Encounters with feminist speculative fiction through translation in Turkey: Import and/or transfer
Türkiye'de feminist spekülatif kurgularla çeviri üzerinden karşılaşmalar: Dışarıdan alım ve/veya aktarım
- Tez No: 475793
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. MÜGE IŞIKLAR KOÇAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: Feminist Spekülatif Kurgu Çevirileri, Toplumsal Cinsiyet, Kültür Repertuarı, Dışarıdan Alım ve Aktarım, Feminist Speculative Fiction Translation, Gender, Culture Repertoire, Import and Transfer
- Yıl: 2017
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mütercim Tercümanlık (İngilizce) Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 288
Özet
Kadın varlığının ve görünürlüğünün yakın zamana dek sınırlı olduğu spekülatif kurgu metinler yadırgatma [estrangement], dış kestirim [extrapolation] ve spekülasyon gibi tekniklerle mevcut dünya düzenini sorgulamak ve alternatif üretmek işlevi görürler. Feminizm ise sosyal bir hareket ve ideoloji olarak kadınların sosyal, kültürel ve ideolojik temelli cinsiyet rollerine hapsedildiği ataerkil düzeni çözümleyen, ona karşı fikir ve söylem geliştiren bir hak mücadelesidir. Bu sebeptendir ki tematik ve anlatısal özellikleriyle spekülatif kurgu, kadın yazarların toplumsal cinsiyet ve seksüel kimliklerin patriyarkal inşalarını yazınsal çerçevede yapıbozuma uğratmasına ve buna çeşitli alternatifler üretmesine imkan tanır. Feminist spekülatif eserlerin batıdaki ilk ve önemli örnekleri 1960'lar ve 1970'lerde üretilmiştir. Türkiye'de bu eserlerin çevrilmesi ise 1980'lerde hız kazanan ve 1990'larda devam eden kadın hareketine paralellik gösterir. Tür ilk olarak Marge Piercy'nin Zamanın Kıyısındaki Kadın (1992) [Woman on the Edge of Time, 1976] romanının Füsun Tülek çevirisiyle Türk“kültür repertuarına”[culture repertoire] bir“seçenek”[option] (Even-Zohar, 2002) olarak girmiştir. Piercy ile başlayan ve günümüze dek süregelen çevirilere ek olarak Buket Uzuner (1998), Ayşe Kulin (2015) gibi yazarlar bu türde telif eserler vermiştir. Bu çalışma, Türk kültür repertuarına çeviriler yoluyla“ithal edilen”[import] feminist spekülatif kurguların“aktarıma”[transfer] (Even-Zohar, 2002) dönüşüp dönüşmediği ve bu faaliyetlerin kimler tarafından ve ne şekilde yürütüldüğü sorularına, söz konusu feminist spekülatif eserlerin“yan metin”[paratext] (Genette, 1997) öğeleri ölçeğinde cevap aramaktadır.
Özet (Çeviri)
Speculative fiction, where woman's presence and visibility has been limited until recently, serves to question and find alternatives to the existing world order via such narrative techniques as estrangement, extrapolation and speculation. Feminism, as a social and ideological struggle for rights, deconstructs the patriarchal system that traps women in socially-, culturally- and ideologically-constructed gender roles, and develops ideas and discourses to fight against patriarchy. Therefore, speculative fiction, with its thematic and narrative tools, enables women writers to deconstruct patriarchal constructions of gender and sexuality and to offer new alternatives within the realm of literature. The first and foremost examples of feminist speculative fiction in Western cultures were produced in the 1960s and 1970s. The translation of these texts have increased during the 1990s in Turkey, in parallel with the Turkish women's movement of the late 1980s and early 1990s, and continued in the 2000s until today. The first translation, introduced to Turkish“culture repertoire”as an“option”(Even-Zohar, 2002) is Marge Piercy's Zamanın Kıyısındaki Kadın (1992) [Woman on the Edge of Time, 1976], translated by Füsun Tülek. In addition to translations, there have been produced indigenous texts (such as by Buket Uzuner, 1998 and Ayşe Kulin, 2015) that embody feminist speculative features. This thesis aims to answer the questions whether the feminist speculative texts“imported”through translation into Turkish culture repertoire have become“transfers”(Even-Zohar, 2002) and how this import and transfer (if any) have been conducted by whom and in what ways, through close examinations of paratextual (Genette, 1997) elements of the imported feminist speculative texts.
Benzer Tezler
- Bilginin üretimine tersinir bir bakış: Arşivle(N)me olarak spekülatif mekân-yazımı
Subverting the production of knowledge: speculative spatial-writing as (UN)archiving
SERAY RUSÇUKLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SIDIKA ASLIHAN ŞENEL
- İçsellikten ilişkiselliğe: Mimarlıkta yumuşak bileşenlerin temsillerine failsel bir yaklaşım
From interiority to relationality: an agential approach to representations of soft components in architecture
BEYZA NERGİS ÖZBEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SIDIKA ASLIHAN ŞENEL
- İlişkisel mekansal pratikler ile mimarlığın görmezden geldiklerini düşünmek: İstanbul arkeoloji müzeleri üzerine bir deneme
Thinking about what architecture ignores through relational spatial practices: An attempt at the İstanbul archaeological museums
ESRA YÜKSEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SIDIKA ASLIHAN ŞENEL
- Gendered violence, exploitation and resistance: Experiences of İranian refugee women in Yalova
Toplumsal cinsiyetlendirilmiş şiddet, sömürü ve direniş: İranlı mülteci kadınların Yalovadaki deneyimleri
CEMİLE GİZEM DİNÇER
Doktora
İngilizce
2022
SosyolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HELGA RITTERSBERGER-TILIC
- Çayır ve kulübe: Yayla coğrafyasında türler arası cinsiyetli karşılaşmalar
Meadow and hut: Interspecies gendered encounters in the geography of high pastures
EZGİ BURGAN KIYAK
Doktora
Türkçe
2023
SosyolojiMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÖKÇEN ERTUĞRUL
PROF. DR. SİBEL YARDIMCI YALÇINTAN