Öz-belirleme kuramı bağlamında helikopter anababalığın anababaların ve ergenlerin psikolojik iyi oluşları üzerindeki etkisi
The effect of helicopter parenting on the psychological well-being of adolescents and parents in the context of self-determination theory
- Tez No: 753504
- Danışmanlar: PROF. DR. İLHAN YALÇIN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitimde Psikolojik Hizmetler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 188
Özet
Bu araştırmanın amacı, öz-belirleme kuramı bağlamında helikopter anababalığın ergenlerin ve anababaların psikolojik iyi oluşları üzerindeki etkisini onların psikolojik ihtiyaç doyumları aracılığıyla karşılıklı olarak test etmektir. Bu amaç doğrultusunda araştırmada anne-ergen ve baba-ergen eşleştirilmiş veri setleri üzerinden aktör partner karşılıklı bağımlılık modeli (A – APKM) kullanılmıştır. Araştırmaya 324 ergen ve onların 512 anababası dâhil olmuştur. Araştırmanın çalışma değişkenlerine ilişkin veriler Kişisel Bilgi Formu, Helikopter Anababalık Ölçeği – Ergen ve Anababa Formları, Psikolojik İhtiyaç Doyumunda Denge Ölçeği, Psikolojik İyi Oluş Ölçeği ve Covid-19 Korkusu Ölçeği aracılığıyla toplanmıştır. Araştırmanın bulguları, helikopter anababalığın psikolojik iyi oluş üzerinde, anababaların ve ergenlerin aktör etkileri açısından istatistiksel olarak anlamlı etkilerinin olduğunu ortaya koymaktadır. Öte yandan anababa ve ergenlerin partner etkilerinin büyük oranda istatistiksel olarak anlamlı olmadığı yönünde bulgulara ulaşılmıştır. Araştırmada yalnızca anne bildirimine dayalı helikopter anababalığın ergen bildirimine dayalı psikolojik ihtiyaç doyumu aracılığıyla ergenin psikolojik iyi oluşu üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir dolaylı partner etkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma bulguları, Türkiye bağlamında helikopter anababalığın karmaşık doğasına ilişkin alanyazında önceki pek çok görgül kanıttan kısmen farklı bir anlayışı ortaya koymaktadır. Bulgular ilgili alanyazın doğrultusunda tartışılmış ve ileride yapılacak araştırmalar için önerilerde bulunulmuştur. Bununla birlikte, araştırmanın aile danışmanlığı, çocuk ve ergen ruh sağlığı profesyonelleri ve okul psikolojik danışmanları açısından doğurguları da sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
This research aimed to test the effect of helicopter parenting on the psychological well-being of adolescents and parents through their psychological need satisfaction by using self-determination theory as a framework. In line with this purpose, the current research employed an actor-partner interdependence model (APIMeM) on mother-adolescent and father-adolescent dyadic data sets. Data was collected from 324 adolescents and their 512 parents who completed the Personal Information Form, Helicopter Parenting Scale – Adolescent and Parent Forms, Psychological Need Satisfaction Balance Scale, Psychological Well-Being Scale and Covid-19 Fear Scale. The results indicated that the effects of helicopter parenting on psychological well-being were highly significant in terms of actor effects of parents and adolescents. However the partner effects were not statistically significant. Specifically, it was found that helicopter parenting based only on maternal reporting has a significant partner effect on adolescent psychological well-being through adolescent reporting psychological need satisfaction. The results revealed a different understanding of the complex nature of helicopter parenting in the context of Turkey than a large number of studies previously reported in the literature. The findings were discussed in line with the relevant literature, and suggestions for further research were made. Additionally the implication of the present research was provided for family counseling, child and adolescent mental health professionals and practitioners, and school psychological counselors.
Benzer Tezler
- Öz belirleme kuramı bağlamında gelişmeleri kaçırma korkusu (FoMO) ve dürtüsel satınalma arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examining the relationship between fear of missing out (FoMO) and impulsive buying in the context of self-determination theory
İMREN YILMAZŞİMŞEK
- The gratification of basic psychological needs and adolescent conflict resolution behavior in family context
Aile bağlamında ergenlik dönemi temel kişisel ihtiyaçların karşılanması ile çatışma çözme stilleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
AJLA HAMZA ULUSU
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
PsikolojiÖzyeğin ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYFER DOST GÖZKAN
- Öz-belirleme kuramına göre ihtiyaç doyumunun olumlu yönelimler üzerindeki etkisinin bağlanma stilleri açısından incelenmesi
An investigation of the effect of need satisfaction based on slef-determination theory on positive orientation in terms of attachment styles
ÖZKAN ÇİKRIKCİ
Doktora
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimAtatürk ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BAŞARAN GENÇDOĞAN
- Akademik başarıda öğrenci özellikleri ve akademik motivasyon: Okula katılım ve öğretmen adaletinin yeri
Student characteristics and academic motivation in academic achievement: The roles of school engagement and teacher justice
RABİA AKAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ARİF ÖZER
- Eine didaktisch- komparatistische annäherung an die phänomene ' empathie, identitätsuche und fremdverstehen' in der kinder-und jugendliteratur: dargestellt an den werken , von Canan Tan's „Eroi̇nle Dans' und Renate Welshs „Dieda oder das fremde Kind'
Renate Welsh'in 'Dieda oder das fremde Kind„ ve Canan Tan'ın 'Eroinle Dans„ adlı eserlerinde çocuk ve gençlik yazını bağlamında ‚ 'empati, kimlik arayışı ve yabancılaşma„ ' kavramlarına öğretbilimsel bir yaklaşım
ZEYNEP TEKİN MEDENİ
Doktora
Almanca
2017
Alman Dili ve EdebiyatıÇukurova ÜniversitesiAlman Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. CAVİDAN ÇÖLTÜ İMREN