Örgütsel güven, yıldırma ve örgütsel sinizmin, örgütsel bağlılıkla ilişkisi: Beden eğitimi ve spor öğretmenleri üzerine karma bir araştırma
The relation of organizational trust, mobbing and organizational cynicism with organizational commitment: A combined research on physical education and sports teachers
- Tez No: 654702
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AKIN ÇELİK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Trabzon Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 266
Özet
Toplumların geleceği olan bireylerin yetiştirilmesinde önemli görev ve sorumluğa sahip olan beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin, çalışmış oldukları ortamdaki duygu, düşünce ve örgüt içi davranış durumlarının nasıl olduğunun ortaya koyulması, toplumların sağlıklı geleceği açısından büyük önem arz etmektedir. Bu önem durumuna bağlı olarak, araştırmada beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin sahip oldukları örgütsel sinizm, yıldırma (mobbing) ve örgütsel güven düzeylerinin örgütsel bağlılıklarıyla ilişkisini ortaya koymak amaçlanmıştır. Nicel ve nitel yaklaşımların bir arada kullanıldığı karma yaklaşım desenlerinden olan Açımlayıcı Sıralı Desen ile kurgulanan bu araştırma, 2019-2020 eğitim-öğretim yılında Trabzon il merkezi ve ilçelerinde yer alan resmi ve özel olmak üzere ilköğretim ve ortaöğretim düzeyinde çalışan beden eğitimi ve spor öğretmenleri üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın nicel bölümünde çalışma grubunun seçiminde araştırmanın uygulanabilirlik, yürütülebilirlik ve evreni temsil etme kriterleri de göz önüne alınmış ve öğretmenlerin araştırmaya katılmaya istek ve gönüllülük kriterleri göz önünde bulundurularak 61'i kadın (% 18.7), 266'sı (% 81.3) erkek toplam 327 beden eğitimi ve spor öğretmeni ile süreç yürütülmüştür. Araştırmanın nitel bölümünde ise nicel verilerin analizi sonucunda her ölçekten yüksek ve düşük puanlara sahip olan 16 beden eğitimi ve spor öğretmeni çalışma grubuna dâhil edilmiştir. Araştırmanın veri toplama sürecinde Meyer, Allen ve Smith'in (1993) yapmış oldukları araştırmayla geliştirilmiş, Türkçe'ye uyarlanması ise Dağlı, Elçiçek ve Han (2018) tarafından yapılmış olan“Örgütsel Bağlılık Ölçeği”, Einarsen ve Raknes'in (1997) yapmış oldukları araştırmayla geliştirilmiş, Cemaloğlu (2007) tarafından Türkçe'ye çevrilmiş Negatif Davranışlar Ölçeği“NAQ (Negative Acts Questionnaire)”, Yılmaz (2006) tarafından geliştirilen“Örgütsel Güven Ölçeği”, Brandes, Dharwadkar ve Dean'in (1999) yapmış oldukları araştırmayla geliştirilmiş, Kalağan (2009) tarafından Türkçe'ye uyarlanmış olan“Örgütsel Sinizm Ölçeği”, araştırmacı tarafından yapılan araştırmalar sonucunda belirlenen sorulardan oluşan 'Kişisel Bilgi Formu“ ve ”Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu" kullanılmıştır. Nicel verilerin analizinde SPSS 25.0 paket programı kullanılmış ve verilerin çözümlenmesi sürecinde t-testi, Mann Whitney-U testi, Regresyon Analizi ve Pearson Korelasyon testi kullanılmıştır. Nitel verilerin analizi ile ilgiliyse içerik analizi tekniğinden yararlanılmıştır. Araştırma bulgularına incelendiğinde, beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin yaş, meslekteki hizmet yılı, spor yılı değişkenlerine göre tüm ölçeklerde anlamlı farklılık gözlemlenmemiştir. Cinsiyet değişkenine göre, örgütsel güven düzeyinin meslektaşlara güven alt boyutu incelendiğinde, anlamlı bir farklılık varken, diğer alt boyutların ve ölçeğin toplam puanının anlamlı farklılık oluşturmadığı görülmüştür. Medeni durum değişkenine göre, örgütsel güven düzeyinin paydaşlara güven alt boyutunda anlamlı farklılık varken, diğer alt boyutların ve toplam puanının anlamlı farklılık oluşturmadığı görülmüştür. Eğitim kademesi değişkenine bakıldığında ise, örgütsel sinizm değişkeninin bilişsel boyutunda, örgütsel güven ve negatif davranış ölçeğinde anlamlı bir farklılık varken, örgütsel bağlılık ve örgütsel sinizimin diğer boyutlarında anlamlı farklılık görülmemiştir. Spor branşı değişkenine göre, örgütsel bağlılık değişkeninin duygusal bağlılık boyutunda ve negatif davranış ölçeğinde anlamlı bir farklılık varken, örgütsel bağlılık değişkeninin diğer boyutlarında ve diğer değişkenlerde anlamlı farklılık görülmemiştir. Okuldaki hizmet yılı değişkenine göre, örgütsel bağlılık değişkeninin duygusal bağlılık boyutunda, örgütsel güven değişkeninin yöneticiye güven boyutunda, örgütsel sinizm değişkeninin bilişsel boyutunda anlamlı bir farklılık varken, diğer değişkenlerde anlamlı farklılık görülmemiştir. Araştırmanın nitel bölümünde ise; katılımcıların örgütsel bağlılık ve örgütsel güven durumlarına yönelik olumlu görüşlere sahip oldukları, örgütsel sinizme yönelik bazen idarecilerin tutum ve davranışları sonucunda bu davranışın geliştiğini ve yıldırmaya (mobbing) maruz kalma durumunu ise genellikle kendileri olmasa da başkalarının yaşadıkları yönünde görüş bildirdikleri görülmüştür.
Özet (Çeviri)
It has a big importance to reveal how the emotions, thoughts and organizational behaviors of physical education and sports teachers who have important duties and responsibilities in raising individuals that are the future of societies are in their working environment in terms of the healthy future of societies. In this regard, the purpose of this study is to reveal the relation between organizational cynicism, mobbing and organizational trust levels of physical education and sports teachers with their organizational commitment. This research is designed with Explanatory Sequential Design, one of the combined approach patterns in which quantitative and qualitative approaches are used together; and this study has been carried out on the physical education and sports teachers working at primary and secondary education levels, both public and private schools, in the city center and the districts of Trabzon in the 2019-2020 academic year. In the quantitative part of the study, the criteria for the applicability, executability and representation of the universe have been also considered in the selection of the study group; and considering the willingness and volunteerism criteria of teachers to participate in the study, the process has been conducted with a total of 327 physical education and sports teachers, 61 of whom were female (18.7%) and 266 (81.3%) were male. In the qualitative part of the study, 16 physical education and sports teachers who had high and low scores from all scales as a result of the analysis of quantitative data have been incorporated into the study group.“Organizational Commitment Scale”which was developed by the research of Meyer, Allen and Smith (1993) and translated into Turkish by Dağlı, Elçiçek and Han (2018); The“NAQ(Negative Acts Questionnaire)”developed by Einarsen and Raknes (1997) and translated into Turkish by Cemaloğlu (2007); and the“Organizational Trust Scale”developed by Yılmaz (2006);“Organizational Cynicism Scale”developed by the research of Brandes, Dharwadkar and Dean (1999) and interpreted to Turkish by Kalağan (2009); 'Personal Information Form“ consisting of the questions determined as a result of the research conducted by the researcher and ”Semi-Structured Interview Form" were used during the data collection process of the research. SPSS 25.0 programme was used in the analysis of quantitative data; and t-test, Mann Whitney-U test, Regression Analysis and Pearson Correlation test were used in the analysis of data. Content analysis technique was used to analyze qualitative data. When the findings of the research were examined, no significant difference was observed in all scales according to the variables of age, working years in the profession, and sports year of physical education and sports teachers. According to the gender variable, it was observed that there was a significant difference when the trust sub-dimension of organizational trust level in colleagues was examined, while the other sub-dimensions and the total score of the scale did not make a significant difference. According to the marital status variable, it was observed that while there was a significant difference in the trust sub-dimension of organizational trust on partners, other sub-dimensions and total score did not make a significant difference. When the education level variable is examined, there is a significant difference in the cognitive dimension of the organizational cynicism variable in the organizational trust and negative behavior scale, while there is no significant difference in the other dimensions of organizational commitment and organizational cynicism. According to the sports branch variable, there was a significant difference in the emotional commitment dimension of the organizational commitment variable and the negative behavior scale, while there was no significant difference in the other dimensions of the organizational commitment variable and other variables. According to the variable of working years at school, whereas there was a significant difference in the emotional commitment dimension of the organizational commitment variable, the trust in the manager dimension of the organizational trust variable, and the cognitive dimension of the organizational cynicism variable, no significant difference was observed in the other variables. In the qualitative part of the research, it was observed that the participants had positive thoughts about organizational commitment and organizational trust. This kind of behavior sometimes was developed as a result of the attitudes and behaviors of the administrators towards organizational cynicism, and they stated that the exposure to mobbing was generally experienced by others, even if not participants themselves.
Benzer Tezler
- Okul yöneticilerinin etik liderlik davranışları gösterme düzeyleri ile öğretmenlerin yaşadıkları örgütsel güven ve yıldırma arasındaki ilişki
The relationship between ethical leadership levels of primary school managers and the organizational trust and mobbing that primary school teachers experience
ALİ ÇAĞATAY KILINÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Bölümü
DOÇ. DR. NECATİ CEMALOĞLU
- Workplace mobbing and its relationship between job satisfaction and organizational trust study: A study on Turkish academicians
İşyerinde psikolojik yıldırmanın iş tatmini ve örgütsel güven ile arasındaki ilişki: Türk akademisyenler üzerine bir çalışma
SEDA BAŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2011
Eğitim ve ÖğretimYeditepe Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AYŞE BEGÜM ÖTKEN
- Exploring the workplace mobbing and its relationship between the concepts of organizational climate and organizational trust
İşyerinde duygusal taciz ve işyerinde duygusal tacizin örgütsel iklim ve örgütsel güven kavramları ile ilişkisinin araştırılması
BAŞAK GÖKÇE AKTAŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2009
İşletmeYeditepe Üniversitesiİşletme Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET YUSUF YAHYAGİL
- Akademisyenlerin mobbing algılarının örgütsel yabancılaşma düzeyleri ile ilişkisi (Munzur Üniversitesi örneği)
The relationship of academicians' mobbing perception with the level of organizational alienation (Sample of Munzur University)
EDA GÜVEN SARI
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimBurdur Mehmet Akif Ersoy ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EMİNE ÖNDER
- Örgütsel güven, mobbing ve işe yabancılaşmaya ilişkin sınıf öğretmeni görüşleri
Classroom teachers' views on organizational trust, mobbing and work alienation
ERHAN DURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimAmasya ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ADEM BAYAR