The moderating role of humor styles on the relationship between emotional labor and burnout
Duygusal emek ve tükenmişlik arasındaki ilişkide mizah tarzlarının şartlı değişken rolü
- Tez No: 551301
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜLER İSLAMOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme (İngilizce) Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Örgütsel Davranış Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 165
Özet
Duygusal emek, günümüz iş dünyasında duyguların metalaştırılması ve bu durumun çeşitli olumsuz bireysel ve kurumsal sonuçlara yol açması nedeniyle ilgi çeken konulardan biri haline gelmiştir. Tükenmişlik, bu olumsuz sonuçlardan biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Tükenmişlik de, benzer şekilde, bireyler ve kurumlar üzerindeki olumsuz etkileri nedeniyle hem teorik olarak hem de pratik açıdan uzun zamandır ilgi çeken bir kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. Hem bireyler, hem de kurumlar duyguları yönetmenin ve tükenmişliği engellemenin zorluklarını aşmak için araç ve yöntemlerin arayışına girmektedirler; çünkü bu olgular sadece iş hayatını değil, kişilerin sosyal ve aile yaşamlarını da olumsuz etkilemektedir. Mizah, hem duygusal emeğin hem de tükenmişliğin olumsuz etkilerini azaltan bir araç olarak kullanılabilme potansiyeline sahip olup, birey ve kurum tarafından kullanımı teşvik edilebilir. Bununla birlikte, etkileri farklı yönde olabileceği için, olumlu ve olumsuz mizah tarzlarının ayrıştırılarak değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu temel çerçeveye dayanarak, mevcut çalışma, duygusal emek ve tükenmişlik arasında bir ilişki olup olmadığını ve mizah tarzlarının bu olası ilişki üzerinde düzenleyici (şartlı değişken) rolü oynayıp oynamadığını araştırmayı amaçlamıştır. Veri toplama amacıyla, Duygusal Emek Ölçeği, Maslach Tükenmişlik Ölçeği ve Mizah Tarzları Ölçeği'nin Türkçe'ye adapte edilmiş versiyonları ile kişisel bilgi formundan oluşan toplam 79 soruluk bir anket oluşturulmuştur. Bu anketi kullanarak, kolay ulaşılabilir örneklem yöntemi ile 460 katılımcıdan veri toplanmıştır. Betimsel analizler, keşfedici faktör analizleri, güvenilirlik analizleri, korelasyon analizleri, çoklu doğrusal regresyon analizleri, hiyerarşik regresyon analizleri ve fark testleri gerçekleştirilmiştir. Analizler sonucunda, duygusal emek stratejilerinin tükenmişliğin alt boyutlarına anlamlı katkıları olduğu sonucuna varılmıştır: Derinlemesine davranışın, duygusal tükenme ve duyarsızlaşma üzerinde olumsuz bir katkıya sahipken, kişisel başarı hissi üzerinde olumlu bir katkıya sahip olduğu görülmüştür. Rol yapma ve bastırma alt boyutlarının ise, duygusal tükenme ve duyarsızlaşma üzerinde olumlu katkıya sahip oldukları, ancak kişisel başarı hissi üzerinde anlamlı bir katkılarının olmadığı görülmüştür. Bu bulgulara ek olarak, mizah tarzlarının şartlı değişken rol oynadığı iki farklı durum tespit edilmiştir: Kendini yıkıcı mizah tarzının rol yapma ve duygusal tükenme arasındaki olumlu ilişkide zayıflatıcı bir etkisi olduğu görülmüştür. Kendini geliştirici mizah tarzının ise, bastırma ve duygusal tükenme arasındaki olumlu ilişkide zayıflatıcı bir etkisinin olduğu sonucuna varılmıştır. Ayrıca araştırmadaki değişkenlerin seviyesinde; yaş, cinsiyet, eğitim seviyesi, yönetsel rol, sektör ve mevcut görevdeki kıdem gibi kriterlere göre farklar olup olmadığı araştırılmış ve anlamlı sonuçlara rastlanmıştır. Araştırmanın bulguları ışığında hem uygulamaya, hem de araştırmaya yönelik bir takım önerilere yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
Emotional labor has recently gained attention since emotions are treated as“commodity”in today's business mindset, and it has been considered as one of the factors related to several negative individual and organizational consequences. Burnout is one of these negative consequences. Burnout has also gained considerable interest both theoretically and practically since it has costly negative effects, too. Both individuals and organizations try to find ways to handle the challenges of regulating emotions and preventing burnout since these phenomena may create not only work-related problems but also have a negative spill-over effect on family lives and social lives of people. Humor can be a tool that can be used to buffer against these harmful influences of both emotional labor and burnout, and it can be encouraged both on individual and organizational levels. However, positive and negative uses of humor should be differentiated as they may have contrasting effects. Building up on this initial framework, the purpose of this study is to analyze if there is a positive relationship between emotional labor and burnout, and if humor style has a moderating role on this relationship. A 79-item questionnaire comprised of the adapted versions of Emotional Labor Scale, Maslach Burnout Inventory, Humor Styles Questionnaire and a personal information form was distributed using convenience sampling and 460 responses were gathered. Descriptive analyses, exploratory factor analyses, reliability analyses, correlation analyses, multiple linear regression analyses, hierarchical regression analyses, and independent samples t-tests were conducted to analyze the data. The findings of the study revealed statistically significant contributions of emotional labor strategies on factors of burnout: Deep acting had a negative contribution on emotional exhaustion and depersonalization, whereas it had a positive contribution on personal accomplishment. Acting and suppression had positive contribution on emotional exhaustion and depersonalization but they had no significant contribution on personal accomplishment. In addition to these findings, two significant moderating roles of humor styles were revealed. Self-defeating humor was found to weaken the positive relationship between acting and emotional exhaustion. And, self-enhancing humor was found to weaken the positive relationship between suppression and emotional exhaustion. It was also tested if the levels of variables changed significantly in terms of demographics like age, gender, education level, managerial responsibility, sector and tenure in the current profession and some significant results were revealed. As a result, some managerial implications for practice and theoretical suggestions for further research were proposed.
Benzer Tezler
- Familial factors behind early adulthood humor
Erken yetişkinlik mizahında ailenin rolü
KADİR CEM UNARAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
PsikolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiPsikoloji Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMRE SELÇUK
- Association of time perspective with depression and anxiety: The role of repetitive negative thinking and humor styles
Zaman perspektifinin depresyon ve anksiyete ile ilişkisi: Tekrarlayan olumsuz düşünme ve mizah tarzlarının rolü
MUSTAFA FATİH BOLUVAT
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
PsikolojiKoç ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE ALTAN ATALAY
- Evli bireylerin sosyal sorun çözme becerileri ve evlilik uyumları arasındaki ilişkide bağlanma stillerinin düzenleyici rolü
The moderating role of attachment styles on the relationship between married individuals social problem-solving skills and marital adjustment
MELEK HÜSEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikolojiAydın Adnan Menderes ÜniversitesiAile Danışmanlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YAŞAR KUZUCU
- Duyguların affetme, ağızdan ağıza iletişim ve yeniden müşteri olma niyeti üzerindeki etkisinde sosyal mesafenin düzenleyici rolü: Üçüncü taraf müşteriler için bir uygulama
The moderating role of social distance in the effect of emotions on forgiveness, word of mouth and repatronage intention: An application for third-party customers
SÜLEYMAN ÇELİK
Doktora
Türkçe
2023
İşletmeHacettepe Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZNUR ÖZKAN TEKTAŞ
PROF. DR. BAHTİŞEN KAVAK
- Algılanan örgütsel politika ile sapkın davranışlar arasındaki ilişkide çalışanın ahlaki kimliğinin düzenleyici rolü
The moderating role of employee's moral identity on the relationship between perceived organizational politics and deviant behaviors
AYCAN KALFAOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
İşletmeNevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAKAN VAHİT ERKUTLU