Ebeveynliğe geçiş: Doğum öncesi ebeveynliğe ilişkin faktörler ile bebeklerin sosyo-duygusal gelişimi arasındaki ilişkide serotonin transporter gen polimorfizminin düzenleyici rolünün boylamsal olarak incelenmesi
Transition to parenthood: A longitudinal study of the moderator role of serotonin transporter gene polymorphism on the relationship between prenatal parenting factors and infant's socio-emotional development
- Tez No: 778849
- Danışmanlar: PROF. DR. TELAT GÜL ŞENDİL, PROF. DR. HÜLYA YAZICI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 111
Özet
Ebeveynliğe geçişin doğum öncesi döneminde ebeveynlere ilişkin faktörler çocukların sosyal-duygusal gelişimini yordamada önemli bir rol oynamaktadır. Son zamanlarda, disiplinler arası çalışmalar çevresel faktörlerin etkisinin genetik faktörler tarafından düzenlendiğini destekleyen sonuçlara ulaşmıştır. Aday genetik faktörlere bakıldığında, araştırmalarda serotonin transporter genindeki varyasyon artan bir ilgi görmekte ve serotoninin sosyal biliş ve davranışlar üzerindeki rolü dikkate alınmaktadır. Mevcut çalışmada, ebeveynliğe geçişte doğum öncesi anne-babalara ilişkin faktörler ile bebeklerin sosyal-duygusal gelişimi arasındaki ilişkide serotonin transporter gen polimorfizminin düzenleyici rolü boylamsal olarak incelenmiştir. Çalışmanın katılımcılarını, ilk bebeklerini bekleyen 99 anne-baba çifti ve bu çiftlerin bebekleri (41 erkek, 58 kız) oluşturmuştur. Boylamsal olan bu araştırmanın verileri uygun örnekleme yöntemi ile üç ayrı zamanda (Z1: hamileliğin üçüncü üç aylık dönemi, Z2: doğum sonrası 6. ay ve Z3: doğum sonrası 12. ay) toplanmıştır. Doğum öncesi ebeveynlere ilişkin faktörlerin değerlendirilebilmesi için gebeliğinin 28-40. haftasında olan annelerden ve eşlerinden Doğum Öncesi Anne-Babalık Beklentileri Ölçeği, Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği, Çift Uyum Ölçeği, Duygu Düzenleme Güçlüğü Ölçeği-Kısa Formu, Kısa Semptom Envanteri ve Aile Demografik Bilgi Formunu doldurmaları istenmiştir. Ayrıca, doğumdan sonraki 6. ve 12. ayda ailelerden bebeklerinin sosyo-duygusal gelişimlerini (Erken Gelişim Evreleri Sosyal – Duygusal Gelişim Envanteri) değerlendirmeleri istenmiştir. Bebeklerin 5-HTTLPR genotipleri ise doğumdan sonraki 12. ayda tükürük örneklerinden alınan polimeraz zincir tepkimesi ile belirlenmiştir. Çalışmanın hipotezleri düzenleyici seri aracılık modelleri kullanılarak test edilmiştir. Araştırmanın sonuçları, annenin doğum öncesi ebeveynliğe ilişkin faktörleri ile bebeğin 6. aydaki sosyo-duygusal gelişimi arasındaki ilişkiye, annenin doğum öncesi duygu düzenleme güçlüklerinin bağımsız olarak ve annenin doğum öncesi duygu düzenleme güçlüklerinin ve anksiyetesinin seri olarak aracılık ettiğini göstermiştir. Buna ek olarak, ebeveynliğe geçişte annenin doğum öncesi ebeveynlik faktörleri ile bebeklerin 6. aydaki sosyo-duygusal gelişimi arasındaki dolaylı ilişkilerde 5-HTTLPR polimorfizminin düzenleyici rolü bulgulanmıştır. Mevcut çalışmanın ebeveynliğe geçiş döneminde bulunan çiftlerin bilinçlendirilmesi ve bu geçiş sürecinin potansiyel rollerini göstererek önleyici programlara dikkat çekmesi bakımından önemli olacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
In the prenatal period, parenting factors play an important role in social-emotional development of children. Recently, interdisciplinary studies also provided evidence for the conclusion that the effect of environmental factors is moderated by genetic factors. Taking candidate genetic factors into account, there is increasing research interest in variation in serotonin transporter gene and the role of serotonin in social cognition and behavior is considered. In the present study, the moderator role of 5-HTTLPR polymorphism on the relationship between prenatal parenting factors in the transition to parenthood and infant's socio-emotional development was examined longitudinally. The participants of the study consisted of 99 first-time mothers, their partners and infants (41 boys, 58 girls). The data was collected at three different times (i.e., T1: third trimester of pregnancy, T2: 6th postnatal month and T3: 12th postnatal month) by convenience sampling method. In order to evaluate the prenatal parenting factors, pregnant women and their partners were requested to complete Parenting Expectations, Multidimensional Scale of Perceived Social Support, Dyadic Adjustment Scale, Difficulties in Emotion Regulation Scale‐16, Brief Symptom Inventory and Family Demographic Form at T1. In addition, parents were asked to report their infant's socio-emotional development (Ages and Stages Questionnaires: Social-Emotional at T2 and T3. Infants' 5-HTTLPR genotypes were determined via PCRs from swab samples at T3. The hypotheses were tested with moderated serial mediation models. The results showed that the relationship between prenatal parenting factors and socio-emotional development of infants at 6th month was mediated independently by the prenatal maternal emotion regulation difficulties and serially by the prenatal maternal emotion regulation difficulties and anxiety. Furthermore, the moderator role of 5-HTTLPR polymorphism on the indirect relationships between maternal prenatal parenting factors in the transition to parenthood and socio-emotional development of infants at 6th month was found. The present study is thought to be important in raising awareness of couples who are in transition to parenthood and drawing attention to preventive programs by highlighting the potential roles of this transition process.
Benzer Tezler
- Babaların gebelik ve doğum sürecine ilişkin beklenti ve katılımlarının anneler ve babalar tarafından değerlendirilmesi
Evaluation of participation and expectations of fathers in the maternity and giving birth process by the parents
AYLA BERKİTEN
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
HemşirelikMarmara ÜniversitesiDoğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HEDİYE ARSLAN
- Being fathered and being a father: Examination of the general pattern of turkish fathers' and their own fathers' involvement level for children between the ages of 0-8
Babamın çocuğu çocuğumun babası olmak: 0-8 yaş aralığında çocuğu olan babaların ve onların babalarının çocuk bakımına katılım patternlerinin incelenmesi
ŞENİL ÜNLÜ
Yüksek Lisans
İngilizce
2010
Eğitim ve ÖğretimOrta Doğu Teknik ÜniversitesiOkul Öncesi Eğitimi Ana Bilim Dalı
ÖĞR. GÖR. DR. REFİKA OLGAN
- Kamu kurumlarına bağlı dört gündüz bakımevine devam eden çocuklarda yeme davranışı ve ebeveyn besleme tarzının değerlendirilmesi
The assesment of children's eating behaviour and parental feeding style in children attending to four day nursery affiliated to public authority
NALAN OKUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Halk SağlığıAnkara ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MİNE ESİN OCAKTAN
- Impact of workplace gender values on organizational attractiveness: An applied analysis using job advertisements
İş yeri cinsiyet eşitliği değerlerinin organizasyonel çekicilik üzerindeki etkisi: İş ilanları kullanılarak yapılan uygulamalı bir analiz
İREM YÖRÜK
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
İşletmeİstanbul Teknik Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İPEK İLKKARACAN AJAS
- Ebeveynliğe geçiş döneminin çeşitli doğum öncesi ve doğum sonrası etkenler açısından incelenmesi
The investigation of transition to parenthood in terms of several pre-partum and post-partum factors
AYŞEGÜL KILIÇASLAN
Doktora
Türkçe
2007
Eğitim ve Öğretimİstanbul ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. ESRA İŞMEN GAZİOĞLU