texts.

Benzer Tezler

  1. Gendered violence, exploitation and resistance: Experiences of İranian refugee women in Yalova

    Toplumsal cinsiyetlendirilmiş şiddet, sömürü ve direniş: Iranlı mülteci kadınların Yalovadaki deneyimleri

    CEMİLE GİZEM DİNÇER

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2022

    SosyolojiOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Sosyoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HELGA RITTERSBERGER-TILIC

  2. Çayır ve kulübe: Yayla coğrafyasında türler arası cinsiyetli karşılaşmalar

    Meadow and hut: Interspecies gendered encounters in the geography of high pastures

    EZGİ BURGAN KIYAK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    SosyolojiMuğla Sıtkı Koçman Üniversitesi

    Sosyoloji Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ GÖKÇEN ERTUĞRUL

    PROF. DR. SİBEL YARDIMCI YALÇINTAN

  3. Performatif cinsiyet ve oyun kültürü: League of legends'da toplumsal cinsiyet eşitsizliği ve feminist eleştiri

    Performative gender and game culture: Gender inequality and feminist criticism in league of legends

    CEYDA KENAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    SosyolojiMarmara Üniversitesi

    Sosyoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MELİH ÇOBAN

  4. A critical inquiry into migration through bodies: Van as a superdiverse city

    Bedenler üzerinden göç üzerine eleştirel bir sorgulama: Süperçeşitli bir kent olarak Van

    BURCU ATEŞ

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    MimarlıkOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HACER ELA ARAL

    PROF. DR. GÜVEN ARİF SARGIN

  5. Gendered experiences of modern cities in the novels of Turkish and Mexican women writers

    Türkiyeli ve Meksikalı kadın yazarların romanlarında modern kentin toplumsal cinsiyet bağlamında deneyimi

    SENA HATİCE AKALIN ARSLANALP

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2019

    Batı Dilleri ve EdebiyatıBoğaziçi Üniversitesi

    İngiliz Edebiyatı ve Kültür İncelemeleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HANDE TEKDEMİR