İngilizce-Türkçe film altyazı çevrilerinin Henrik Gottlieb'in çeviri stratejileri açısından incelenmesi
Analysis of English-Turkish film subtitle translations in terms of Henrik Gottlieb's translation strategies
- Tez No: 781447
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ KORKUT ULUÇ İŞİSAĞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çeviri ve Kültürel Çalışmalar Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 109
Özet
Her ne kadar çeviri tarihsel bağlamda farklı dillerin ortaya çıkışıyla antik çağlardan bu yana gerçekleştirilen bir etkinlik olarak görülse de görsel-işitsel çeviri (GİÇ)'nin tarih sahnesine çıkışı 1920'li yılların sonlarına doğru olmuştur. İlk başlarda bir adaptasyon türü olarak değerlendirilen GİÇ uzunca bir süre araştırmacıların dikkatini çekmese de teknolojik gelişmeler ve küreselleşmeye bağlı olarak dünya çapında ilgi çeken bir alan olmayı başarmış ve çeviri bilim alanında yerini almıştır. İnsanoğlunun duygu, düşünce, algı ve bakış açılarını taklit yoluyla yansıtan ve bu nedenle hem kültürel hem de sanatsal açıdan önem taşıyan filmler bir kültürün başka bir kültüre tanıtılması, oluşturuldukları kültüre ait kimliğin diğer kültürlerle paylaşılması ve eğitici ve öğretici rol oynamaları açısından önem arz etmektedirler. Günümüzde teknoloji sayesinde dünyanın bir ucunda vizyona giren bir film aynı hafta içerisinde bir başka ülkede de vizyona girebilmektedir. Bu da filmlerin farklı kültürlere sahip insanlar arasında ne kadar hızlı bir alışveriş sağladığının kanıtıdır. Elbette, bu kültürel alışverişin sağlanması için dil bilmek önemlidir ve 6500'den fazla dilin kullanıldığı günümüz dünyasında bütün dillere hâkim olmak oldukça zordur. Bu noktada çevirmenler devreye girer ve antik çağlardan bu yana sürdürülen çeviri faaliyetini farklı kültürlere, dillere sahip toplumlar arasında iletişimin sağlanması için bir araç olarak kullanırlar. GİÇ de bu araçlardan biridir. GİÇ alanı içinde yer alan film çevirilerinin çeviri alanı içerisinde özel bir yeri vardır. Film çevirileri ülkemizde dublaj, dış ses ve altyazı olarak sunulmaktadır. Bu çalışmada, GİÇ tekniklerinden biri olan altyazı, Henrik Gottlieb'in altyazı çeviri stratejileri ışığında İngilizceden Türkçeye çevrilen beş farklı film türünün (komedi, korku, dram, bilim kurgu, aksiyon) altyazılarında değerlendirmeye alınacaktır. Bütünce temelli yaklaşımın kullanıldığı bu çalışmada gerçekleştirilen analizler betimleyici ve karşılaştırmalı olarak sunulmuştur. Araştırma sonucunda, en çok kullanılan altyazı çeviri stratejisinin %82,68 ile aktarım, en az kullanılanın ise %0,18 ile vazgeçme stratejisi olduğu görülmüştür.
Özet (Çeviri)
Although translation is considered an activity that has been practiced since ancient times, the emergence of audiovisual translation in history dates back to the late 1920s. It was initially considered as a type of adaptation and therefore did not attract the attention of researchers. With technological developments and globalization, it has become a field of interest and has taken its place in translation studies worldwide. Films that reflect people's feelings, thoughts, perceptions, and perspectives through imitation are important both culturally and artistically because they introduce one culture to another, share cultural identity with other cultures, and play a crucial role in education. Today, when a film is released in theaters, it is seen by viewers in another country in the same week, thanks to technology. That's a sign of how quickly movies provide cultural exchange. Of course, knowing a language is important to ensure this exchange, and in today's world, where more than 6500 languages are used, it is impossible to master them all. This is where translators come in, using the translation activity that has been practiced since ancient times as a tool to ensure communication between societies with different cultures and languages. Audiovisual translation is one of these tools. Film translation is of great importance in the context of audiovisual translation studies. Foreign films are offered in our country in the form of dubbing, voiceover and subtitles. In this study, subtitles, one of the audiovisual translation techniques, are evaluated in the subtitles of five different film genres (comedy, horror, drama, science fiction, action) translated from English into Turkish in light of Henrik Gottlieb's subtitle translation strategies. The analyzes conducted in this study, using a corpus-based approach, are presented descriptively and comparatively. As a result of the study, it is found that the most frequently used subtitle translation strategy is transfer with 82.68% and the least used strategy is resignation with 0.18%.
Benzer Tezler
- A comparative analysis between professional subtitle and fansub translations: The case of Toy Story 3
Profesyonel alt yazı ve hayran alt yazı çevirilerinin karşılaştırmalı analizi: Oyuncak Hikayesi 3 örneği
OĞUZ GÜLDAL
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Mütercim-TercümanlıkAnkara Hacı Bayram Veli Üniversitesiİngilizce Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE SELMİN SÖYLEMEZ
- Literary and audiovisual translation of figures of speech: Bridget Jones's Diary in Croatian and Turkish
Yazın çevirisinde ve görsel-işitsel çeviride söz sanatları: Bridget Jones'un Günlüğü adlı kitabın ve filmin Hırvatça ve Türkçe çevirileri
IRA GALIC
Yüksek Lisans
İngilizce
2012
Mütercim-TercümanlıkHacettepe ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ELİF ERSÖZLÜ
- Film çevirilerinde kalıplaşmış deyişlerin durumu
The status of formulaic expressions in film translations
EZGİ KESKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Mütercim-Tercümanlıkİstanbul ÜniversitesiÇeviribilim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALEV BULUT
- Turkish-English subtitling strategies in Turkey: The case of the 2014 Istanbul Film Festival
Türkiye'de Türkçe'den İngilizce'ye altyazı çevirisi stratejileri: 2014 İstanbul Film Festivali üzerinden örnek bir çalışma
MÜZEYYEN BATURAY
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Mütercim-TercümanlıkBoğaziçi ÜniversitesiÇeviribilim Ana Bilim Dalı
Assist. Prof. Dr. JONATHAN MAURICE ROSS
- Görsel-işitsel çeviride mizah: Ice Age animasyon film serisinin Türkçe ve Arapça altyazı çevirileri
Humor in audiovisual translation: Turkish and Arabic subtitles of the Ice Age animated film series
ARİFE ERAY
Doktora
Türkçe
2023
Mütercim-TercümanlıkAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUAMMER SARIKAYA