Kentsel dönüşüm projelerinde çok kriterli karar verme yöntemleri ile proje seçimi
Project selection with multi-criteria decision making methods in urban transformation projects
- Tez No: 773238
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ESİN SAYIN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 175
Özet
Kentsel dönüşüm, farklı disiplinlerden uzmanlar tarafından stratejik bir bakış açısıyla bir kentin ya da belli bir bölümünün değiştirilmesi veya farklı biçime dönüştürülmesi olarak ifade edilmektedir. Özellikle eski yapıların yerine daha modern ve sağlam yapıların ortaya konulması şeklinde bilinen kentsel dönüşüm, bazı detaylı süreçleri içinde barındırmaktadır. Eski yapıların yıkımdan önce risk tespitlerinin yapılması, riskli bir yapı ise yıkılması, devletin mülk sahiplerine belli miktarda kira desteğinin sağlanması gibi süreçler bulunmaktadır. Bu süreçlere ek olarak yıkılan binanın yerine yapılacak yeni bina için müteahhidin belirlenmesi ve en iyi projenin belirlenmesinden sonra yapının inşa edilmesi gibi uzun süreçler bulunmaktadır. Bu süreçte özellikle müteahhitler tarafından tasarlanan projelerin belirlenmesinde mülk sahiplerinin karar vermede zorluklar yaşadığı ve yanlış verilen kararlar nedeniyle maddi ve manevi birtakım kayıplar yaşandığı bilinmektedir. Bu çalışmada amaç, kentsel dönüşüm ile yıkımı gerçekleştirilen yapının yerine yapılacak yeni yapı projesinin çok kriterli karar verme yöntemlerinden Best – Worst, CODAS, Gri İlişkisel Analiz ve WASPAS yöntemleri ile belirlenmesidir. Çalışmada öncelikle farklı müteahhitler tarafından ortaya konulan beş proje alternatif olarak belirlenmiştir. Alternatifleri değerlendirmede ise literatür dikkate alınarak beş ana kritere bağlı on beş alt kriter ortaya konulmuştur. Kriter ağırlıklarının belirlenmesinde çeşitli illerden rassal olarak seçilen on kentsel dönüşüm uzmanı, kriter ağırlıklarını belirlemede karar verici olarak atanmıştır. Best – Worst yöntemine uygun anketler ile bu karar vericilerden gerekli bilgiler toplanmış ve yöntemdeki adımlar yardımıyla projeleri değerlendirmede kullanılan kriter ağırlıkları belirlenmiştir. Kriter ağırlıkları sonuçlarına göre beş ana kriterden en önemlisinin“Maliyet”kriteri olduğu, beşinci sırada da“Proje Süresince Destek Süresi”kriterinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Apartman yöneticisinin Aydın ili merkezinde faaliyet gösteren müteahhitlerden kentsel dönüşüm kapsamında proje talebine istinaden, beş farklı müteahhitten teklif alınmıştır. Projelerin değerlendirilmesi aşamasında apartman sakinleri karar verici olarak belirlenmiştir. Karar vericilerin sübjektif kriterler için yapmış olduğu değerlendirme sonucunda elde edilen verilerin, objektif değerlendirme kriterlerine ait veriler ve kriter ağırlıklarının bir araya getirilmesi ile bütünleşik karar matrisi elde edilmiştir. Bütünleşik karar matrisinin CODAS, Gri İlişkisel Analiz ve WASPAS yöntemleri ile analizi yapılmıştır. Analizlerden elde edilen sonuçlara göre ve her bir yönteme göre en iyi projeler ortaya konularak apartman yönetimine önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Urban transformation is defined by experts from different disciplines as strategically changing or transforming a city or a certain part of it into a different form. Urban transformation, known as the replacement of old buildings with more modern and robust structures, includes some detailed processes. There are processes such as making risk assessments of old buildings before demolition, demolishing a risky structure, and providing a certain amount of rental support to the owners of the state. In addition to these processes, there is a long process such as determining the contractor for the new building to be built instead of the demolished building and constructing the building after the determination of the best project. In this process, it is known that property owners have difficulties in making decisions in the determination of projects has been designed by contractors, and some material and moral losses are experienced due to wrong decisions. This study, it is aimed to determine the new building project to be built in place of the building, which has been demolished by urban transformation, with the Best – Worst, CODAS, Gray Relational Analysis, and WASPAS methods. First, five alternative projects designed by different contractors have been identified. Considering the literature, fifteen sub-criteria related to five main criteria have been put forward to determine the alternatives. Ten urban transformation experts, randomly have been selected from various provinces, have been appointed as decision-makers in determining the criterion weights. The necessary information has been collected from the decision-makers with the questionnaires in accordance with the Best – Worst method and the criteria weights have been determined. According to the results of the criteria weights, it has been concluded that the most important of the five main criteria has been the“Cost”criterion, and the“Support Duration During the Project”criterion has been the fifth. Based on the project request for the urban transformation application from the contractors operating in the city center of Aydın, proposals were received from five different contractors. Residents of the apartments were determined as decision-makers for the evaluation of the projects. An integrated decision matrix was obtained by bringing together the subjective evaluation data of the decision-makers, the data of the objective evaluation criteria, and the criterion weights. CODAS, Gray Relational Analysis, and WASPAS methods were used in the analysis of the integrated decision matrix. According to the results and according to each method, the best projects were put forward and suggested to the apartment management.
Benzer Tezler
- Re-thinking the cities in the digital era: An urban living lab concept
Dijital çağda kentleri yeniden düşünmek: Kentsel yaşam laboratuvarı konsepti
ÖZGE ÇELİK YILMAZ
Doktora
İngilizce
2023
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZHAN ERTEKİN
- Sustainable performance measurement model for urban regeneration projects
Kentsel dönüşüm projeleri için sürdürülebilir performans ölçme modeli
EMRE ILICALI
Doktora
İngilizce
2020
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA HEYECAN GİRİTLİ
- A geospatial planning and management system for Somalia's local water resources (Shabelle River Hiiran Region)
Somali yerel su kaynaklari için konum temelli bir planlama ve yönetim sistemi (Shabelle Nehri Hiiran Bölgesi)
ABDIRAHMAN AHMED OMAR
Doktora
İngilizce
2022
Çevre Mühendisliğiİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiKentsel Dönüşüm Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZŞEN ÇORUMLUOĞLU
- Affordability and quality issues in social housing; a comparative study in selected European countries
Sosyal konutta erişilebilirlik ve kalite sorunları; seçilen Avrupa ülkelerinde karşılaştırmalı bir araştırma
SHILAN GHARANFOLI
Doktora
İngilizce
2022
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FAZİLET YURDANUR DÜLGEROĞLU
- Kentsel dönüşüm finansmanının stratejik yönetimi
Strategic management of urban renewal finance
BÜŞRA ÖZBEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Kamu Yönetimiİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞEVKİYE ŞENCE TÜRK