Türkiye'de elektronik vergi uygulamalarının vergi denetimi açısından değerlendirilmesi
Evaluation of electronic tax practices in terms of tax audit in Turkey
- Tez No: 754228
- Danışmanlar: PROF. DR. TÜLİN CANBAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Maliye, Finance
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Manisa Celal Bayar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Maliye Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Maliye Teorisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 212
Özet
Bulut teknolojisinden; otomasyon, blok zincir, yapay zekâ ve siber güvenliğe kadar yeni kavramların ortaya atıldığı çağımızda bilgiye ulaşmadaki kolaylığa bağlı olarak bilgi paylaşımının önemli ölçüde artması nedeniyle küresel çapta bilişim teknolojilerinin kullanımı her geçen gün artmaktadır. Bilindiği üzere, bilgi ve iletişim teknolojisi alanındaki gelişmeler bireylerin türlü istek ve ihtiyaçlarına göre şekillenmiş ve yaşamın pek çok alanında etkisini sürdürmüştür. Bu doğrultuda, ülkelerin ekonomik, siyasi ve sosyal düzenin işleyiş şekli ve yapıları da değişmiştir. Vatandaşlara sunulan kamusal hizmetler teknoloji temelli değişime uğrayarak elektronik ortama taşınmıştır. Bu gelişmelere paralel olarak Türkiye'de de elektronik uygulamaların kullanılması konusunda önemli adımlar atılmıştır. Bu kapsamda en büyük e-devlet projeleri arasında sayılabilecek bir otomasyon projesi olan VEDOP projesinin hayata geçmesiyle vergilendirme süreçlerinin büyük bir bölümü elektronik ortamda yapılması sağlanmıştır. Böylece mükellefler fiili olarak vergi dairelerine gitmeksizin vergiyle ilgili işlemlerini elektronik ortamda gerçekleştirebilir hale gelmiştir. Elektronik vergi uygulamaları devletler için, düzenli vergi geliri sağlama, mükellefleri takip altına alabilme gibi imkanlar açısından büyük önem taşımaktadır. Aynı şekilde, vergi idareleri gün geçtikçe artan mükellef sayısı ve iş yükü ile başa çıkabilmek adına faaliyetlerini, dijitalleşme olarak niteleyebileceğimiz bilgisayar, cep telefonu, tablet gibi multimedya cihazlarının ve internet kullanımının artması nedeniyle faaliyetlerini dijital ortama taşımayı uygun görmüşlerdir. Ancak teknolojik değişimin mutlaka olumlu olması gerekmez. Teknolojik yeniliklerden kaynaklanan riskler de mevcuttur. Onun için vergi dairelerinin dijitalleşmesinde fırsatların yanında bazı zorluklarla da karşılaşılmaktadır. İnternet ortamında yürütülen ekonomik faaliyetler, internet ortamının vergi kaçırmak için uygun bir alan olması dolayısıyla vergi denetiminin uygulanmasında karmaşıklığa neden olmakta ve bunu zorlaştırmaktadır. Buna bağlı olarak vergi denetimlerinin de elektronik ortamda yapılması bir gereklilik haline gelmiştir. Vergi kayıplarını azaltmak için bilişim teknolojileri kullanılarak yeni denetim yöntem ve teknikleri geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu hususta vergi makamları tarafından risk odaklı denetim sistemleri geliştirilmiştir ve denetimler risk analiz sistemleri üzerinden yapılmaya başlanmıştır. Türkiye'de de bu konuda bazı çalışmalara imza atılmıştır. Özellikle Gelir İdaresi Başkanlığı ve Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı tarafından geliştirilen elektronik defter ve belgelerin incelenmesi amacıyla VDK-VEDAS, VDK-RAS programları ile KDVİRA, ÖTVİRA vb. gibi risk analiz sistemleri kullanılmaya başlanmıştır. Bu çalışmada elektronik vergi uygulamalarının vergi denetimi üzerine etkisine yer verilmiştir. Çalışma sonucunda vergi denetimini etkileyen başka faktörlerin de olması nedeniyle elektronik uygulamaların vergi denetiminin etkinliğini doğrudan yükseltmediği ancak vergiye uyumun artmasına katkıda bulunduğundan dolayı dolaylı yoldan vergi denetimini olumlu yönde etkilediği sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
Due to the ease of accessing information in our age, where new concepts have been introduced, from cloud technology to automation, blockchain, artificial intelligence and cybersecurity, the use of information technologies globally is increasing every day due to the significant increase in information sharing. As it is known, the developments in the field of information and communication technology have been shaped according to the wishes and needs of individuals and have continued to have an impact in many areas of life. In this direction, the way of functioning and structures of the economic, political and social order of countries have also changed. Public services provided to citizens have undergone technology-based changes and have been transferred to the electronic environment. In parallel with these developments, important steps have been taken in the use of electronic applications in Turkey. In this context, with the implementation of the VEDOP project, which is an automation project that can be counted among the largest e-government projects, most of the taxation processes have been made electronically. Thus, taxpayers have become able to carry out their tax-related transactions electronically without actually going to the tax offices. Electronic tax applications are of great importance for states in terms of opportunities such as providing regular tax revenue and tracking taxpayers under surveillance. Likewise, in order to cope with the increasing number of taxpayers and the workload, tax administrations have deemed it appropriate to move their activities to the digital environment due to the increase in the use of multimedia devices such as computers, mobile phones, tablets, and the Internet, which can be described as digitalization. But technological change does not necessarily have to be positive. There are also risks arising from technological innovations. Therefore, in addition to opportunities, some difficulties are also encountered in the digitalization of tax offices. Economic activities carried out on the Internet cause complexity in the implementation of tax audits and make it difficult, since the Internet environment is a suitable area for tax evasion. Accordingly, it has become a necessity to conduct tax audits electronically. In order to reduce tax losses, new audit methods and techniques are developed by using information technologies. Therefore, risk-based audit systems have been developed by tax authorities in this regard, and audits have begun to be carried out through risk analysis systems. In Turkey, some studies have been carried out in this regard. In particular, for the purpose of studying electronic ledgers and documents developed by the Head of the Revenue Administration and the Head of the Tax Supervisory Board, there are VDK-VEDAS, VDK-RAS programs, as well as KDVIRA, OTVIRA etc. risk analysis systems have started to be used. In this study, the effect of electronic tax applications on tax auditing is included. As a result of the study, it has been concluded that electronic applications do not directly increase the effectiveness of tax auditing due to the presence of other factors affecting tax audit, but indirectly affect tax audit positively because they contribute to the increase of tax compliance.
Benzer Tezler
- E-devlet uygulamalarının vergileme açısından değerlendirilmesi (Türkiye örneği)
The evaluation in terms of taxation of e-government applications (Example of Turkey)
ÖZGE ÖNKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Kamu YönetimiCelal Bayar ÜniversitesiMaliye Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TÜLİN CANBAY
- Алуу жана колдонуучулардынканааттануусун баалоо:бишкек шаарындаэмпирикалык изилдөө
E-devletin benimsenmesi ve kullanıcı memnuniyetinin değerlendirilmesi: Bişkek şehrinde ampirik bir araştırma
ACAR ŞARŞENKADIROVA
Yüksek Lisans
Kırgızca
2024
İşletmeKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AZAMAT MAKSÜDÜNOV
- Elektronik ortamda defter uygulamaları ve denetimi
Electronic bookkeepi̇ng applications and auditing
FEYZA ERTEM
- Uluslararası boyutuyla vergi incelemeleri
Tax examinations with international aspects
CANSU DAĞ BEREKET
- Birer fintech oluşumu olarak Türkiye'de ödeme sistemleri ile ödeme ve elektronik para kuruluşları ve bir denetim modeli önerisi
Payment systems, payment and electronic money institutions in Turkey as formations of fintech and a proposal for audit model
ENVER SEDAT GÜLTEKİN