Geri Dön

A stylistic analysis of turkish translations of Edgar Allan Poe's selected poetry

Edgar Allan Poe şiirlerinin Türkçe çevirileri üzerine biçemsel bir çözümleme

  1. Tez No: 560720
  2. Yazar: YASEMİN ERDEN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. NEZİR TEMUR
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Amerikan Kültürü ve Edebiyatı, Mütercim-Tercümanlık, American Culture and Literature, Translation and Interpretation
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2019
  8. Dil: İngilizce
  9. Üniversite: Gazi Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Çeviri ve Kültürel Çalışmalar Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 151

Özet

Bu çalışmada, Edgar Allan Poe'nun, içerdiği biçemsel unsurlar bakımından oldukça zengin olan dört şiirinin anlam-biçemsel çözümlemesi yapılarak şiir çevirisine ilişkin bazı hususları ele alınmıştır. Ayrıcayapılan metin içi ve metin dışı çözümlemelerle, Poe'nun Türk edebiyatı çoğuldizgesindeki yerine de bir ışık tutmak amaçlanmıştır. Çeviri eleştirisinin genel amacı,“iyi/kötü”veya“doğru/yanlış”gibi öznel yargılar yerine olabildiğince tarafsız ölçütlere dayalı çözümlemeler önermektir. Bu çalışmada, deyiş kaydırmalarını çeviri hatalarından ayırmaya olanak tanıyan bir çeviri eleştirisi yaklaşımı hedeflenmiştir. Öte yandan, tek bir çeviri eleştirisi yaklaşımının tüm metin türlerine uygulanması beklenemez. Bu noktada, dilin işlevleri, metin türleri ve eşdeğerlik türleri gibi hususlar devreye girer ve benimsenecek eleştiri yaklaşımının belirlenmesinde etkin rol oynar. Örneğin şiir türünde, dilin anlatım ve estetik işlevleri baskındır ve şiir biçim odaklı bir metin türüdür. Bu nedenle, hedeflenen eşdeğerlik türü de biçemsel eşdeğerliktir. Bu nedenle bu çalışmadaAnton Popovic'in anlam-biçemsel çözümlemeye dayalı edebiyat eleştirisi yaklaşımı benimsenmiştir. Adından da anlaşılacağı üzere, anlam-biçemsel çözümleme bir edebî eserde biçemle anlam arasındaki ilişkiyi inceler. Popovic'in yaklaşımına göre, bir edebî eser çevirisinde çevirmenin sıkça deyiş kaydırmalarına başvurması gerekebilir. Bunun nedeni, çevirmenin özgün metni bozmak, değiştirmek istemesi değil, aksine metnin biçemsel ve anlamsal bütünlüğünü koruma çabasıdır. Bu çalışmada da, seçilen şiirlerin ve mevcut tüm Türkçe çevirilerinin anlam-biçemsel çözümlemesi yapılmıştır. Çevirmenlerin biçemsel özellikleri nasıl ele aldıkları ve çeviri sürecindeki kazançları ve kayıpları incelenmiştir. İnceleme sonucunda,“başarılı”bir çeviri için biçemsel unsurların ayrı ayrı aktarılmasının yeterli olmadığı, bu unsurların bir bütünlük içinde dengeli bir şekilde ele alınması gerektiği kanısına varılmıştır. Biçemsel eşdeğerliği elde edebilmek ve hedef kültürdeki okuyucu üzerinde benzer bir etki yaratabilmek için Popovic'in deyişiyle“biçemin homojenliği”hususuna dikkat edilmesi gerektiği ve çevirmene düşen görevin şiirdeki hassas dengelerle ustaca oynayarak kayıpları ve kazançları dengelemek olduğu düşüncesi ortaya çıkmıştır.

Özet (Çeviri)

The present study aims at dealing with issues related to poetry translation through a semantico-stylistic analysis of the selected poetry of Edgar Allan Poe that are quite rich in terms of their stylistic features. The textual and extratextual analyses also shed light to the place of Poe's works in the Turkish polysystem of literature. Translation criticism, in general, aims at providing analyses based on criteria that are as objective as possible so that the criticism can go beyond judgements such as“good/bad”or“right/wrong”. In this study,a translation criticism that will help the differentiation shifts of expression from translation errors has been targeted. On the other hand, a single translation criticism approach cannot beexpected to be applicable to all text types; issues like language functions, text types, and equivalence types become decisive in determining the criticism approach to be adopted for a certain text. As for poetry, for example, the expressive and aesthetic functions of language prevail and a poem is a form-focused text. Therefore, the aimed equivalence type in the target text is stylistic equivalence. Hence, Popovic's approach to literary criticism where he suggests a semantico-stylistic analysis of both the original and the translated text is adopted here. Semantico-stylisticanalysis provides an insight to how form (style) is related to meaning (semantic content) in a literary work. Popovic's approach also supports the idea that, in a literary work, the translator may often need to turn to shifts of expressions not to change the original, but, on the contrary, to preserve the essence of the style and semantic content of it.Thus, a semantico-stylistic analysis of the original poems and all their available Turkish translationswas provided to see how the Turkish translators dealt with stylistic features in the poems, and what is lost and gained in the process.It is concluded that transferring a stylistic device of a poem to the translated version does not necessarily mean that the translation will be“successful”in achieving stylistic equivalence and standing alone as a poem with a similar effect on the reader to that of the original. Homogeneity of style, a concept suggested by Popovic, is ofprimary importance and a translator is“successful”to the extent that he or she can play with these dynamics, and balance the gains and losses.

Benzer Tezler

  1. A study on the translation of explicit intertextual elements in three postmodern historical novels

    Üç postmodern tarihi romanda açıkça görülür nitelikte metinlerarası unsurların çevirisi üzerine bir çalışma

    TUBA KÜMBÜL

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2021

    Mütercim-TercümanlıkAnkara Hacı Bayram Veli Üniversitesi

    Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE SELMİN SÖYLEMEZ

  2. A Stylistic analysis of the language of poetry in English and translation into Turkish

    Başlık çevirisi yok

    İSMET ÖZKILIÇ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    1994

    İngiliz Dili ve EdebiyatıHacettepe Üniversitesi

    İngilizce Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. İSMAİL BOZTAŞ

  3. A stylistic and contrastive analysis of translated post-modern literary works

    Post-modern edebi eser çevirilerinin biçemsel karşılaştırması

    ESRA EMİR

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2010

    Mütercim-TercümanlıkTrakya Üniversitesi

    Yabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. MUHLİSE COŞKUN ÖGEYİK

  4. The Chinese translation of Benim Adım Kırmızı by Orhan Pamuk through English ? A comparative stylistic analysis of the two translations and the Turkish source text

    Orhan Pamuk'un Benim Adım Kırmızı'sının İngilizceden Çinceye çevirisi : İki çeviri ile Türkçe kaynak metninin karşılaştırmalı biçem çözümlemesi

    YAO-KAİ CHİ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2010

    Mütercim-TercümanlıkBoğaziçi Üniversitesi

    Çeviribilim Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. OĞUZ BAYKARA

  5. A comparative analysis of the Turkish translations of Roald Dahl's Charlie and the Chocolate Factory

    Roald Dahl'ın Charlie and the Chocolate Factory adlı eserinin Türkçe çevirilerinin karşılaştırmalı bir analizi

    EBRU KÜRKCÜ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2022

    Mütercim-TercümanlıkHacettepe Üniversitesi

    Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ASALET ERTEN