An analysis of Turkish audiovisual translation (Subtitling) in a pun-friendly context: A relevance theoretical approach towards the American TV show modern family
Sözcük oyunları bağlamında Türkçe görsel-işitsel çeviri (Altyazı çevirisi) incelemesi: Bağıntı kuramı çerçevesinde Amerikan dizisi modern family örneği
- Tez No: 545507
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÜVEN MENGÜ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çeviri ve Kültürel Çalışmalar Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 230
Özet
Sözcük oyunu çevirisi uzun yıllar boyunca birçok tartışmaya konu olsa da çeviri teknolojisindeki aşamalı gelişmeler nedeniyle görsel-işitsel çeviri (GİÇ) kapsamında alandaki çalışmalar yaklaşık son kırk yılla sınırlı kalmaktadır. Bu görece yeni alana yönelik artan ilgi göz önünde bulundurularak bu tezde Amerikan dizisi Modern Family (2009) örneğinde İngilizce kaynak metinlerden Türkçe hedef metinlere aktarılan sözcük oyunları çevirisi incelemesi Ersnt-August Gutt (1991) tarafından geliştirilen çeviriye yönelik bilişsel bir yaklaşımla ele alınmıştır. Bu kapsamdaki görsel-işitsel metinlerin incelenmesinde Bağıntı Kuramından faydalanılarak söz konusu dizinin ilk sezonunda çevrilmiş sözcük oyunları bağıntılı diyalogların üretilmesi için gereken yüksek düzeyde bilişsel ve mizahi etkilerin oluşumunda harcanan işlemleme veya kavrama çabası incelenmiştir. Son aşamada, sekiz tip sözcük oyunu tespit edilmiştir. Sesteş sözcük oyunları, bu özel bağlamda en sık kullanılan sözcük oyunu türü olarak görülmektedir. Bu çalışma, aynı zamanda Dirk Delabastita (1993) tarafından sınıflandırılan sözcük oyunu çeviri stratejilerinin çeviride bağıntılı düzeye ulaşmak için kullanılmasının ne ölçüde etkili olduğunu da yanıtlamaktadır. Bu stratejiler arasında PUN> PUN, uygulandığı metinlerde en yüksek bağıntıyı sağlayarak en yaygın kullanılan sözcük oyunu çeviri stratejisi olarak tespit edilmiştir. Ayrıca, çevirmen tarafından alınıp uygulanan kararların sözcük oyunu çevirisi sürecindeki rolünü anlamak için de söz konusu dizinin mevcut çevirmeni olan nazo82 ile röportaj yapılmıştır. Dizi örneğinin inceleme ve sonuç bölümleri hem nitel hem de nicel verilerin kullanımından oluşan karma bir yöntem izlenerek değerlendirilmiştir. Sonuç kısmında ise, görsel-işitsel platformda ses ve görüntü üzerinde yapılan oyunları bir araya getiren yeni bir terim önerisi olarak görsel-işitsel sözcük oyunu bu tez vasıtasıyla çeviri alanında sözcük oyunları çalışmasına katkı sağlamayı amaçlamaktadır. Aynı zamanda, bilişsel açıklamalar sunan bir kuram olarak Bağıntı Kuramının kullanımının sözcük oyunları ve diğer mizahi unsurların çevirisinin değerlendirilmesinde yorumlayıcı ve istatistiksel bilgilere dayanılarak güvenilir bir yöntem olduğunu tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Even though pun translation has been subject to several discussions over many years, studies in pun translation as part of audiovisual translation (AVT) are limited to around the last four decades due the gradual advancements in translation technology. Bearing the growing interest in this rather new field in mind, a cognitive approach towards translation developed by Ernst-August Gutt (1991) has been adopted in this thesis for the analysis of pun translation from English source texts to Turkish target texts within the case study of the American TV show Modern Family (2009). By a relevance theoretical glance at the audiovisual texts, the amount of processing effort spent to produce high cognitive and humorous effects for the achievement of optimally relevant dialogues has been analysed in the translated puns of the first season of the afore-mentioned TV show. Eight types of pun have been detected in the final account. Homonymous pun ranks as the most frequently used pun type in this specific context. The study also answers the degree of impact of the use of pun translation strategies by Dirk Delabastita (1993) in obtaining optimal relevance in translation. Among these strategies, PUN > PUN has been found as the most commonly used one by also ensuring the highest optimal relevance in the texts it is applied. Furthermore, the current translator of this show, nazo82, has also been interviewed to understand the role of the translator's decision in the process of translating puns. The analytical part and the results of the case study have been evaluated on the basis of a mixed method composed of the use of both qualitative and quantitative data. In the conclusive phase, this thesis claims to contribute to the study of puns in translation as it suggests audiovisual pun as a new term which brings together the playful elements of sound and image in classifying puns on an audiovisual platform. It is also interpretively and statistically found that the use of relevance theoretical approach as a theory based on cognitive explanations holds reliability in the evaluation of the translation of puns and other humorous elements.
Benzer Tezler
- Alt yazı çevirisinde kültürel unsurlar: American Horror Story dizisinin Türkçe alt yazı çevirilerinin incelenmesi
Cultural elements in subtitle translation: Analysis of Turkish subtitle translation of American Horror Story tv series
DORUKHAN MERT GENÇAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Mütercim-TercümanlıkAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLFEM KURT
- The feasibility and strategies of humour effect through translation in subtitling: A case study of the American sitcom 'Friends' in terms of humour elements from English to Turkish
Altyazıda çeviri yoluyla mizah etkisinin uygulanabilirliği ve stratejileri: Amerikan durum komedisi 'Friends'in İngilizce'den Türkçe'ye mizah unsurları açısından bir örnek çalışması
AYDIN FIRAT
Doktora
İngilizce
2022
Mütercim-TercümanlıkAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ASLI ÖZLEM TARAKÇIOĞLU
- A descriptive study on subtitling for the deaf and hard of hearing
İşitme engelliler için altyazı çevirisi üzerine betimleyici araştırma
ALEV ABACI
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Mütercim-TercümanlıkHacettepe ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ELİF ERSÖZLÜ
- L'Utilisation de la Traduction Audiovisuelle au service de la mediation dans l'enseignement du FLE
Yabancı dil olarak Fransızca öğretiminde aracılık gelişimi için görsel-işitsel çeviri kullanımı
YILDIZ FAKIOĞLU GÖKDUMAN
Doktora
Fransızca
2024
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiYabancı Diller Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CANAN AYDINBEK
- An analysis of subtitle translations in science fiction movies in the context of Gottlieb's subtitling strategies
Bilim kurgu filmlerindeki altyazı çevirilerinin Gottlieb'in altyazı stratejileri bağlamında incelenmesi
TUĞÇE ÇOŞKUN BIYIKLI
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Mütercim-TercümanlıkAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE SELMİN SÖYLEMEZ